Lektury

Motywy w Królu Edypie

- Cierpienie - Zbrodnia - Fatum, los, przeznaczenie - Zakazana Miłość - Poszukiwanie siebie - Tragizm

Rodzaje archaizmów w Bogurodzicy

- LEKSYKALNE (wyrazy dziś nie używane) np. zbożny, przebyt, - FONETYCZNE (wyrazy o zmienionym brzmieniu) Krzciciela, sławiena - SKŁADNIOWE (dawne zasady budowy zdania, które dzisiaj już nie funkcjonują) twego - FLEKSYJNE (wyrazy używane, ale w zmienionej formie gramatycznej) zyszczy, spuści,

Ile jest trenów Kochanowskiego?

19

Autor Dziadów cz. 2

Adam Mickiewicz

Opowiadanie o Cichowskim

Adolf opowiada zgromadzonemu przy drzwiach salonu towarzystwu o katorgach, jakie spotkały Cichowskiego. Był to lubiany przez wszystkich młodzieniec, dusza towarzystwa. Posiadał również oddaną i kochającą żonę. W niewyjaśnionych okolicznościach zniknął. Pewnego dnia po prostu nie wrócił do domu i policja rozpoczęła poszukiwania. Sprawę jednak zamknięto, gdy jego płaszcz znaleziono na brzegu rzeki. Powiadomiono wtedy żonę, że Cichowski nie żyje. Minęło sporo czasu i po dwóch latach, okazało się, że ktoś rozpoznał Cichowskiego wśród więźniów przewożonych z klasztoru do Belwederu, o czym powiadomił jego zrozpaczoną żonę. Jednak ów człowiek nie był w stanie nic więcej się dowiedzieć. Minęły kolejne trzy lata, a po okolicy zaczęły krążyć wieści, że Cichowski żyje i jest torturowany. Pewnej nocy w domu jego żony pojawili się rosyjscy oficerowie wraz z Cichowskim. Kazali im podpisać papiery, iż mężczyzna wrócił do domu zdrowy i zakazano o tej sprawie cokolwiek mówić, grożąc im śmiercią. Niestety mężczyzna po powrocie nie był już taki sam nie tylko pod względem psychicznym, ale również fizycznym. Mężczyzna wpadł w obłęd, wszystkiego się bał, nie chciał odpowiadać na żadne pytania.

Tren X streszczenie

Podmiot, którego można utożsamić z Kochanowskim, zastanswis się nad losem córki. Pyta o sposób pozagrobowego życia, zadaje dużo pytań retorycznych, zastanawia się, jakie jest życie Urszulki po śmierci. Gdzie jest? Gdzie trafiła? Pytanis te oddają rozterkę duchową poety, załamanie jego dotychczasowych przekonań i wierzeń. Kochanowski zwątpił w istnienie Boga, widać kryzys światopoglądowy poety.

Teocentryzm

Pogląd stawiający Boga w centrum zainteresowania

Przesłanie Bogurodzicy

Pokazuje średniowieczne teocentryczne spojrzenie na świat, podkreśla hierarchiczny charakter świata i udowadnia uniwersalizm (powszechność podobnych wzorców kulturowych)

Zasada decorum

Polegała na odpowiednim dobraniu stylu pisania, słownictwa i składni do gatunku oraz tematyki dzieła. W tragedii bohater musiał być ważną postacią, podniosły styl

Przesłanie Króla Edypa

Porusza uniwersalną problematykę cierpienia człowieka, który podlega kaprysom losu.

Streszczenie Dziadów cz. 3

SCENA 1 - WIĘZIENNA - Więzień śpi w celi, stoi nad nim anioł, przepowiada mu wolność. Więzień budzi się, zapowiedź wolności go nie cieszy - wie, że w zniewolonym kraju nikt nie może czuć się wolny. Jest jednak gotów do wielkich czynów, zmienia imię z 'Gustaw' na 'Konrad'. SCENA 2 - WIELKA IMPROWIZACJA - w celi Konrada zbierają się więźniowie na Wigilię. Tu opowiadają o swoim aresztowaniu, losie bliskich. Jan Sobolewski opowiada o zsyłce na Syberię kolejnej grupy studentów. Wszyscy zostali oskarżeni o spisek przeciwko carowi, nikt ich nie bronił, śledztwo toczyło się w tajemnicy, zapadły bezprawne i niesprawiedliwe wyroki. Konrad wygłasza Wielką Improwizację - wyraz prometejskiego buntu przeciw takiemu losowi Polaków. Konrad żąda od Boga władzy nad swoim narodem, bo chce go uczynić wielkim, nawet bluźni. SCENA 3 - EGZORCYZMY - do celi Konrada wchodzi ksiądz Piotr i odprawia egzorcyzmy, bo Konrad został opanowany przez szatana. Ksiądz pomaga mu zapanować nad diabłem, który opuszcza duszę Konrada i mówi, że Rollison - także więzień - może zostać uratowany, jeśli otrzyma przed śmiercią Komunię św. SCENA 4 - WIDZENIE EWY - w jednym z dworków młoda dziewczyna śni o tym, że stroi kwiatami obraz Matki Boskiej. SCENA 5 - WIDZENIE KSIĘDZA PIOTRA - w swojej celi ksiądz Piotr poznaje przyszłe losy Polski, która jako „Chrystus narodów" zbawi całą Europę przez swoją ofiarę. SCENA 6 - SEN SENATORA - szatani dręczą Senatora snami. SCENA 7 - SALON WARSZAWSKI - w Warszawie, w jednym z arystokratycznych salonów ma miejsce spotkanie towarzyskie. Zgromadzone przy stoliku damy narzekają, że odkąd senator Nowosilcow opuścił Warszawę i wyjechał do Wilna, nikt nie potrafi urządzić prawdziwego balu. Zgromadzeni przy drzwiach słuchają historii Adolfa o narodowym męczenniku, Cichowskim. Scena kończy się znaną charakterystyką Polaków: „nasz naród jak lawa..." . SCENA 8 - PAN SENATOR - przed senatorem staje matka Rollisona, pani Rollison, która błaga, by zwrócił jej syna. Senator udaje, że nie wie, o kogo chodzi. Potem obiecuje się zająć sprawą. Następnie przesłuchuje księdza Piotra i udaje się na bal. W trakcie balu ginie Doktor, któremu śmierć przepowiedział ksiądz, a pani Rollisonowa wdziera się do sali balowej ze skargą, że jej syna wypchnięto przez okno z celi. Oskarża o to Nowosilcowa. Prowadzony na przesłuchanie Konrad mija się na schodach pałacu Nowosilcowa z księdzem Piotrem, który przepowiada mu wolność i ważną misję. SCENA 9 - NOC DZIADÓW - Guślarz i tajemnicza kobieta widzą ducha z raną na czole. Kobieta rozpoznaje w nim ukochanego. +USTĘP

Tragizm w Królu Edypie

Tragizm Edypa polega na ciążącym nad nim fatum, jego życie już z góry było przesądzone i cokolwiek by nie czynił i tak powracał na drogę prowadzącą do tragedii. Jego postępowanie prowadzi do zagłady bohatera, który kierował się dobrymi intencjami.

O Gustawie Konradzie z dziadów

Zmienia w prologu imię z Gustaw na Konrad. Jako Gustaw był romantycznym kochankiem, następnie staje się spiskowcem - patriotą, więźniem w celi bazylianów w Wilnie, poetą (mała i wielka improwizacja), zesłańcem, pielgrzymem (ustęp). Konrad jako poeta ma poczucie własnej wyjątkowości, jest dumny, pyszny, jest samotnikiem, gardzi innymi, uważa się za równego Bogu. Po egzorcyzmach pokornieje, zdaje sobie sprawę z własnych ograniczeń.

Martyrologia

cierpienie i męczeństwo narodu lub wyznawców jakiejś religii

Jakim gatunkiem jest zemsta

komedia

Prometeizm

Koncepcja według której naród może zostać wyzwolony dzięki wybitnych jednostkom

Mesjanizm

Mesjanizm polski opierał się na idei ziemskiego zbawienia ludzkości

Czego wyrazem jest 3 część dziadów

Najgłębszych patriotycznych uczuć, obrazem cierpienia narodu w niewoli oraz obrazem walki z zaborcą.

