Budowa i funkcja oka i ucha według Zabla

Komórki pręcikowe

1. Długie, cienkie, w obwodowych częściach siatkówki. 2. Homologiczny do dendrytu. 3. Wyróżnia się: a) segment zewnętrzny - poprzeczne błoniaste dyski z rodopsyną b) segment wewnętrzny - wytwarzający białka ww. dysków 4. Widzenie zmierzchowe.

Narząd łzowy

1. Gruczoł cewkowo-pęcherzykowej o budowie zrazikowej

Warstwy siatkówki (części wzrokowej)

1. Warstwa barwnikowa - jednowarstwowy sześcienny, z melaniną (zapobiega wewnętrznym odbiciom światła) 2. Warstwa pręcików i czopków [będących częściami komórek fotoreceptorowych - dendryty] 3. Warstwa graniczna glejowa zewnętrzna 4. Warstwa ziarnista zewnętrzna - ciała fotoreceptorów 5. Warstwa splotowata zewnętrzna 6. Warstwa ziarnista wewnętrzna 7.Warstwa splotowata wewnętrzna 8. Warstwa komórek zwojowych 9. Warstwa włókien nerwowych 10. Błona graniczna glejowa wewnętrzna

Blaszka graniczna tylna = Błona Descemeta

1. Ważna bariera dyfuzyjna 2. Bardzo gruba warstwa podstawna śródbłonka

Nabłonek przedni rogówki

1. Wielowarstwowy, nierogowaciejący. 2. 5 warstw 3. Z licznymi zakończeniami nerwowymi 4. Ze zdolnością do regeneracji

Pozasłuchową część błędnika błoniastego tworzą:

1. Woreczek 2. Łagiewka 3. Przewody półkoliste

Błędnik błoniasty składa się z:

1. Woreczka 2. Łagiewki 3. Przewodów półkolistych 4. Przewodu ślimakowego błoniastego 5. Wszystko wypełnia śródchłonka

Przychłonka

1. Wypełnia schody bębenka, przedsionka 2. W łączności z płynem mózgowo-rdzeniowym

Śródchłonka

1. Wytwarzana przez naczynia w obwodowej części przewodu ślimakowego 2. Wypełnia przewód ślimaka, woreczek, łagiewkę, przewody półkolistych błoniastych

Przewody półkoliste

1. Wyścielone nabłonkiem zmysłowym (jednowarstwowy, sześcienny, ektodermalny) tworzącym grupy komórek rzęsatych i włoskowych (RECEPTORY ZMYSŁU RÓWNOWAGI) z komórkami podporowymi. 2. W bańkach nabłonek zmysłowy w formie GRZEBIENI BAŃKOWYCH. Powierzchnia tych grzebieni pokryta grubą warstwą masy galaretowatej z glikoproteinami i kryształkami węglanu wapnia, który podrażnia k. zmysłowe = okslepek. 3. Nabłonek zmysłowy jest w łagiewce i woreczku = PLAMKI STATYCZNE

Śródbłonek

1. Z nabłonka jednowarstwowego płaskiego 2. Przez niego dyfuzja substancji odżywczych z płynu komorowego i naczyń krwionośnych rąbka.

Nabłonek zmysłowy narządu Cortiego tworzą:

Komórki 1. rzęsate wewnętrzne (bardziej wrażliwe; analiza akustyczna) i zewnętrzne (niski prób pobudliwości; odbierają różnice natężenia i czasu trwania dźwięków) 2. filarowe wewnętrzne i zewnętrzne 3. falangowe wewnętrzne i zewnętrzne 4. graniczne wewnętrzne i zewnętrzne

Przedziały kanału ślimaka

Utworzone przez blaszki - spiralną i przedsionkową 1. Schody przedsionka - przewód górny 2. Przewód ślimakowy - przewód pośredni 3. Schody bębenka - przewód dolny

Część wzrokowa siatkówki

ZAWIERA: 1. Fotoreceptory 2. Komórki przekazujące do włókna nerwu wzrokowego informację o padającym obrazie (k. dwubiegunowe i zwojowe) 3. Komórki nerwowe modelujące przejście sygnały z fotoreceptorów do komórek zwojowych (k. horyzontalne, amakrynowe i różnokształtne) 4. Komórki podporowe (k. Mullera i astrocyty)

Warstwy naczyniówki

1. Blaszka nadnaczyniówkowa - elementy sprężyste, naczynia krwionośne i nerwy 2. Blaszka naczyniowa - t. i ż. dużego i średniego kalibru 3. Blaszka naczyń włosowatych - kapilary 4. Blaszka podstawna=Błona Brucha - dla komórek barwnikowych siatkówki (jest też dla nich źródłem zaopatrzenia) i kapilar naczyniówki

Warstwy twardówki

1. Blaszka nadtwardówkowa 2. Istota właściwa 3. Blaszka brunatna

Gałka oczna pokryta jest trzema błonami i w których wyróżnia się:

1. Błona zewnętrzna a) twardówka b) rogówka 2. Błona środkowa a) naczyniówka b) ciało rzęskowe c) tęczówka 3. Błona wewnętrzna, którą stanowi siatkówka

