Aralin 6

Pagmamalabis (Exaggeration/Hyperbole)

-pinalalabis, pinaliit o pinakukulang ang katayuan o kalagayan ng isang tao, bagay o pangyayari.

Patinig na ponema

/a, e, i, o, u/

Katinig na ponema

/p, b, t, d, k, g, m, n, h, s, l, r, y, w, ñ, q/

Pagkalinawan

"Ang isang komunikeytor sa Filipino ay yaong nagtataglay ng kasanayang Makro."

Pagbibigay-katauhan (Personification)

ito ay ang gawi, katangian at talino ng tao ay isinasalin sa karaniwang bagay.

Pagwawangis (Metaphor)

ito ay direktang paghahambing ng dalawang magkaibang bagay.

Klaster

ito ay kambal katinig na binubuo ng dalawang katinig sa isang pantig

Proksemika

ito ay tumutukoy sa distansya at oras sa pakikipag-usap

Rehistro

ito ay tumutukoy sa espesyalidadong wika na ang mga salita ay nagagmit sa isang particular na propoesyon, disiplina, at larangan.

Paralanguage

ito ay tumutukoy sa tono ng tinig at bilis o kalidad ng pagsasalita.

Ekolek

nagmula ang barayting ito sa mga salitang karaniwan at madalas na ginagamit sa loob ng tahanan

Berbal na Komunikasyon

uri ng komunikasyong gumagamit ng salita sa anyong pasalita at pasulat.

Dayalek

wikang particular na ginagamit sa isang particular na pook, rehiyon, kultura, at lipunan

3 Sangkap ng Konsepto ng Speech Act:

1. Sadya o intensyon 2. Anyong Linggwistiko 3. Epekto sa tagapakinig

Mga Diskurong Personal

1. Talaarawan 2. Journal 3. Awtobiograpiya 4. Repleksiyon

Iba't Ibang Uri ng Diskursong Pasalita:

1. Usapan o kombersasyon 2. Pangkatang diskusyon 3. Talumpati 4. Usapan sa telepono 5. Interbyu 6. Debate 7. Balagtasan

Kakayahang Pragmatik

Ayon kay Lightbown at Spada (Taylan, 2016), ay tumutukoy sa paggamit ng wika sa isang partikular na teksto upang magpahayg sa paraang diretsahan o may paggalang.

1. Paksa 2. Pang-uri

Dalawang Bahagi ng Pangungusap:

Panghihiram na mga salitang mula sa wikang banyaga

Hal: bae (Koreano)-gwapong lalaki Otoko (Niponggo)-lalaki

Paggamit ng mga katutubong salita

Hal: buang (Bisaya)-baliw bayot (Cebuano)-silahis

Ayos ng Pangungusap

Karaniwan (Panag-uri + Paksa) Kabalikan (Paksa + Panag-uri)

Mga Sangkap sa Mabisang Pagsulat (Rorabacher at Dunbar, 1982, sa Batnag, 2011)

Kawastuang Mekanikal 2. Nilalaman 3. Organisasyon

Akronim

OPM-Oh promise me SML-So much love

Anyo ng Diskurso Ayon kay Batnag (2011)

Pasalita & Pasulat

Pormal na wika

Pormal na wikaginagamit ito sa mga pormal na sitwasyon tulad ng pagpupulong, pagtuturo sa klase, pagtalakau sa seminar o kumperensya at iba pa.

Ponolohiya

ang makagham na pag-aaral sa mga tunog ay tinatawag na?Kalakip din ditto ang pag-aaral sa wasting pagbigkas ng mga tunog na tinatawag na ponema.

Pag-uuyam (Sarcasm/Irony)

ang pahayag na nagungutya ngunit ginamitan ng salitang kapuri-puri.

kahusayang komunikatibo

ay tumutukoy sa kakayahan at kaalaman ng sinumang gumamit ng wika na nakatutulong na makapagpahayag at makapagbigay kahulugan sa mga mensahe upang makapagdiskuro ng mahusay at angkop sa iba't ibang sitwasyon.

P-articipants (sangkot sa usapan)

bahagi nito ang sinumang maaring maging bahagi ng gawaing pangkomunikatibo.

Pagtatakda/Pagbibigay ng bagong kahulugan

barbie (bakla) lowbat (pagod o walang energy) bato (ipinagbabawal na gamot)

D-Berbal na komunikasyon

binubuo ito ng anim (6) na anyo at katuyanan, 70 porsyento ng karaniwang kumbersasyon ang binubuo ng di-berbal na element.

Maylapi

binubuo ng salitang uagt at isa o higit pang panlapi.

Payak

binubuo ng salitang ugat lamang.

Pag-imbento o coinage

chaka-pangit merlat-babae

A-ct sequence (daloy ng pag-uusap)

dapat isaisip ana isang dinamiko at komplikado na proseso ang komunikasyon.

I-nstrumentalities (midyum sa pakikipag-usap)

dapat na matukoy ng mahusay ang ankop na daluyan na gagamitin sa mabisang pagdala ng mensahe.

Di-pormal na wika

ginagamit ito sa mga di-pormal na sitwasyon gaya ng isang variety show sa telebsiyon, pag-chat sa internet, pag-titext, pagsulat ng impormal na liham, mga pahayag na puno ng kolokyalisoo gaya ng mga salitang magkahalong Pilipino at Ingles.

Paglilipat-wika (transferred epithet)

ginagamit sa mga karaniwang bagay ang mga pang-uri o adjective na sadyang pantao lamang.

Haba

haba ng bigkas sa pantig ng mga salita na may patinig o katinig.