„Król Edyp" tragedią o ludzkich losach i postawach wobec życia

O głównym bohaterze tragedii Sofoklesa „Król Edyp" można powiedzieć, że stał się on igraszką w rękach losu. Nad jego rodem ciążyła klątwa i bogowie zdecydowali, że Edyp musi popełnić czyny, które okryją go hańbą. Tę prawd odkryli przed nim, gdy był już dorosłym człowiekiem.Edyp nie przyjął biernie tej przepowiedni. Postanowił ominąć swoje przeznaczenie. Z tego powodu opuścił Korynt. Był przekonany, że nie utrzymując kontaktów z ojcem i z matką nie popełni zbrodni i uniknie kazirodztwa. Bogowie byli jednak bardziej przebiegli niż człowiek. Postarali się, by Edyp nie dowiedział się, że jest tylko przybranym synem pary królewskiej panującej w Koryncie.Jak na ironię losu, swoim aktywnym działaniem skierował bieg zdarzeń ku realizacji tego, czego bardzo chciał uniknąć. Na swojej drodze spotkał króla Lajosa, którego zabił nie wiedząc o tym, że jest to jego prawdziwy ojciec i władca Teb. Później dotarł do Teb, pokonał Sfinksa i w nagrodę otrzymał wraz z tronem królewskim rękę wdowy po Lajosie, Jokasty będącej jego prawdziwą matką. Nieświadomy naruszenia praw moralnych i społecznych przeżył szczęśliwie wiele lat. Doczekał się również potomstwa.Problem zaczął ujawniać się, gdy na Teby spadły plagi w postaci zarazy a wyrocznia orzekła, że należy odnaleźć mordercę króla Lajosa i wypędzić go z miasta. Edyp przystąpił znowu do działania. Jako król chciał wywiązać się ze swoich obowiązków wobec mieszkańców Teb. Niestety, prawda której zaczął poszukiwać obróciła się przeciwko niemu. Jego żona Jokasta wcześniej zrozumiała w jakiej pułapce znaleźli się ona i jej mąż. Bojąc się stracić swoją pozycję i nie chcąc dopuścić do zrujnowania małżeńskiego szczęścia, próbowała odwieść męża od szczegółowych dociekań. Los Teb przestał ją interesować, gdy poczuła się zagrożona.Prawda jednak została ujawniona i Jokasta, nie widząc innego wyjścia, w rozpaczy popełniła samobójstwo. Edyp natomiast sam wymierzył sobie karę wyłupując własne oczy i skazując się na wygnanie.Sofokles w tragedii „Król Edyp" pokazuje tragiczny los człowieka, który próbował przeciwstawić się woli bogów i uniknąć własnego przeznaczenia. Ten szczególny przykład okrucieństwa losu autor dramatu uogólnia. Kondycję ludzką postrzega jako zmienną, niepewną i najeżoną pułapkami. Według Sofoklesa rozumne działanie człowieka bywa tylko pozornie skuteczne, toteż z pokorą należy przyjmować to, co niesie życie i współczuć tym, dla których nie jest ono łaskawe.

Motyw prometeizmu (poświęcenia) w dziadach

Prometejski charakter ma sprzeciw Konrada wobec władzy Boga. Chcąc uszczęśliwić naród ponosi porażkę, ponieważ Bóg nie uznaje go godnym dialogu, pycha prowadzi Konrada do przegranej, nie może zrealizować swoich pragnień (

Motyw cierpienia (martyrologii) w Dziadach cz. 3

TRZY HISTORIE: - Opowiadanie Sobolewskiego - Opowiadanie o Cichowskim - Historia Rollinsona

Gatunek Króla Edypa

Tragedia antyczna

Znaczenie tytułu 'Dziady'

Tytuł nawiązuje do obrzędu. Rytułał ma na celu wywołanie duchów zmarłych, którzy nie mogą po śmierci zaznać spokoju, wysłuchania ich historii, próby udzielenia im pomocy przez żyjących.

Co miał czuć widz oglądający starożytny spektakl (np. Król edyp)

Uroczysty nastrój, współczucie dla nieszczęśliwego bohatera. Współodczuwanie cierpienia spełniało funkcje oczyszczającą - katharsis. Człowiek przeżywał nieszczęście, mógł się utożsamić z bohaterem

Motyw poety, artysty, poezji w dziadach

W 'Wielkiej improwizacji' - konrad tworząc popada w stan euforii twórczej, jest przekonany o własnej doskonałości i o tym, że jest równy Bogu. Sądzi, że jego siła bierze się ze zdolności tworzenia pieśni.

Motyw Boga w Królu Edypie

Starożytni Grecy wierzyli w wielu bogów. Bogowie mieli podzielone funkcje i każdy z nich odpowiadał za inne rzeczy. Opiekowali się różnymi sprawami związanymi z życiem na ziemi. Byli więc bogowie wiatrów, światła i powietrza, bogowie morza, ziemi, świata podziemnego i stojący najwyżej w hierarchii bogowie olimpijscy. Sofokles był człowiekiem pobożnym i wierzył, że o losach ludzi decydują bogowie doli i spraw ludzkich. Tak przedstawiała to mitologia grecka, w której ród Labdakidów oraz pochodzący z tego rodu Edyp mieli swoje miejsce. Ród ten od pokoleń był nękany przez złowrogie Erynie. Z tego powodu nad Edypem ciążyło fatum. Klęska Edypa była przez bogów przewidziana i tak miało zakończyć się jego życie. Do błędów, które musiał popełnić popychała go jego fałszywa sytuacja. Edyp nie był tym, za kogo podawał się. Robił to nieświadomie, ponieważ bogowie ukryli przed nim prawdę. Nawet nieomylna wyrocznia delficka ujawniła mu tylko część prawdy. Wiedząc, że ma w przyszłości zabić własnego ojca i poślubić własną matkę, bohater tragedii Sofoklesa próbuje uniknąć tych haniebnych czynów i ucieka z Koryntu od rodziców. Odkrycie prawdy, gdy jest już królem Teb i mężem Jokasty okazuje się dla niego zgubne. Ta prawda obraca się przeciwko niemu - popełnił czyny, których za wszelką cenę chciał uniknąć. Sofokles w swoim dramacie pokazuje, że człowiek nie może uciec od swojego przeznaczenia. Jego dobre chęci, szlachetne czyny i rozum wobec woli bogów niewiele znaczą. Nie może też fałszować przepowiedni boskiej wyroczni Apollina. Gdyby Edypowi udało się zmienić coś na swoją korzyść, okazałoby się wówczas, że wyrocznia delficka myliła się. Bohater dramatu Sofoklesa z wyroku bogów przez całe swoje życie ociera się o tragedię. Najpierw zostaje skazany przez Lajosa na śmierć; później, w wyniku nieporozumienia musi opuścić Korynt; w drodze zabija jakiegoś starca, który jest królem Lajosem i jego ojcem; na koniec, siłą rzeczy, Jokasta musi okazać się jego matką. Ten ciąg zdarzeń nieuchronnie prowadzi go do klęski. Z woli bogów Teby od plag może uratować jedynie ukaranie winowajcy i wypędzenie go z miasta. W tej sytuacji Edyp wymierza sam sobie okrutną karę - wykłuwa sobie oczy i rusza na tułaczkę. Jest to ostatnia rzecz, którą może zrobić dla dobra miasta

Tren VIII streszczenie

W trenie opisana jest atmosfera w domu. Podmiot opowiada, że po śmierci córki, choć w domu jest dużo osób, to wciąż zdaje się być smutno i pusto. Wcześniej dom był pełen śmiechu, dziewczynki było wszędzie pełno. Podmiot opisuje, że kochanowski zrozumisł, że na zawsze stracił córkę i że nic już nie będzie takie jak wcześniej