Ucho środkowe składa się z:

1. Błony bębenkowej 2. Kosteczek słuchowych (młoteczek, kowadełko, strzemiączko) 3. Jamy bębenkowej 4. Trąbki Eustachiusza

Ucho wewnętrzne składa się z:

1. Błędnika błoniastego (układ cienkościennych pęcherzyków i przewodów wypełnionych płynem) 2. Błędnika kostnego w którym leży błoniasty 3. Przestrzeń między nimi wypełniona jest PRZYCHŁONKĄ

Dołek środkowy = plamka środkowa

1. Centralny element siatkówki 2. Liczba warstw zredukowana i tylko czopkowe. 3. Maksymalna ostrość widzenia.

Tęczówka

1. Część błony naczyniowej położona najbardziej z przodu 2. Przylegając do soczewki tworzy granicę pomiędzy komorą przednią i tylną oka 3. W niej znajduje się źrenica, której średnice regulują m. rozwieracz źrenicy (promienisty) i m. zwieracz źrenicy (okrężny) 4. Zbudowana z tk. łącznej luźnej bogatej w naczynia krwionośne i fibroblasty, makrofagi, mastocyty oraz melanocyty [od ich ilości - barwa]

We wnętrzu gałki ocznej występują trzy komory:

1. Komora przednia (między rogówką, a tęczówką) 2. Komora tylna (między tęczówką, a soczewką i ciałem szklistym) 3. Komora szklista (wypełniona przez ciało szkliste)

Komórki czopkowe

1. Krótkie, grube, w centralnej części siatkówki. 2. Homologiczny do dendrytu. 3. Wyróżnia się: a) segment zewnętrzny - poprzeczne błoniaste dyski z jodopsyną b) segment wewnętrzny 4. Są 3 rodzaje czopków odbierające podstawowe barwy - niebieską, zieloną i czerwoną. 5. Widzenie barwne oraz (ostre) dzienne.

Ciało rzęskowe

1. Leży między naczyniówką, a nasadą tęczówki 2. Składa się z: a) obrączki rzęskowej (płaska część tylna) b) wieńca rzęskowej (70-80 wyrostków rzęskowych, między którymi przyczepiają się wiązadełka Zinna [z fibryliny] mocujące soczewkę) c) m. rzęskowy (gładki, włókna o przebiegu okrężnym, południkowym i promienistym); pokryty od tyłu cz. ślepą siatkówki

Ucho zewnętrzne składa się z:

1. Małżowiny usznej 2. Przewodu słuchowego (cz. zewnętrzna - chrzęstna; cz. wewnętrzna -kostna) 3. Produkowana woskowina zapobiega wnikaniu ciał obcych do ucha

Ciało szkliste

1. Między soczewką, a siatkówką 2. Galaretowata, przejrzysta substancja międzykomórkowa 3. Głównie z kw. hialuronowego wiążącego duże ilości wody i kolagenu 4. W przedniej części nieliczne hialocyty oraz makrofagi 5. W przedniej części zagłębienie - dół ciała szklistego 6. Jest ośrodkiem optycznym i zapewnia właściwe napięcie oraz pełni istotną rolę w metabolizmie soczewki i siatkówki

Rąbek rogówki

1. Na granicy rogówki i twardówki 2. Występuje tu przestrzeń wypełniona kompleksem sieci beleczek i zatok tkanki łącznej. Poniżej nich kanał naczyniowy = zatoka żylna twardówki = kanał Schlemma 3. Struktury te tworzą KĄT PRZESĄCZENIA - regulujący odpływ płynu komorowego z przedniej komory. 4. Zaburzenia w funkcjonowaniu kąta przesączenia powodują jaskrę, której wynikiem jest degeneracja nerwu wzrokowego.

Warstwy rogówki

1. Nabłonek przedni 2. Blaszka graniczna przednia=Błona Bowmana 3. Zrąb 4. Blaszka graniczna tylna=Błona Descemeta 5. Śródbłonek

Warstwy tęczówki

1. Nabłonek przedni 2. Warstwa graniczna zewnętrzna 3. Zrąb 4. Dwuwarstwowy nabłonek barwnikowy = Warstwa Barwnikowa

Część słuchowa błędnika błoniastego

1. Narząd Cortiego między schodami przedsionka i bębenka 2. Wypełniony śródchłonką 3. Spiralny kształt przewodu ślimaka zapobiega przemieszczeniom śródchłonki w czasie ruchów głowy

Część ślepa siatkówki

1. Nie zawiera fotoreceptorów. 2. Z dwóch warstw nabłonków: a) powierzchniowy z k. walcowatych bez pigmentu b) głęboki z k. nabłonka sześciennego wypełnionych melaniną 3. Wytwarza ciecz wodnistą. 4. Jej komórki ściśle połączone desmosomami i neksusami.