Dell Hymes

isang linggwista at antropologo, "Hindi lamang dapat sinasaklaw ng kasanayan ang pagiging tama ng pagkakabuo ng mga pangungusap kundi ang pagiging angkop ng mga ito depende sa sitwasyon."

11.Pagsalungat (Epigram)

ito ay umagamit ng mga salitang magkasalungat ang kahulugan na pinag-uugnay.

Pagpapalit-saklaw (Synecdoche)

ito pagpapahayag sa pamamagitan ng pagbanggit sa bahagi bilang pagtukoy sa kabuuan at maaari naman na ang isang tao ay kumakatawan sa pangkat.

Brown (1987)

kahusayang komunikatibo. Nagsasaad ng mga kinakailangang kasanayan at kaalaman upang mapahusay ang kakayanan sa pakikipagtalastasan.

Kakayahang Diskorsal

kakayahang mabigyan ng wastong interpretasyon ang napakinggang pahayag (Pangkalinawan, 2004) at maipahayag ang sarili gamit ang sariling wika(Cantillo, et al. 2016).

Diin o Stress

lakas ng bigkas sa pantig na binibigyang diin o emphasis

Pangangatuwiran

layunin nito ang magkumbinsi sa iba, upang mapagtibay ang mga dating pinaniniwalaan at upang makabuo ng mga bagong kaisipan at saloobin.

Pagsasalaysay

layunin nito ang magkwento ng isang pangyayari.

Katahimikan o kawalang-kibo

lubhsng makahulugan na karaniwang ginagawa upang mag-isip at paghandaan ang sasabihin, o hindi kaya ay maparating ang tampo o sama ng loob

K-eys (kaantasan ng usapan)

mahalagang nalalaman ng ganap ang sitwasyon ng komunikasyon.

N-orms (paksa)

mahirap tumalakay sa paksa na limitado ang kaalaman.

Inuulit

may pantig o salitang inuulit

Digrap

may tunog na /n/ binubuo ng dalawang katinig na "n" at "g" /en-ji/

Ponema

mga makabuluhang tunog/pinakamaliit na yunit ng tunog.

Tambalan

mga saliatang pinagsama para makabuo ng isang salita

Pares-minimal

mga salita itong halos agkatunig subalit magkaiba ng kahulugan.

Diptonggo

mga salitang nagtatapos sa malapatinig na /w/ at /y/ kasama ang patinig sa isang pantig.

Paglalahad

nagpapaliwanag; ginagamit ito sa paglilinaw ng isang paraan, proseso, o kaya'y sa pagsasakatuparan ng isang layunin o simulain.

Pandama o paghawak

nagsasaad ito ng positibong emosyon at pakikiramay sa mga hindi magandang karanasan.

Etnolek

nakabatay ang pagdedelop nito mula sa mga salita ng mga itinuturinh na etnolinggwistikong grupo.

Sosyolek

nakasalig ang barayting itp sa kaibahan ng estado o katayuan ng mga taong gumagamit ng wika

Kakayahang Sosyolinggwistiko

pag-aaral ng ugnayan sa pagitan ng wika at liounan at kung paano ito ginagami sa iba't ibang sitwasyong panlipunan.

Hinto

panandaliang paghinto sa pagsasalita

Paglalarawan

pangunahing layunin nito'y ipakita ang tao, bagay, o pangyayaring naiiba sa mga katulad o kauri nito sang-ayon sa mga taglay na kalikasan, kaanyahan, kakayahan, kahalagahan, at katangian.

Pagtutulad (Simile)

payak itong paghahambing ng dalawang bagay na magkaiba at sa paghahambing at gumagamit ng: tulad ng, gaya ng, kawangis, paranh, at iba pa.

E-nd/Layunin

pinakamahalagang sangkap ng komunikasyon ang layunin.

Morpema

pinakamaliit na yunit ng tunig na nagttaaglay ng kahulugan (salita)

Pagtawag(Apostrophe)

sa pahayag na ito, ang karaniwang bagay ay kinakausap na parang tao. Ang mga bagay na binibigyang katauhan ay parang kaharap na kinakausap.

Pagpapalit-tawag (Metonymy)

sa pahayag na ito, nagpapalit ng ngalan o tawag ang bagay o taong tinutukoy.

Retorikal

tumatalakay ito sa paraan kung paano makapg-ambag sa usapan ang isang tagapagsalita.

Tekstwal

tumatalakay ito sa payal ma pagsukat kung paano magbasa at umunawa gaya ng kathang isip at 'di kathang-isip, tanskripsyon ng pinag-uusapan o teknikal na material.

Kapaligiran

tumutukoy ang anyong ito sa pinagdarausan ng pakikioag-usap at ng kaayusan nito.

G-enre (uri o anyo ng teksto)

tumutukoy ang salik na ito sa kaanyuan o uri ng teksto na ginamit ng kausap na siyang gabay sa kung paano at ano ring angkop na genre ang dapat na gamitin sa ibibigay na tugon.

Kinesika (Kinesics)

tumutukoy ito sa galaw ng katawan.

S-etting (lunan ng usapan)

tumutukoy ito sa lugar o sitwasyon o scene na pangyarihan ng gawaing komunikatibo.

Tono

tumutukoy sa pagtaas o pagbaba ng tinig na nakapagbabago ng kahulugan.

Idyolek

tumutukoy sa pansariling wika maging sa gamit nito na natatngi sa isang tao.

Ponemang Suprasegmental

yunit ng tunog na karaniwang hindi tinutumbasan ng mga letra sa pagsulat.