Konflikt tragiczny

Walką z losem człowieka skazanego na porażkę

Interpretacja Wielkiej Improwizacji

Wielka Improwizacja stanowi „serce" Dziadów cz. III. To wielki wybuch sił imaginacji głównego bohatera. Sił, za pomocą których pragnie zmierzyć się z mocą Boga. Jest jednocześnie buntem jednostki w obliczu niesprawiedliwości i cierpiącego narodu, zmieniającym się w przypływie gniewu w bunt przeciwko Stwórcy. W początkowych wersach Konrad występuje jako poeta - pieśniarz. Mówi o mocy myśli i słowa, posiadających zdolność kreowania świata fizykalnego. Wprawia w stan najwyższego napięcia uczucia, które „krążą w duszy". Dopiero wówczas, wewnętrznie skoncentrowany, podejmuje próbę wielkiej magii - staje się budowniczym i kreatorem wszechświata. Przemawia przed audytorium, która uważa za godne jego pieśni. Wówczas też przybiera nową, gigantyczną postać. Nazywa siebie „mistrzem" i dokonuje aktu twórczego - mocą myśli buduje ciała niebieskie, rozmieszcza je jako gwiazdy i planety, nadaje im bieg na orbitach, wsłuchując się w muzykę harmonii. Nie odrywa się jednak od ziemi. Wznosi tylko ramiona. Staje się człowiekiem kosmicznym, stojącym na ziemi, sięgającym gwiazd, przez co zyskuje wielkość całego świata. Jednocześnie staje się magiem natury. Z tej pozycji wysuwa swoje żądania pod adresem Boga. Nie ukrywa, że ma poczucie własnej wartości i sił, które mu przysługują jako człowiekowi kosmicznemu. Uważa, że ma przewagę swojej mocy, przynajmniej w dziedzinie uczuć. Chce wymóc na Stwórcy zmianę sytuacji swojego narodu i ojczyzny, gdzie zostało jego ludzkie serce. Pragnie przeniknąć mechanikę sił rządzącym światem ludzi, aby uzyskać realną władzę nad ich duszami i dzięki temu stworzyć naród szczęśliwy. Uformować go tak, jak tworzy pieśni. Spodziewa się uzyskać moc od Boga, bowiem „kocha cały naród". Śpiewa pieśń tworzenia, przekonany, że wykreuje coś potężniejszego niż Bóg, ponieważ wszystkie swoje dzieła, którymi się zachwyca, obdarza miłością i wszystko jest „jego i przez niego stworzone". Odczuwa swoją moc i potęgę. „Jest silny, rozumny i czuły". W akcie kreacyjnym chce się wzbić ponad wszechświat, aby dotrzeć do Stwórcy, by zajrzeć w jego uczucia. Szczyci się swoją siłą i tym, że miłością zdołał objąć cały naród. Ma jeszcze jedno pragnienie - chce podźwignąć naród, uszczęśliwić i zadziwić nim cały świat. Staje przed Bogiem, uzbrojony myślą władzy, którą posiadł rodząc się jako twórca. Jest tak potężny, że potrafi zatrzymać wzrokiem ruch komety. Nie ma jeszcze władzy nad ludźmi, dlatego sposobu na to szuka u Boga. Uważa, że jest lepszy od Boga. On, który wzniósł się do nieba, ale również zstąpił na ziemię i pod ziemię ku ojczyźnie, bo „żyje ona już w grobie niewoli". W ten sposób połączył wiedzę o górnym i dolnym świecie, osiągając wiedzę niedostępną Bogu, dla którego część wiedzy ziemskiej, zawartej w ludzkich uczuciach, jest niedostępna. Ludzie jednak okazują się „skazitelni, marni" i nie chcą mu służyć. Twórcza moc Konrada, potężna na wysokościach niebieskich, okazuje się nikła na ziemi. Na niebie był w stanie stworzyć gwiazdy, ale okazuje się, że nie potrafi rozniecić uczuć w swoim narodzie. W końcu rezygnuje z mocy rozniecania uczuć w sercach ludzi i zamiast niej żąda od Boga, który ma zostać jego sojusznikiem, mocy władania nad ludzkimi duszami. Pragnie mocy narzucania własnej woli ludowi swojej ojczyzny. Jest przekonany, że po twórczym akcie na nieboskłonie, potęga jego możliwości jest odpowiednia, aby kierować ludzkimi myślami i uczuciami. Wierzy w swój geniusz, przeceniając rolę woli. Już rządził ruchem gwiazd, teraz pragnie sięgnąć ku ludziom, by służyli jego geniuszowi. Tym samym oczekuje od Boga, by dał mu nieograniczoną władzę nad istotami ludzkimi, moc oddziaływania na nich i myślenia za nich. Początkowo Konrad kieruje się szlachetnymi pobudkami i pragnienie ulżenia ciemiężonemu narodowi. Następnie decyduje się na drogę, na której jego szlachetne działania tracą wartość i zmieniają się w egoizm geniuszu. Żąda od Boga władzy absolutnej, władzy obejmującej dusze ludzkie. W ten sposób chce w każdego człowieka przelać własne myśli, które jego zdaniem powinny uszczęśliwiać jego podwładnych. Sięga jeszcze dalej - chce posiadać taką władzę, jaką ma Stwórca: „Ja chcę duszami władać, jak ty nimi władasz" Po sformułowaniu żądań władzy nad ludźmi, nad całym narodem, Konrad już nie prosi Boga, lecz zaczyna wymuszać na Nim swoje potrzeby, rozzłoszczony tym, że Stwórca przez cały czas mu nie odpowiada. Pragnie walki na uczucia, zaślepiony własną gigantomanią. Staje się uzurpatorem swojej woli, grozi, że stanie przeciwko, podobnie jak Szatan i wypowie Stwórcy krwawszą bitwę. Nie będzie to walka na rozumy, lecz bitwa na uczucia, którą niewątpliwie zwycięży. Zawiedziony dalszym milczeniem Stwórcy, Konrad odwołuje się do wyższych uczuć. Już nie pomstuje na ludzi, lecz dostrzega ich nieszczęście, widzi, że są biedni i cierpiący. Utożsamia się z cierpiącą ojczyzną:„Ja i ojczyzna to jedno",wchłaniając ciałem jej duszę, integrując się z nią. Zmienia taktykę, znajdując dla siebie odpowiednie imię: „Nazywam się Milijon - bo za miliony Kocham i cierpię katusze". Konrad - uzurpator chce cierpieć za miliony, Nie rozumie jednak, że mechanizm ofiary nie polega na tym, by cierpieć „za" coś czy kogoś. Ofiara powinna wypłynąć z niego samego, by miała swoją siłę. W tej chwili Konrad popełnia błąd. Pragnie przypisać sobie możność rozegrania dziejów za naród, przyjąć na siebie jego ofiarę. Najwyraźniej swoista reinkarnacja, którą przeszedł w Prologu, kiedy narodził się z Gustawa, nie wystarczyła. Bohater musi dojrzeć do kolejnej przemiany, aby zrozumieć, że cierpienie narodu i jego swoista śmierć, jest koniecznością w drodze ku ostatecznemu celowi - wolności. Próbuje jeszcze wymóc władzę nad ludźmi od Boga, próbuje dostać choćby jej cząstkę, lecz Stwórca mu nie odpowiada. Upadek i odtrącenie Konrada poprzedza groźba zburzenia natury Stwórcy, który nie odpowiedział „pierwszemu z ludzi i z aniołów tłumu". Rzuca w stronę Boga słowa, które brzmią niczym bluźnierstwo, lecz nie jest w stanie wypowiedzieć ostatniego słowa. Mdleje, a wtedy szatan kończy za niego zdanie. Anonimowa moc, często utożsamiana z Bogiem, strąca bohatera w otchłań. Stwórca nie przemówił do niego, ponieważ Konrad, pełen pychy i wiary w swoją wielkość, nie zasłużył, aby wejrzeć w oblicze Wszechmocnego. Nie oznacza to, że opuszcza On całkowicie poetę. Wróci do niego, gdy młodzieniec osiągnie odpowiedni stan duszy, lecz zanim to nastąpi musi zejść z wyżyn, na które sam się wzniósł. Zamiast dumy i wiary w swoją potęgę będzie musiał poznać, czym jest pokora i odrodzić się po raz kolejny z nowym posłannictwem.

Józef Papkin

uzależniony od cześnika, który uratował go przed więzeniem. Bywalec salonowy, zwolennik mody francuskiej, ma wysokie poczucie własnej wartości, choć jest kłamcą i tchórzem

Gdzie rozgrywa się akcja dziadów

w Wilnie, Warszawie

Gatunek Bogurodzicy

wiersz średniowieczny (rymowo-zdaniowy), pieśń religijna

O czym pisał w trendach Kochanowski?

wyrażał w nich ojcowski żal po stracie dziecka (Urszulki)

Dziady - rodzaje literackie

Łączy wiele różnych rodzajów LIRYKA: pieśni, improwizacje, wiersz "Do przyjaciół Moskali" EPIKA: bajka o diable i zbożu,opowiadania Kaprala, Januszkiewicza i Sobolewskiego oraz "Ustęp"

O czym świadczy wiele rodzajów literackich dziadów

Świadczy o synkretyzmie rodzajowym i gatunkowym

Interpretacja słów Wysockiego

„[...] Nasz naród jest jak lawa, Z wierzchu zimna i twarda, sucha i plugawa, Lecz wewnętrznego ognia sto lat nie wyziębi; Plwajmy na tę skorupę i zstąpmy do głębi". Słowa jednego z bohaterów III części dramatu Adama Mickiewicza „Dziady", Piotra Wysockiego, odnoszą się do polskiego społeczeństwa. Wydźwięk przytaczanego fragmentu jest pesymistyczny. Polski naród jest niczym lawa, z pozoru zimny, twardy i suchy, czyli złożony z ludzi niezainteresowanych losem Ojczyzny i podążających za własnym interesem (przykładem jest towarzystwo „stolikowe", zgromadzone w salonie warszawskim). Pod tą skorupą kryją się prawdziwi patrioci, z sercem wypełnionym „wewnętrznym ogniem", którego nawet sto lat zimy (niewoli) nie jest w stanie ostudzić, na przykład Tomasz czy Konrad.

Podział Króla Edypa

- PROLOGOS (wprowadzająccy w fabułę - dialog Edypa z kapłanem, potem kreonem o sposobu położenia kresu klęskom) - PARODOS (pieśń chóru) - CZTERY EPEJSODIA (dialogi bohaterow, posuwające naprzód akcje) rozdzielane przez cztery: STASIMONY (komentujące akcje pieśni chóru) i EXODOS (ostatnia, podsumowująca pieśń chóru)

Tematy związane z Królem Edypem

- Poszukiwanie tożsamości przez człowieka (Edyp z trudem odkrywa tajemnice własnej przeszłości) - Niezawinione cierpienie - Wezwanie do pogodzenia się z wydarzeniami, na które człowiek nie może wpłynąć - Zakazana miłość (nie może być zmieniona, bo łamie ład moralny)

Budowa Króla Edypa - zasady itd

- Zasada trzech jedności - czasu (24h), miejsca (jedno miejsce), akcji (skupienie na jednym wątku) - Zasada decorum - Nie ma scen zbiorowych (max trzy postacie) - Wydarzenia związane ze śmiercią nie są pokazane bezpośrednio, bohaterowie dowiadują się o nich od posłańców - Chór komentuje zdarzenia

Autor dziadów

Adam Mickiewicz

Autor zemsty

Aleksander Fredro

Dlaczego najgorzej traktowana była młodzież - Dziady

Bo stanowili najbardziej patriotyczną i rewolucyjną część społeczeństwa

Czemu bogurodzica jest ważna - jakie pogląd przedstawia

Bogurodzica przedstawia poglądy i pragnienia ludzi średniowiecza: pobyt na ziemi jest tymczasowy. Powinien być szczęśliwy i pobożny, ale liczy się głównie życie po śmierci, wyobrażone jako wieczne przebywanie w raju. Pragnienia ludzi może spełnić tylko Bóg

Motyw Boga w dziadach

Bóg ma dwa oblicza. Dla Konrada - rozum świata, dla księdza Piotra - miłością świata, dzięki pokorze uzyskuje łaskę ujrzenia przyszłych zdarzeń

Motywy w dziadach

Cierpienia Martyrologii Mesjanizmu Prometeizmu Społeczeństwo Polskie Sen Bunt Miasto Bóg Poeta Samotność Bohater romantyczny