Naczyniówka = Jagodówka = Błona naczyniowa

1. Od nerwu wzrokowego, aż do ciała rzęskowego 2. Liczne naczynia krwionośne, elementy sprężyste oraz komórki (melanocyty, makrofagi, limfocyty, plazmocyty)

Soczewka

1. Otoczona przez bezkomórkową błonę zwaną torebką soczewki 2. Torebka soczewki jest zbudowana z glikoprotein i kolagenu t. IV 3. Na przedniej pow. soczewki - nabłonek jednowarstwowy sześcienny = nabłonek soczewki 4. Na tylnej pow. soczewki - brak nabłonka; wąskie, wydłużone, bezjądrzaste komórki = włókna soczewki, zbudowane z krystalin alfa, beta i gamma 5. Otoczona przez włókna obwódki rzęskowej modelujące jej kształt

Spojówka

1. Pokrywa przednią część twardówki (spojówka gałkowa) i wewn. powierzchnie powieki górnej i dolnej (s. powiekowa) 2. Obie części połączone ze sobą w miejscu zwanym sklepieniem spojówki (tzw. załamek górny i dolny) 3. Nabłonek wielowarstwowy walcowaty etc 4. Dużo naczyń krwionośnych i wł. sprężystych 5. Zapobiega wysychaniu oka

Błędnik kostny tworzą

1. Przedsionek (okienko owalne=przedsionka) - do niego zmierzają kanały półkoliste mające początek w pobliżu okienka - bańkami kostnymi 2. Ślimak - skręcony kanał kosnty; 2,5 obrotu wokół wrzecionka, na całej długości podzielony przez BLASZKĘ SPIRALNĄ na część górną i dolna. Część górną dzieli dodatkowo BLASZKA PRZEDSIONKOWA, która biegnie skośnie do poprzedniej 3. Kanały półkoliste

Odbieranie bodźca polega na:

1. Przerwaniu wydzielania hamujących neuroprzekaźników przez fotoreceptory o silnie zdepolaryzowanej błonie. 2. Impuls świetlny po dotarciu do segmentu zewnętrznego powoduje rozpad rodopsyny,zbudowanej z opsyny i cis-retinalu i przekształcenie ostatniego w trans-retinal. 3. Powoduje to obniżenie cGMP i zamknięcie kanałów sodowych co hamuje uwalnianie neuroprzekaźników hamujących i hiperpolaryzacji błony. 4. W tych warunkach powstaje impuls nerwowy w neuronach następnych warstw.

Blaszka graniczna przednia = Błona Bowmana

1. Przezroczysta 2. Bezkomórkowa 3. Błona podstawna dla nabłonka przedniego rogówki.

Rogówka

1. Przezroczysta i nieunaczyniona - brak naczyń i regularny układ włókien. 2. Promień krzywizny rogówki większy niż promień krzywizny gałki ocznej 3. Wysoki współczynnik załamania promieni świetlnych

Tarcza nerwu wzrokowego

1. Skupienie aksonów komórek zwojowych w postaci nerwu wzrokowego 2. Brak fotoreceptorów 3. Podczas badania pojawia się tzw. PLAMKA ŚLEPA

Działanie m. rzęskowego

1. Skurcz cz. okrężnej -> napięcie włókien obwódki rzęskowej -> soczewka bardziej wypukła -> ogniskowanie bliskich 2. Skurcz wł. południkowych -> rozciąga siateczkę beleczkowania -> odpływ cieczy wodnistej z przedniej komory -> soczewka bardziej płaska -> ogniskowanie dalekich

Powieka warstwy

1. Skóra 2. Warstwa mięśniowa 3. Tarczka z gruczołami Meiboma - ich wydzielina uszczelnia szpare powiekową 4. Spojówka - 2-3 warstwy rzęs - uchodzą tu gruczoły łzowe - gruczoły łojowe Zeissa i potowe Molla - dodatkowe gruczoły łzowe Krausego i Wolfringa

Siatkówka

1. Składa się z części: a) ślepej b) wzrokowej 2. Granicę stanowi między nimi stanowi RĄBEK ZĘBATY

Dodatkowe narządy oka to:

1. Spojówka 2. Powieka 3. Narząd łzowy

Twardówka

1. Twarda, włóknista i nieprzezroczysta błona 2. Utrzymuje właściwy kształt i napięcie gałki ocznej 3. Z cienkich blaszek włókien kolagenowych, sprężystych, fibroblastów i komórek barwnikowych. 4. Przyczep mięśni 5. Ku przodowi przechodzi w rogówkę. Granicę stanowi rąbek rogówki, który ciężko jednoznacznie wytyczyć. 6. Z tyłu blaszka sitowa, przez którą brodawka/tarcza nerwu wzrokowego opuszcza gałkę oczną.

W uchu można wyróżnić trzy części

1. Ucho zewnętrzne 2. Ucho środkowe 3. Ucho wewnętrzne

Zrąb rogówki

1. ok. 90% jej grubości 2. Blaszki kolagenowe (t. I i V) ułożone równolegle względem siebie i powierzchni rogówki co warunkuje jej przezierność. 3. Pomiędzy blaszkami fibroblasty biorące udział w odbudowie uszkodzonej struktury.