Pandiwa at Panghalip
3. Aspektong Magaganap o Kontemplatibo
- ito'y nagsasaad na ang kilos ay hindi pa isinasagawa o gagawin pa lang. Halimbawa= (Magpapasalamat) ang magkasintahan sa butihing diyosa sa pag ibig.
7. Pokus sa Direksyon Panlapi: -an, -han
Nasa pokus sa direksyunal ang pandiwa kung ang paksa ay nagsasaad ng direksyon ng pandiwa ang panlaping ginagamit. Halimbawa= (Pinasyalan) ng pangulo ang bahay ampunan.
Dalawang uri ng panghalip
1. Pambalana- pangkalahatang tawag sa pangalan ng tao, bagay, hayop at iba pa. *maliit na titik* Halimbawa: bansa, paaralan, aso 2. Pantangi- nabibigyan ng tiyak na pangalan ang pambalana. *malaking titik* Halimbawa: Jeric, Jewel, Lara, Angela
Mga apat na uri ng Panghalip
1. Panghalip Panao- mga panghalip na ipinapalit o inihahalili sa ngalan ng tao. Ang panghalip panao ay may panauhan, kaukulan, kailanan. >>>Panauhan ng Panghalip Panao- taong tumutukoy sa panghalip. >Unang Panauhan—
ASPEKTO NG PANDIWA
Ang pandiwa ay may tatlong aspektong nagpapakita kung kailan naganap, nagaganap, o magaganap ang kilos na ipinahahayag niyo.
2. Katawanin
Ang pandiwa kapag hindi na ito nangangailangan ng tuwirang layong tatanggap ng kilos. a. Pandiwang naglalahad lamang ng kilos, gawain, o pangyayari Halimbawa= Nabuhay si Galatea b. Mga pandiwang palikas sa walang simuno. Halimbawa= Umuulan!
PANGHALIP
Ang panghalip ay bahagi ng pananalitang inihahalili o ipinapalit sa pangngalan. Pangngalan- Nagbibigay ngalan sa tao, bagay, hayop, lugar, pangyayari at iba pa.
5. Gamit o Instrumental Panlapi: ipang-
Ang pokus ng pandiwa kung ang bagay na ginamit uoang maisagawa ang kilos ng pandiwa ang paksa ng pangungusap. Halimbawa= (Ginamit) ni Pygmalion ang paet at martilyo sa pag ukit sa estatwa.
2. Layon o Gol Panlapi: i-, ma, ipa, -in,
Ang pokus ng pandiwa kung ang layon ay siyang paksa o binibigyang diin sa pangungusap. Halimbawa= (Pinagusapan ng mga tao) ang estatwang nilikha ni Pygmalion.
3. Ganapan o Lokatib Panlapi: -an/-han, pag____-an/-han, mapag____ -an/-han
Ang pokus ng pandiwa kung ang lugaw o pinagganapan ng kilos ang paksa ng pangungusap. Halimbawa= (Pinagmulan) ng mga mitolohiya ang bansang Griyego.
6. Sanhi o Kosatib Panlapi: i-, ika-, ikapang-
Ang pokus ng pandiwa kung ang paksa ng pangungusap ay dahila o sanhi ng kilos. Halimbawa= (Ikinatuwa) ni Aphrodite ang pagptuloy na pagaalay ng pamilya ni Pygmalion
1. Tagaganap o Aktor Panlapi: -um/-um, mag-
Ang pokus ng pandiwa kung ang paksa osimuno ng pangungusap ang tagaganap ng kilos ng andiwa. Halimbawa= Si aphrodite ay (tumugon) sa panalangin ni Pygmalion.
4. Tagatanggap o Benepaktib Panlapi: i-, ipang-, ipag-
Ang pokus ng pandiwa kung ang tao o bagay na naknabang sa resulta ng kilos ng pandiwa ang paksa ng pangungusap. Halimbawa= (Ipinagdala) nina Pygmalion ng mga alay so Aphrodite.
Uri ng mga pandiwa - 1. palipat
Ito ay ang pandiwa kung may tuwirang layong tumatanggap sa kilos - pinangungunahan ng mga katagang ng, ng mga, sa, sa mga, kay, o kina Halimbawa= Si pygmalion ay (lumilok) /ng estatwa/. Lumilok ayang pandiwa. At ang "ng estatwa" ay ang tuwirang layon.
2. Aspektong Nagaganap o Imperpektibo
Ito'y nagsasaad na ang kilos ay kasalakuyang nangyayari o kaya'y patuloy na nangyayari. Halimbawa= Araw-araw na (dinadalaw) ni pygmalion qng minamahal niyang estatwa.
1. Aspektong Naganap o Perpektibo
Ito'y nagsasaad na tapos na o nagyari na ang kilos. Halimbawa: Natapos ng binata ang kanyang obra maestra. -Aspekton Katatapos - bahagi rin ng aspektong naganap sapagkat ang kilos ay katatapos pa lang gawin o mangyari. - idinudugtong ang panlaping "ka" sa inuulit na unang pantig sa salita. Halimbawa= (Katatapos) lang gawin ng binata ang kanyang obra maestra.
Panghalip Pananong
Mga panghalip na ginagamit sa pagtatanong o paguusisa na pumapalit sa isang pangngalan, parira,ang pangngalan o panghalip. Iba pang uri nito ng mga salitang nagtatanong tulad panguring pananong at pang abay na pananong. Isahan-sino,ano,kanino,alin Maramihan-sinosino,anoano,kanikanino,alinalin
2. Panghalip Pamatlig
Mga panghalip na inihahalili sa pangngalang itinuturo o inuhihimaton. Ang pang halip pamatlig ay may panauhan at uri rin. >Una-malapit sa taong nagsasalita Pronominal- ito, nito, dito Panawag pansin- eto Patulad- ganito Panlunan- narito/nandito >ikalawa-malapit sa taong kausap Pronominal- iyan, niyan, diyan Panawag- ayan Patulad- ganyan Panlunan- nariya/nandiyan >ikatlo-malapit sa taong punaguusapan Pronominal- iyon,noon,doon Panawag- ayun Patulad- ganoon,ganon Panlunan- naroon/nandoon
Panghalip Panaklaw
Mga panghalip na sumasaklaw sa kaisahan, dami o kalahatan ng tinutukoy. Narito ang mga panghalip panaklaw >>iba,lahat,tanan,madla,pawa >>anuman,alinman,sinoman,ilanman,kailanman >>saanman,gaanoman,magkanuman
POKUS NG PANDIWA
Pokus ang tawag sa relasyong pansemantika ng pandiwa o salitang kilos sa simuno o paksa ng pangngusap.