Streszczenie Zemsty

Cześnik czyta papiery majątkowe podstoliny i zastanawia się, czy nie byłaby dobrą kandydatką na żonę. Myśli też o Klarze, ale jest ona dla niego za młoda, a jego kusi majątek Podstoliny. Ale stwierdza, że nie nadaje się do ożenku. Cześnik wyznacza Papkina jako posła w porozumiewaniu się ze swoim sąsiadem, Rejentem. Mianuje też Papkina swatem dla niego i Postoliny. Papkin jest zakochany w Klarze, chce wziąć ją za żonę. Oznajmia Podstolinie, że wychodzi za mąż, ona domyśliła się, że chodzi o Cześnika, udziela dwuznacznej odpowiedzi. Cześnik jest zdenerwowany z powodu murarzy naprawiających mur, który rozgraniczał oba skrzydła zamku. Cześnik karze Papkinowi przepędzić mularzy. Klara i Wacław spotykali się przy murze. Wacław wyznaje uczucia Klarze, wie, że nie uzyska pozwolenia od swojego ojca i stryja Klary, proponuje ucieczkę, ale Klara się nie zgadza w obawie przed potępieniem i niesławą w oczach ludzi. Papkin próbuje zmusić murarzy do ustąpienia, nie udaje mu się, wycofuje się, polecając Śmigalskiemu, by on zaatakował robotników. Rejent protestuje, Cześnik zachęca do ataku. Murarze wycofują się, bójka toczy się za murem. Cześnik grozi, że strzeli w okno sąsiada 'Hej! Gerwazy! Daj gwintówkę, niechaj strzelę w tę makówkę!' , Rejent zamyka okno. Wacław prosi Papkina, by wziął go w niewole, to ocali mu życie. Wacław przedstawia się jako komisarz Rejenta. Papkin chce go przyprowadzić do Cześnika, bo ma nadzieję, że ten mu się odwdzięczy Klarą. Dzielny sługa jak zwykle chwali się swoim męstwem w boju z mularzami, nie zwracając na docinki cześnika, który widział, że Papkin chował się za murem. Cześnik nie chce zatrzymywać 'komisarza Rejenta', każe mu wracać. Wacław namawia do zgody, Cześnik nie zgadza się. Papkin przypomniał sobie, jak kiedyś brał tysiące jeńców, ale w tym przypadku jest w stanie się zadowolić jednym. Bał się gniewu Cześnika, więc postanowił wypuścić Wacława, ale Wacław się upiera. Wacław chce zapłacić Papkinowi, by móc zostać u Cześnika. Wacław przyznaje się do miłości do Klary, niszczy to dobre samopoczucie Papkina, Wacław zapowiada też, że w razie zdrady poczęstuje go kulką z wiatrówki. Ujawnia, że jest synem Rejenta i chce, by Papkin sprawił, by przyjęto go do służby u Cześnika. Papkin martwi się rywalem i groźbami, pociesza się wypchaną sakiewką. Klara słyszała rozmowę Wacława z Papkinem, zgadza się na pozostanie Wacława w zamku Cześnika, bo uważa, że może to obłaskawić stryja. Klara radzi Wacławowi zjednanie sobie Podstoliny. Podstolina poznaje Wacława. Jest on zmieszany. Kiedy studiował w stolicy, to przybrał tytuł księcia litewskiego i tam poznał Podstolinę i doszło między nimi do romansu. Podstolina chce go odnowić. Klara jest przekonana, że Podstolina chce im pomóc. Papkin nie traci nadziei, przedstawia Klarze swoje uczucia. Nie robi to na niej wrażenia, ironizuje z niego, przypomina, że w dawnych czasach, zanim rycerz oświadczył się damie, dokonywał wielkich czynów na turniejach i w boju. Klara zezwala na dążenia Papkina, ale żąda próby posłuszeństwa: ma milczeć sześć miesięcy, żyć o chlebie i wodzie rok i sześć dni oraz schwytać krokodyla. Cześnik obwieszcza Papkinowi, że dziś są zaręczyny. Papkin sobie przypisuje ten sukces. Cześnik chce wyzwać Rejenta na szable. Papkin namawia Raptusiewicza, by wyzwał Rejenta pisemnie, ale Cześnik woli wysłać posłańca. Papkin obawia się hańby i otrucia. Zachęciło go 'w kieszonkę grubo wpadnie'. Rejent pisze skargę na sąsiada za pobicie mularzy, którzy twierdzili, że były to tylko szturchnięcia, ale Rejent wymusza oskarżenie i pisze zostali okaleczeni i że Cześnik nastawał na jego życie. Chciał by podpisali, ale nie chciał płacić za robotę, bo uważał, że Cześnik za wszystko zapłaci. Rejent mówi Wacławowi, że jest jego jedyną nadzieją, że wie, że skłania się ku Klarze, ale nie jest to po jego myśli. Słyszał o romansie z Podstoliną, więc przypomina o tym, chce, by wziął ślub z Podstoliną, Wacław się nie zgadza. Ale ojciec zabezpieczył się intercyzą, zakładającą, że strona która ją zerwie, zapłaci sto tysięcy. Wacław i Podstolina nie mają takich sum. Wacław straszy, że Cześnik spali ich ze złości, Rejent mówi 'Niech się dzieje wola Nieba, z nią się zawsze zgadzać trzeba.' Papkin przychodzi do Rejenta nieśmiało, spodziewając się nieprzyjemności. Potem Papkin zmienia styl i dumnie się przedstawia, chwali się domniemanymi wyczynami i żąda wina. Rejent podaje lampkę wina, Papkinowi nie smakuje. Papkin mówi, nie licząc się już ze słowami. Papkin opamiętuje się na słodką uwagę Rejenta, że każe go oknem wyrzucić. Wtedy Papkin zaczyna przepraszać. W końcu mówi o wyzwaniu Rejenta przez Cześnika na szable jutro. Milczek dziwi się ze względu na planowane jutrzejsze wesele Cześnika z Podstoliną. Rejent nie wierzy we wierność, chce to udowodnić, wzywa Podstolinę. Podstolina oznajmia, że rezygnuje z małżeństwa z Cześnikiem, by wyjść za Wacława. Rejent przekazuje Papkinowi list do cześnika. Obawia się czterech pachołków na zewnątrz, kiedy wychodzi słychać łoskot, jakby ktoś spadł ze schodów. Papkin wraca, mówi jak natarł uszu Rejentowi. Sługa mówi, że był częstowany winem, Cześnik mówi, że pewnie zatrutym, co wprawia Papkina w panikę. Z listu dowiaduje się o zdradzie podstoliny, chce zemścić się na Rejencie. Papkin obawia się śmierci. Spisuje swój testament. Cześnik wpadł na pomysł. Chce zwabić Wacława przez list napisany 'przez Klarę'. Pisać pod dyktando ma Dyndalski, Cześnik używa bez przerwy ulubionego przerywnika 'mocium panie'. Podjął wiele prób, w ko,ńcu postanawia wysłać kogoś do Wacława osobiście. Papkin zdradził, że rano był tam Wacław i przedstawił się jako komisarz Rejenta. Cześnik wysyła do Wacława słóżącą Rózie, aby namówiła syna Rejenta do przyjścia na wezwanie Klary. Wacław jest w rozpaczy; mówi o planach swojego ojca (rejenta) z podstoliną. Papkin mówi, że Cześnik wie już kim jest naprawdę. Cześnik każe Wacławowi ożenić się z Klarą natychmiast. Będzie to dla Cześnika owa tytułowa zesmsta. Młodzi nie mają nic przeciwko takiemu rozwiązaniu. Cześnik przynagla młodych, mówiąc, że pleban czeka już w kaplicy. Odbywa się wesele. Ludzie krzyczą 'Wiwat! Wiwat, państwo młodzi!; Cześnik żąda wymiany - Wacław za Podstolinę. Dworzanie i goście wychodzą z kaplicy z Wacławem i Klarą, Klara prosi stryja o zgodę i zakończenie waśni, Wacław ojca o przebaczenie i błogosławieństwo. Podstolina nie może uwierzyć własnym oczom. Chciała wyjść za mąż, by nie klepać biedy na starość, bo jej majątek był zapisany do czasu zamążpójścia klary i teraz jej przypada. Klara zobowiązuje się zapłacić sumę stu tysięcy za zerwanie intercyzy. Rejenta prosi o zwalczenie gniewu i błogosławieństwo, na co on odpowiada 'Niech się dzieje wola nieba, z nią się zawsze zgadzać trzeba'. Papkin upewnił się, że nie jest otruty winem, podarł testament. Cześnik podał rękę Rejentowi ze słowami 'Mocium panie, z nami zgoda.' Wszyscy krzyczą 'zgoda, zgoda'. Wacław podsumowuje 'Tak jest - zgoda, a Bóg wtedy rękę poda.'

Czas powstania i autor Bogurodzicy

Datuje się na 11/12/13 wiek, autor nieznany, jednak mówi się, że może to być Święty Wojciech

Znaczenie tytułu Bogurodzica

Dosłownie rodzicielka Boga, opowiada o przymiotach Matki Boskiej

„Dziady" cz. III jako dramat romantyczny i arcydramat polski

Dramat romantyczny ukształtował się w epoce romantyzmu w opozycji do reguł dramaturgii klasycystycznej. Dziady cz. III posiadają cechy charakterystyczne dla tego gatunku: - Odrzucenie zasady trzech jedności: akcji, miejsca i czasu. - Fabuła dramatyczna o luźnej kompozycji, składająca się z dziewięciu scen o odrębnej tematyce. - Swoboda łączenia elementów dramatycznych z epickimi i lirycznymi. - Sceny zbiorowe. - Splatające się wątki realistyczne z fantastycznymi. - Łączenie tragedii z komedią, patosu z groteską. - W jednym utworze wykorzystywano różnorodne techniki dramaturgiczne, zasady gatunkowe i koncepcje stylistyczne - Wiele utworów było niescenicznych ze względu na nieliczenie się twórców z konwencjami widowiskowymi. - Dominował typ kompozycji otwartej, w której opisywane zjawiska były wieloznaczne, uniemożliwiając tym samym rozstrzygnięcie sytuacji. - W dramatach wykorzystywano elementy fantastyki i cudowności oraz inspiracje folklorem i ludowością. - Cechą charakterystyczną był mocno zindywidualizowany bohater. Dziady cz. III nazywane są arcydramatem. Adam Mickiewicz w mistrzowski sposób połączył założenia dramatu romantycznego z problematyką polityczno - historyczną oraz metafizyką. Dramat wyróżniał się artystycznie ukształtowanym realizmem scenicznym i konkretem sytuacyjnym. Bohaterem dzieła uczynił zbiorowość polską, zaangażowaną w sprawy państwa, przeciwstawiając jej tych, którym ojczyzna była obojętna. W szczególny sposób zadbał o prawdopodobieństwo i charakterystyczność postaci i zdarzeń - wiele osób ukazał pod prawdziwymi nazwiskami, inne ukrył za maską satyry bądź groteski, uwypuklając najważniejsze wady lub zalety osoby, która stanowiła pierwowzór bohatera. Poruszył również ważną kwestię ideologiczną - Boga i jego wpływu na losy i działanie postaci. Ujął również, tak istotną dla ówczesnych Polaków, historię państwa i proroctwa dotyczące przyszłości. Kompozycja dramatu - otwarta i swobodna - czyniła tekst dzieła wieloznacznym i tajemniczym.

Motyw bohatera romantycznego w dziadach

Gustaw z 2 części i i Konrad z 3 części są typowymi bohaterami romantycznymi. Obaj są jednostkami wybitnymi, o silnej osobowości i indywidualizmie. Gustaw - romantyczny kochanek, żyjący miłością, wybierający samobójstwo po utracie ukochanej. Konrad cierpi, widząc męki narodu, buntuje się przeciwko Bogu.

Motyw społeczeństwa polskiego w dziadach

Głównie okazane w scenie 7 - Salon Warszawski. Społeczeństwo dzielimy tam na: - ZDRAJCÓW - towarzystwo przy stoliku, czyli elita rządząca, arystokracja, urzędnicy, literaci; posługują się francuskim, rozmawiają o przyjęciach i balach Nowosilcowa, odrzucają temat martyrologiczny jako coś nieestetycznego i zbyt aktualnego, akceptują niewolę, obawiają się rozmów na tematy polityczne, cechuje ich kosmopolityzm - PATRIOCI - towarzystwo przy drzwiach, starsi polacy, młodzież, m.in Wysocki, posługują się językiem polskim, rozmawiają o sytuacji politycznej polski, o aresztowaniach młodzieży, przyjmują postawę patriotyczną, mają rewolucyjne poglądy, cechuje ich nienawiść do wroga i do tych, co akceptują niewolę

Fraszka 'O doktorze Hiszpanie' streszczenie

Kochanowski opisuje najprawdopodobniej jedną z biesiad, jakiej był świadkiem lub uczestnikiem na dworze Zygmunta II Augusta. Jeden z bohaterów - Doktor Hiszpan - chce iść spać, nie podoba się to towarzyszom, planują odwiedzić go w sypialni. Następuje przeskok czasowy między wersami. Towarzysze są po uczcie, pukają i próbują obudzić śpiącego Hiszpana. Ten nie otwiera, ale biesiadnicy wyważają je. Towarzysze proponują alkohol, ten nie potrafi się sprzeciwić, zgadza się na dalsze ucztowanie.

Motyw przemiany wewnętrznej w dziadach

Konrad jako bohater romantyczny doświadcza głębokiej, wewnętrznej przemiany, dotyczącej jego poglądów i moralności. Prolog - z romantycznego kochanka w buntownika, patriotę, oddany sprawie narodu.

Motyw samotności w dziadach

Konrad jest samotnym poetą, jego poezji nie rozumieją ludzie. Gustaw jest samotnikiem z wyboru - ucieka przed ludźmi, by w odizolowaniu rozpamiętywać utratę kochanki.

Co ma na celu fraszka 'O doktorze Hiszpanie'

Krytyke wytykania wad społeczeństwa, jaką jest skłonność do biesiad i pijaństwa. Ukazuje radość życia, przypatrując się codzienności. Kochanowski był epikurejczykiem - wyznawał, że wszystko, co sprawia radość jest dobre.

Bogurodzica - kto mówi, do kogo, po co, w jaki sposób

Kto mówi - podmiot zbiorowy (nam), więc wierni Do kogo - do Maryi (nazywanej Bogurodzicą, Matką Chrystusa, dziewica), do Chrystusa (nazywanego Bożycem) Po co - by prosić o pomoc W jaki sposób - pokornie

Koncepcja mesjanizmu i profetyzmu w dziadach

Mesjanizm jest zespołem koncepcji filozoficzno-moralnych, wywodzących się z judaizmu. Opiera się na przekonaniu, związanym z oczekiwaniem na przyjście Bożego posłannika - Mesjasza, który miał oswobodzić z niewoli Izrael i przywrócić mu panowanie nad światem. Judaistyczna koncepcja mesjanizmu stała się wzorem dla założeń historiozoficznych. Zgodnie z nimi wyjątkowe jednostki lub narody miały do spełnienia szczególną misję - zbawienia albo odrodzenia ludzkości w drodze cierpienia. Mesjanizm historiozoficzny przyswoili i dostosowali do realiów przełomu XVIII i XIX wieku romantycy polscy, wyrażając przeświadczenie o szczególnej opiece Boga nad upadającym narodem, który po odpokutowaniu za winy zostanie wskrzeszony w dawnej świetności. Najpełniejszą formę mesjanizm polski przybrał po upadku powstania listopadowego u pisarzy Wielkiej Emigracji. Chrystus stał się dla romantyków wzorem dla Polski, która została zamordowana podczas rozbiorów i ponosiła kolejne męczeńskie ofiary. Udręczony naród, cierpienia Polaków podwyższały wartość Polski i jej losów. Dawało to nie tylko pewność zmartwychwstania, ale stawiało naród na piedestale jako wybrany, który ma szczególną misję zbawczą wobec innych narodów i idei wolności. W pokonanej Polsce upatrywano Mesjasza, czyniąc z niej wybrane narzędzie Boga do walki ze złem historycznym. PROFETYZM Prorocze przewidywanie przyszłości, zdolność niedostępna zwykłym ludziom, dana przez Boga wybranej jednostce. Najpełniejszą koncepcję polskiego mesjanizmu wyłożył Adam Mickiewicz w Dziadach cz. III. W dziele tym podjął etyczny problem pokory i mesjanizmu, w którym widział sposób podporządkowania refleksji historycznej i profetycznej, dotyczącej przyszłości narodu. Mickiewiczowska wizja mesjanizmu, której założenia zostały przedstawione w Widzeniu Księdza Piotra, stanowiła jednocześnie optymistyczną prognozę przyszłości. Oto naród polski, który niczym Chrystus zostaje związany i wleczony przez całą Europę, wydającą nad nim sąd, odbywa w cierniowej koronie swoją drogę krzyżową. Ukrzyżowany, umiera i wznosi się ku niebu, by później odrodzić się i stanąć na „trzech koronach". Była to również zapowiedź nadejścia wskrzesiciela narodu, który będzie Bożym namiestnikiem na ziemi. Analogia z ofiarą Jezusa wydobywała ponadto ogólnoludzkie znaczenie polskiej walki i męczeństwa.

Motyw mesjanizmu w dziadach

Mesjanizm w dziadach został przedstawiony przez widzenie księdza Piotra. Wizje dotyczącą ówczesnych i przyszłych losów Polski oddają obrazy o charakterze symbolicznym, odwołujące się do symboliki biblijnej. Dzieje Polski oraz jej rola porównane zostały do życia i śmierci Mesjasza. Historia Polski to, zdaniem autora, powtórzenie losów Chrystusa: Polska cierpi, by potem przynieść wolność innym narodom.

Motywy w Bogurodzicy

Modlitwy, Maryi

Tren V streszczenie

Mówi o córce, która zmarła za młodu. Jej śmierć porównana jest do uschnięcia drzewka oliwnego, przypadkiem podciętego przez ogrodnika i dlatego następuje bardzo szybka śmierć drzewka. Podkreśla delikatność dziecka, pokazuje miłość rodziców do dziecka, uwidacznia się sytuacja śmierci dziecka na oczach rodziców, jest to dla nich tragedia. Zwraca się do persefony, uosobienia śmierci.

Opis Edypa jako postaci

Mądry, poważany król Teb. Gdy na miasto spada klęska zarazy, chce zrobić wszystko, co w jego mocy, by ocalić poddanych. Nie podejrzewał, że to on jest sprawcą królobójstwa, przez które panuje zaraza. Słowa Tyrezjasza nie wzbudzają w nim refleksji. Posądził Kreona o spisek, gdy ten go podejrzewał. Gdy odkrywa tragiczną prawdę ujawnia ją przed ludem. Edyp odbiera sobie wzrok i opuszcza kraj, żałuje zbrodni.

Młodzież w 3 części dziadów

Młodzież w III części dramatu Adama Mickiewicza „Dziady" została ukazana jago jedna z najbardziej ciemiężonych grup społecznych w czasie represji popowstaniowych, a mimo to aktywnie walcząca o poprawę losów narodu i jego obywateli. Przykładów młodych ludzi, zaangażowanych w sprawę wyzwolenia Polski jest w dziele kilka. Wystarczy wspomnieć chociażby więzienną scenę, w której bohaterowie przy wspólnym świętowaniu Wigilii opowiadają sobie swoje losy. Jakub, Adolf, Konrad, Ksiądz Lwowicz, Jan Sobolewski, Frejend czy chociażby Żegota - oto kilka barwnych postaci dzieła, których historie mogłyby posłużyć jako kanwa oddzielnych utworów.

Symbolika muru i jego rola w „Zemście"

O przekraczaniu muru Mur zamkowy jest przedmiotem sporu pomiędzy dwoma zwaśnionymi sąsiadami. Każdy zamieszkuje w oddzielnej części budowli i zobowiązany jest do nieprzekraczania „granicy" bez pozwolenia. Mur stanowi barierę, rozdziela zakochanych - Klarę i Wacława. W jego wnętrzu tkwi dziura - wyłom, którą pewnego dnia bez niczyjej aprobaty postanawia naprawić Rejent. Rodzi to konfliktowe sytuacje np. bójkę. Bohaterowie dramatu (komedii) radzą sobie z tą „barierą" na swój sposób: Wacław podaje się za jeńca Papkina i komisarza. Tak naprawdę pragnie widywać ukochaną. Papkin jako delegat Cześnika niesie Rejentowi wyzwanie na pojedynek, a wkrótce po nim łamie „zasadę muru" i słowa Podstolina - przybywa w progi Cześnikowego wroga i traktuje Milczka jak przyszłego teścia. Papkin wyrzucony z kretesem przez Rejenta, niesie złe wieści panu Maciejowi, ale ten nie pozostaje dłużny, stoi przecież na straży swojego honoru i zamierza wyswatać Rejentowicza z bratanicą. Przywołany przez prowokatora młodzieniec już po raz trzeci przekracza mur, a niedługo po nim robi to samo jego ojciec, bo przecież złośliwy sąsiad nie stawił się na umówiony pojedynek. Potem już tylko w pozytywny sposób rozgrywają się dalsze losy bohaterów. Symbolika muru Mur jest zawsze symbolem podziałów, trudności, barier i problemów nie do pokonania. Mówi się często „walić głową w mur", „głową muru nie przebijesz" - i powiedzenia te świadczą wyraźnie o niemożności przezwyciężenia czegoś. Konflikty dotyczą społeczeństwa, władzy itp. Niejednokrotnie łączą się z finansami. Ludzie uzurpują sobie prawo do dóbr, terytoriów, majątków, nie zgadzają się ze sobą w kwestiach światopoglądowych, religijnych, a nie są na tyle tolerancyjni, by szanować czyjeś ideologie. Tworzy to podziały między nimi. Wtedy powstaje mur. Przeszłość obfituje w historie „tworzenia murów". Czasem były one symbolem obrony - ratowania się przed najazdem wroga, który „połakomił się" na obce terytoria, a przy okazji zapragnął zawładnąć społeczeństwem i jego kulturą, a czasem metaforą niezrozumienia, uprzedzeń i nietolerancji. Gdy jednak wspomnieć czasy II wojny światowej (1939 - 1945) mur symbolizował wszystko, co najgorsze w człowieku, podzielił ludzi na zwycięzców i przegranych, słabych i silnych, tych, którzy mają prawo żyć i tych, którzy muszą umrzeć, bo ich przekonania nie są właściwe. Mur okazał się na tyle wysoki i „pancerny", że przysłonił wszystkie wartości. Często sam człowiek buduje wokół siebie mur, czuje się wyobcowany, nie podziela celów świata, bądź też świat wydaje mu się nieprzychylny i wówczas samoistnie izoluje się. Mur jest wtedy symbolem separacji, samotności. Czasem ukrywają się za nim osoby chore, niepełnosprawne. Żyją w cieniu wszystkich wydarzeń i spraw, bywa, że my sami je izolujemy. Zdarza się także, że mur wznosi się w samym tylko człowieku, który żyje niezgodnie z wyznawanym systemem wartości, pod presją innych - jako jednostka realizująca czyjeś niespełnione marzenia, ambicje oraz jako ktoś, komu trudno wytyczyć cel życia. Taka osoba mocuje się ze sobą. Dysharmonię osobowości można również porównać do muru, który na tym poziomie obrazuje wewnętrzne podziały i konflikty oraz wydaje się być barierą nie do pokonania.

Co należy do najważniejszej cechy dramatu romantycznego w dziadach

Obecność bohatera romantycznego - wybitna jednostka przechodząca metamorfozę

Ocena polskiego społeczeństwa w III cz. „Dziadów"

Opisane w III części dramatu Adama Mickiewicza „Dziady" polskie społeczeństwo zostało podzielone na trzy podstawowe grupy. Do pierwszej zaliczamy ludzi obojętnych na losy rozgrabionej podczas rozbiorów i powstań Ojczyzny, których dni są wypełnione kolejnymi balami i spotkaniami towarzyskimi, w czasie których mogą podlizywać się rosyjskim oficjelom. Z taką grupą mamy do czynienia na przykład w scenie „Salon warszawski", gdy zachwycają się literaturą francuską, porozumiewają się w tym ulubionym języku. Druga grupa opisana w dramacie, składa się z tzw. prawdziwych patriotów. Widać ich w scenie więziennej czy we fragmencie dotyczącym balu u Senatora. Są to ludzie bezgranicznie kochający swój kraj, oddani walce o wolność, gotowi poświęcić swoje życie w zamian za poprawę losu bliźnich. Z kolei do ostatniej grupy społeczeństwa polskiego zalicza się jednostki, które rezygnowały z narodowej tożsamości i kierowali się jedynie dobrem własnych interesów.

Tren VII streszczenie

Pesymistyczna atmosfera. Utwór pokazuje moment pogrzebu, kiedy ojciec popada w głęboką depresje po stracie ukochanej córki. Jest zrozpaczony i załamany, traci nadzieję na lepsze jutro. Wszystkie rzeczy, ubrania przypominają mu o Urszulce.

Streszczenie Króla Edypa

Po odgadnięciu zagadki sfinksa Edyp sprawuje władzę w Tebach. Miasto jest ogarnięte zarazą, bogowie rzucili na nie klątwę (na ród Labdakidów). Władca wysyła swego szwagra, Kreona, do wyroczni delfickiej, by się dowiedzieć, dlaczego bogowie tak ciężko karzą Teby. Ten przynosi wiadomość: w mieście jest zabójca Lajosa. Dopóki nie zostanie odnaleziony i ukarany, tebańczycy nie zaznają spokoju. Edyp zapewnia poddanych, że zrobi wszystko, by odnaleźć mordercę. Przed poszukiwaniami winnego przestrzega go wezwany na dwór Tyrezjasz - wieszcz, który ostatecznie oznajmia Edypowi, że to on jest mordercą. Potem pojawia się pasterz z Koryntu, skąd Edyp przybył do Teb, i oznajmia, że nie był on prawowitym synem króla i królowej. Jako niemowlę został przyniesiony do nich, a on był obecny przy znalezieniu dziecka w górach. Okazuje się, że Edyp zabił swojego ojca, Lajosa, myśląc, że to obcy wędrowiec. Potem przybył do Teb i ożenił się z własną matką. Po poznaniu prawdy bohater oślepia się i opuszcza Teby, Jokasta popełnia samobójstwo. Ojcu towarzyszą na wygnanie jego córki: Antygona i Ismena.

Czego uczy dramat zemsta?

Pomijając komizm utworu, zemsta jest też obrazem polskiej szlachty - kłótliwej, przewrażliwionej na punkcie swojego honoru, zdolnej do walki na śmierć i życie o byle błahostkę. Autor uwidocznił w głównych bohaterach wszystkie wady i słabostki polskiej szlachty

Struktura i konstrukcja świata przedstawionego W III części „Dziadów"

Prolog wprowadza odbiorcę w charakterystyczną strukturę świata przedstawionego w dramacie, którego akcja rozgrywa się jednocześnie na dwóch płaszczyznach: realnej i metafizycznej. Terenem przenikania się tych dwóch światów są marzenia senne, charakteryzujące się lirycznym obrazowaniem. Istotną rolę odgrywają również widzenia. Stanowią one część życia duszy ludzkiej oraz dają możliwość kontaktu z wymiarem pozarzeczywistym, z bytami spirytualnymi. Jest to „świat cichy, głuchy i tajemniczy". W życie bohaterów ingerują siły nadprzyrodzone, które są zaangażowane w walkę o ludzką duszę. Sceny realistyczne nacechowane się realiami historycznymi, poprzez ukazanie autentycznych osób i wydarzeń. Scena I ma charakter reportażowy. Autor wzbogaca język młodych studentów kolokwializmami. Czas akcji odmierzany jest konkretnymi datami. Świadczą o nich również ukazane kolejno święta kościelne. Charakterystyczny jest podział prezentowanej przez Mickiewicza społeczności, zarówno tej ze świata rzeczywistego jak i metafizycznego. Dzieli je na prawą i lewą stronę. Strony wypowiadają odmienne opinie i poglądy. Prawa strona jest nacechowana pozytywnie, zawsze wrażliwa moralnie i politycznie uczciwa. Lewa strona jest nacechowana negatywnie.

Dwie koncepcje patriotyczne w Dziadach cz.3

Prometeizm (Konrad chce rozmawiać z Bogiem, buntuje się przeciw niemu. Żąda, by dał mu władzę nad ludzkimi duszami) Mesjanizm (W widzeniu Księdza Piotra - upadek ojczyzny porównany do śmierci Chrystusa na krzyżu ma charakter odkupicielski, zapowiada zmartwychwstanie, czyli odzyskanie niepodległości)

O fatum Edypa

Prowadzi go od jednego nieszczęścia do kolejnego. Rozwiązuje zagadkę Sfinksa i ratuje miasto. Otrzymuję w nagrodę władzę i rękę Jokasty. Nie zdaje sobie sprawy, że popełnia kazirodztwo. Edyp nie ma wpływu na tragiczne skutki decyzji, które podejmował w dobrej wierze. Jest dobrym i cenionym władcą, ale i tak sprowadza nieszczeście na miasto. Jest to konsekwencja królobójstwa.

Historia Rollinsona

Rollison jest młodym mężczyzną, który zostaje uwięziony przez carat. Powód jego uwięzienia nie jest do końca jasny (oficjalnie jest to jego udział w antycarskim spisku), prawdopodobnie w ogóle nie istnieje. Rollison jest dobrym człowiekiem, który spędza swoje życie pomagając matce - starej i niewidomej Rollisonowej. Po zamknięciu go w więziennej celi, carscy mundurowi torturują i męczą młodzieńca. Ten wciąż bohatersko odmawia zeznań. Tymczasem jego matka codziennie odwiedza Senatora i błaga go o wydanie rozkazu uwolnienia jej jedynego syna. Kobieta jest w podeszłym wieku, ponadto jest niewidoma. Potrzebuje pomocy syna, by móc przeżyć. Zrozpaczona, opowiada Senatorowi o pomocy, jaką syn nieustannie jej udzielał. Senator jest jednak nieczuły na prośby i błagania kobiety. Pozornie pozwala jej zobaczyć się z synem - w rzeczywistości poleca żołnierzom zamknąć także i ją, w osobnej celi. Carscy żołnierze chcą upozorować samobójczą śmierć młodzieńca. Szeroko otwierają okno w jego celi pod pretekstem leczniczego wpływu świeżego powietrza na jego chore płuca. Następnie siłą wypychają go przez okno, by roztrzaskał się o ziemię. Na szczęście jednak bohaterowi udaje się przeżyć. Wiadomość o tym przynosi ksiądz Piotr, który regularnie odwiedza zamkniętych w więzieniu polskich patriotów.

Budowa Bogurodzicy

Składa się z dwóch zwrotek (potem dodano kilkanaście) Pararelizm - występowanie w wypowiedzi elementów powtarzalnych - w treści (każda zwrotka jest prośbą do boskiej osoby). Apostroficzność - bezpośredni zwrot do adresata Występują archaizmy

Motyw snów i widzeń w dziadach

Sny i widzenia stanowią formę kontaktu ze światem nadprzyrodzonym. Widzenie księdza Piotra i sen Ewy mają wymowę religijną. Obie postaci są pozbawione buntu, są pokorne wobec Boga i doświadczają ukojenia. Sen senatora obrazuje charakter bohatera, jego obawy i lęki; marzeniom senatora o sprawowaniu władzy towarzyszy strach przed niełaską cara.

Opowiadanie Sobolewskiego

Sobolewski opisuje obraz, którego był świadkiem podczas powrotu z przesłuchania. Kiedy przechodził obok Kościoła, gdzie odbywała się Msza, zostali wyprowadzeni więźniowie, młodzi ludzie, głównie studenci. Byli bardzo zmęczeni, wyczerpani pobici i chorzy. Mieli ogolone głowy, a nogi mieli skute kajdanami. Najmłodszy z więźniów miał około 10 lat. Chłopiec skarżył się na to, że łańcuchy mu ciążyły i nie dał rady iść. Policmajster jednak pozwolił chłopcu cierpieć. Wśród więźniów Sobolewski dostrzegł swojego przyjaciela Janczewskiego, Był bardzo wychudzony i wyczerpany. Nie tracił jednak poczucia humoru. Starał się pokazać zgromadzonym, że jest pełen sił i łańcuchy mu nie ciążą. Wspomina jego patriotyzm, który ukazał się w momencie runięcia kibitki, kiedy to Janczewski krzyknął 3 razy "jeszcze Polska nie zginęła". Jako ostatniego więźnia wprowadzono wyczerpanego Wasilewskiego. Był to drugi przyjaciel Sobolewskiego, który na przesłuchaniu został tak brutalnie pobity, że nie dał rady sam wejść do kibitki. Ostatecznie zmarł pogrążony w ogromnym cierpieniu. Jego śmierć wzbudziła w zgromadzonych żal i współczucie dla więźniów.

Autor Króla Edypa

Sofokles

Motyw przeznaczenia w Królu Edypie

Sofokles był człowiekiem religijnym. Wierzył, że życie ludzkie jest w rękach bogów. Oni decydują o losie człowieka a ich wyroki są nieodwracalne. W swojej tragedii „Król Edyp" pokazał człowieka nad którym zaciążyło fatum. To fatum stało się również udziałem jego najbliższej rodziny. Bogowie Edypowi wyznaczyli zły los. Słynna wyrocznia delficka potrafiła przejrzeć wyroki bogów i udzielić człowiekowi wskazówek. Tam właśnie Edyp dowiedział się prawdy o swojej strasznej przyszłości. Wydawało mu się jednak, że w prosty sposób można uniknąć przepowiedzianych nieszczęść - wystarczy oddalić się od rodziców i nie utrzymywać z nimi kontaktów. Wyrocznia jednak zataiła przed nim fakt, że Polibos i Merope nie są jego prawdziwymi rodzicami. Możliwe, że w tym momencie nie potrafiła tego wyjaśnić. Przez całe swoje życie Edyp podlega manipulacjom bogów, które prowadzą go do przeznaczonego mu nieszczęścia. Prawda jest przed nim ukrywana. On sam przez wiele lat nie zdaje sobie sprawy, że wyrocznia spełnia się. Jego zasługi, szlachetność i dobre intencje nie mają żadnego znaczenia. Musi popełnić złe czyny i musi być za to ukarany. Jego winą jest to, że nie umarł w dzieciństwie. Sofokles pokazuje w swojej tragedii bezsilność człowieka wobec przeznaczenia i boskich wyroków. Sprzeciwianie się im uważa za bezsensowne. Wola bogów musi wypełnić się. Człowiek nie może być szczęśliwy, ponieważ nie decyduje o swoim życiu. Nawet jeśli sprzeciwia się swojemu losowi, nie może ominąć przeznaczenia. W swoich poglądach Sofokles był pesymistą. Widz, który ogląda tragedię i śledzi losy Edypa musi zgodzić się z filozofią autora tragedii. W całym życiorysie głównego bohatera nie ma takiego momenty, w którym zmiana decyzji lub postępowania mogłaby odwrócić bieg zdarzeń. Jedynym słabym punktem jest zatajenie przez wyrocznię delficką imion prawdziwych rodziców. Niestety, wyrocznie też związana była z bogami i postępowała zgodnie z ich wolą.

Motyw Buntu w dziadach

W 'Wielkiej improwizacji' Konrad chce rozmawiać z Bogiem, chce się buntować przeciwko Stwórcy. Uważa, że jest równy Bogu. Żąda, by Bóg dał mu władzę nad ludzkimi duszami. Władca Niebios nie odpowiada na jego żądania, co doprowadza do bluźnierstwa. Kulminacyjnym punktem rozpaczy bohatera jest nazwanie Boga carem, ale nie dokonuje tego sam, bo mdleje i dopowiada to słowo diabeł. Jego bunt, mimo tego, że kończy się klęską, był podjęty w w imię wyższych celów, szlachetnej idei wolności. Bunt służył Mickiewiczowi do podkreślenia indywidualizmu bohatera, Konrad staje się typowym przedstawicielem patriotycznego bojownika, walczącego w samotności o sprawy narodu.

Martyrologia narodu polskiego w III cz. „Dziadów"

W Dziadach cz. III męczeństwo narodu polskiego ukazane zostało w różnych kontekstach. Adam Mickiewicz w krótkim wstępie, poprzedzającym tę część dramatu, zarysował sytuację Polaków po rozbiorach i objęciu urzędu w Wilnie przez Nowosilcowa. Polska od pięćdziesięciu lat poddawana była niezmordowanym okrucieństwom tyranów, a jednocześnie uwidaczniało się poświęcenie i wytrwałość ludu. Męczeństwo Polaków obejmowało wiele pokoleń i pociągnęło za sobą niezliczoną liczbę ofiar. W 1822 roku car Aleksander, określany przez autora jako imperator, zaostrzył politykę, zarządzając powszechne prześladowania Polaków. Szczególnie dotkliwa była nienawiść rządu rosyjskiego wobec narodu polskiego. Nowosilcow za cel postawił sobie zniszczenie Polaków. Najpierw skierował atak na dzieci i młodzież, aby w zarodku zdusić nadzieję w przyszłych pokoleniach. Zaczęły się prześladowania młodzieży uniwersyteckiej, która zakładała różne towarzystwa literackie, aby pielęgnować język i narodowość polską. Towarzystwa z czasem rozwiązały się, ale Nowosilcow po przybyciu do Wilna uznał, że nadal działają i potraktował ich istnienie jako bunt przeciwko rządowi. Uwięziono wówczas kilkuset młodych ludzi, odbierając im prawo do obrony. Nowosilcow był ich oskarżycielem, sędzią i katem. Zlikwidował wiele szkół na Litwie. Młodzież zsyłano w głąb Rosji. Mickiewicz dodaje w przedmowie, że okrucieństwo tamtych lat jest niczym w porównaniu do tego, jak Polacy cierpią po upadku powstania listopadowego. Podkreśla, że Europa patrzy na to obojętnie. Utwór swój dedykował „narodowej sprawy męczennikom". Istotny rys martyrologii polskiej w Dziadach cz. III stanowią przede wszystkim prześladowania. Scena I dramatu jest w całości poświęcona więźniom - ofiarom męczeństwa. W celi więziennej spotykają się przyjaciele, dzielący wspólny los. Opowiadają nowemu aresztowanemu o tym, co się dzieje za murami klasztorów, zamienionych na więzienia i podczas przesłuchań. Żaden z nich nie zna prawdziwego powodu oskarżeń, nie wie, jak długo przebywa w więzieniu ani kiedy odzyska wolność. Okazuje się, że Nowosilcow stara się odzyskać względy cara i dlatego zamierza poświęcić mu jak najwięcej ofiar. W trakcie śledztwa więźniowie są bici i zmuszani do przyznania się i wydania wspólników. Są tyranizowani, zastraszani, a ich oprawcy stosują różnorodne metody, by złapać ich upór. Oni jednak pozostają nieugięci wobec tortur. Próby złamania psychiki więźniów przybierają różne formy. Są głodzeni lub karmieni słonymi potrawami, po zjedzeniu których nie dostają wody do picia. Są odurzani narkotykami. W całej tragedii młodych mężczyzn i dzieci, widoczna jest wspólnota i siła przyjaźni - kilku z nich pragnie się poświęcić dla dobra pozostałych i dobrowolnie przyznać się do winy. Ironicznie twierdzą, że przyzwyczaili się do nowych warunków życia. W scenie I dramatu szczególnie drastyczne jest opowiadanie Jana Sobolewskiego, który widział wywożonych kibitkami uczniów ze Żmudzi. Na wozy wpędzani byli mali chłopcy, wynędzniali, z ogolonymi głowami. Na nogach mieli łańcuchy. Jeden z nich, dziesięcioletni, nie był w stanie dźwigać kajdan, które raniły mu nogi. Wśród więźniów był oszpecony pobytem w więzieniu, lecz dziwnie wyszlachetniały Janczewski. Potrafił żegnać się z ludźmi, obserwującymi zdarzenie. Na wozie zakrzyknął: „Jeszcze Polska nie zginęła". Sobolewski widział również Wasilewskiego, o którym wiedział, że został okrutnie pobity w czasie śledztwa. Mężczyzna nie miał siły iść do kibitki, przewrócił się, a jakiś żołnierz zaniósł go na rękach na wóz. Wasilewski wyglądał jak zdjęty z krzyża - miał rozpostarte ramiona, oczy szeroko otwarte, straszne. Nawet żołnierz carski uronił łzę nad ofiarą prześladowań. Inny więzień leżał na słomie i wyciągał w górę rękę do ludu. W scenie VII Adolf, przybysz z Litwy, opowiada historię Cichowskiego, na przykładzie którego możemy obserwować załamanie psychiki tych, którzy padli ofiarą przesłuchań. Mężczyzna zniknął wkrótce po ślubie i przez wiele lat uznany był za zmarłego. Niespodziewanie, w nocy, został przyprowadzony do domu przez strażników. Długie więzienie, które nie złamało go, bo nie wydał żadnego z przyjaciół, uczyniło z niego człowieka zastraszonego, bojącego się odzywać. Całe jego cierpienie odzwierciedlały oczy - szklane, jakby martwe, bez dawnego blasku. Tragedię rodzin więźniów ukazuje historia pani Rollisonowej, niewidomej staruszki, której odebrano jedynego syna, wówczas ucznia gimnazjum. Chłopiec, katowany podczas przesłuchań, załamał się psychicznie i wielokrotnie próbował popełnić samobójstwo. Senator nakazał aresztowanie matki Rollisona, pod pretekstem wizyty u syna w więzieniu. Każe również otworzyć okno w jego celi, aby mógł się zabić.Zasady działania Senatora i carskich urzędników było bardzo elastyczne i najczęściej dostosowano je do własnych potrzeb. Wyraźnie zaznacza się to w scenie VIII dramatu. Namiestnik każe aresztować syna kupca, który domaga się od niego spłaty zaciągniętego kredytu. Oznaczało to, że każdy mógł stać się ofiarą prześladowań i na każdego można było coś znaleźć. Co więcej, aresztowany mógł być każdy Polak, ponieważ u podstaw prześladowań tkwił proces wymierzony przeciw polskiej narodowości. Charakterystyczny dla dramatu Mickiewicza jest wybór na ofiary ofiar carskiego aparatu policyjnego ludzi bardzo młodych, co pomniejszało ich możliwe winy. Przedstawienie młodocianych więźniów, którzy jednocześnie stanowią osoby w pełni dojrzałe pod względem ideologicznym, podkreśla symboliczność ich męczeństwa w dziejach Polski.

Motyw miasta w dziadach

W Ustępie do 3 części Dziadów wykreowany został Petersburg, stolica imperium carskiego. Miasto wybudowano, by zaspokoić kaprys cara. Dla Piotra Wielkiego miał on przypominać Paryż, Rzym, czy Londyn. Jest to miasto surowe, odpychające. Jego wielkości nie towarzyszyła żadna idea, żaden szczytny cel, jedynie chęć ukazania wszechmocności cara. Jest miastem opanowanym przez totalitaryzm. Ludzie w nim cierpią, żyją w ubóstwie, wszyscy ślepo są podporządkowani carowi, nikt nie może mu się sprzeciwić. Innymi mieszkańcami są też zesłańcy, w ich oczach widać pogardę dla władcy, wiedzą, że stolica została wzniesiona na wyzysku innych, dla nich miasto to siedziba szatana. W ten sposób Mickiewicz chce pokazać negatywny stosunek do miasta, cara i mieszkańców.

O czym jest Bogurodzica (streszczenie dwóch zwrotek)

W pierwszej strofie (zwrotce) wierni zwracają się do Maryi, która ma uznanie Boga. Błagają, by wstawiła się za nimi u Jezusa, uczyniła przychylnym. W drugiej strofie proszą Syna Bożego, by usłyszał ludzkie głosy, modlitwy i spełnił pragnienia - by dał im szczęśliwe i pobożne życie na ziemi, a po śmierci pobyt w raju.

Motyw przepowiedni w Królu Edypie

W tragedii Sofoklesa „Król Edyp" o losach człowieka decydują bogowie. Ich intencje potrafi przewidzieć najsłynniejsza w starożytnej Grecji wyrocznia Apollina w Delfach. Ci, którzy chcą zasięgnąć jej rady muszą udać się do niej. Wyrocznia odpowiada na pytania, udziela wskazówek i odsłania przed ludźmi ich przyszłość.Edyp już w młodości odwiedza wyrocznię delficką, by spytać o swoich rodziców. Tam zostaje przepowiedziane mu, że zabije własnego ojca i poślubi własną matkę. O nic więcej nie pyta ale postanawia postąpić tak, by tych czynów uniknąć. Ucieka z Koryntu. Nie jest świadomy tego, że ci, których za rodziców uważa są jedynie przybranymi rodzicami. Z dalszego przebiegu zdarzeń wynika, że słowa wyroczni są odpowiedzią bogów na zadane pytanie. Nie można ich lekceważyć i przeciwstawiać się im. Zwykły śmiertelnik nie jest w stanie zmienić wyroków bogów. Z wyroczni delfickiej korzysta też Kreon. Spieszy tam wysłany przez Edypa, by zasięgnąć rady w sprawie ratowania Teb przed plagami, które na nie spadły. Dowiaduje się, że trzeba usunąć z miasta zabójcę Lajosa. Jest przekonany o skuteczność tej rady. Ani przez moment nie wątpi, że dokładnie tak należy postąpić. Przedtem jednak należy zabójcę odnaleźć. Współczesny odbiorca nie jest skłonny wierzyć w moc całej plejady greckich bogów i w nieodwołalność ich nieuzasadnionych decyzji. Może natomiast uwierzyć w tragedię człowieka nieświadomie uwikłanego w różne sprawy. Nie jest też skłonny wierzyć w nieomylność wyroczni delfickiej. Łatwiej przyjmie wyjaśnienie, że wyrocznia delficka dbając o swój autorytet dokonywała manipulacji i pilnowała, by jej przepowiednie sprawdzały się. Sofokles był jednak człowiekiem szczerze wierzącym i takiej myśli pewnie nie dopuściłby do siebie.

Czas i miejsce akcji w Król Edyp

Wydarzenia rozgrywają się w ciągu jednego dnia - od wschodu do zachodu, przed pałacem królewskim w starożytnych Tebach

Z jakiej epoki jest Bogurodzica

Ze średniowiecza

Filozofia Jana Kochanowskiego

Zrezygnował z filozofii stoickiej, gdyż nie sprawdza się ona w przypadku ciężkich nieszczęść dotykających człowieka, takich jak. śmierć - człowiek musi reagować na takie zdarzenia, nie jest bowiem kamieniem bez uczuć

Rejent Milczek

bogaty szlachcic, intrygant, który działa podstępnie, ojciec Wacława, na pozór cichy, skromny, pobożny, w rzeczywistości sprytny, chytry, podstępny, przeciwieństwo cześnika, flegmatyk, wszystkie spory załatwiałby sądownie, potrafi manipulować ludźmi

Do kiedy był traktowany jako hymn narodowy (albo rycerski) i gdzie śpiewano

do 16 w, przed bitwami np. Pod Grunwaldem i Warną

Jakim gatunkiem są dziady

dramat romantyczny

Co wprowadził Jan Kochanowski do literatury polskiej

fraszki, sielanki

Zasada złotego środka

nie popadanie w skrajności

Czas akcji w zemście

nie przekracza 24 godzin

Jaką fraszką jest fraszka 'O doktorze Hiszpanie' Kochanowskiego

obyczajową (opowiada o obyczajach panujących na dworze)

flegmatyk

osoba nieporywcza, mało emocjonalna, ale konsekwentna w uczuciach i wytrwała w działaniach

jakiej epoki jest Jan Kochanowski

renesansu

Synkretyzm rodzajowy, gatunkowy

rodzajowy - połączenie elementów liryki i epiki gatunkowy - połączenie wielu gatunków literackich

Z jakiej epoki są dziady

romantyzmu

Kosmopolityzm

traktowanie całego świata jako ojczyzny

Kiedy rozgrywa się akcja w zemście

u schyłku rzeczpospolitej szlacheckiej

Cześnik Maciej Raptusiewiczwej

ubogi szlachcic, zamek po bracie, Jego nazwisko pochodzi od słowa „raptus" - ktoś gwałtowny, porywczy, jest opiekunem Klary. Niezbyt wykształcony (prosty język, problem ze zredagowaniem listu), zwolennik siłowego załatwiania sporów, działa jawnie, kieruje się emocjami

Jeden z głównych powodów napisania dziadów

ukazanie męczeństwa narodu