onderzoeksconcepten

Welke drie niveaus van reflecteren kunnen er onderscheiden worden? Wat wordt er verstaan onder het begrip 'reflecteren binnen je praktijk'? Welk niveau van reflecteren ligt het dichtst bij de concrete ervaring vanuit het eigen handelen? Leg ook uit waarom Wat wordt er verstaan onder het begrip 'reflecteren over je praktijk'? Wat wordt er verstaan onder het begrip 'reflecteren over de praktijk'?

1. Reflecteren binnen je praktijk Het eerste niveau van reflecteren speelt zich af in de beginfase van het leerproces. De heuristieken die het artistiek/ontwerpend handelen sturen, moeten langzaamaan opgebouwd worden op basis van ervaring. Deze fase komt overeen met het aanleren van de discipline en kunnen we het reflecteren binnen je praktijk noemen. Dit niveau komt het dichtst bij de concrete realiteit. Doordat deze leerstappen zeer dicht bij het handelen blijven, en nauwelijks intuïtieve overstijgen. Daarom dat deze stappen moeilijk te verwoorden zijn. 2. Reflecteren over je praktijk Het tweede niveau van reflecteren gaat de zorgvuldig opgebouwde verzameling heuristieken kritisch in vraag stellen om zo tot artistieke of ontwerpmatige strategieën te komen die vernieuwing en creativiteit toelaten. Deze creatieve fase in het leerproces kan pas plaatsvinden wanneer de discipline enigszins beheerst wordt en kunnen we het reflecteren over je praktijk noemen. 3. Reflecteren over de praktijk Na verloop van tijd kan het kritisch stilstaan bij de eigen artistieke/ontwerp matige strategieën aanleiding geven tot begripsmatige kennis vormen die het eigen artistiek of ontwerpmatig handelen overstijgen. Hierdoor vormt zich op basis van puur verstandelijke begripsmatige reflectie een artistieke/ontwerpende praktijk die in staat is om uit te monden in een bepaalde houding ten opzichte van de werkelijkheid. Deze reflectie is echter van dien aard dat deze relevant is voor anderen binnen de discipline. We kunnen dit het reflecteren over de praktijk noemen. Deze houding ten opzichte van de werkelijkheid is ontstaan vanuit intuïtieve kennisvormen, en daardoor persoonlijk, maar kan tegelijk de relevantie voor de discipline op een begripsmatige en verstandelijke manier mededeelbaar maken.

Wat wordt er bedoeld wanneer we mensen zintuiglijke wezens noemen?

Als mens is ons lichaam opgebouwd uit veel verschillende sensoren, die elk afgestemd zijn op een specifiek aspect van de wereld (smaak, geur, zien, voelen, horen). Het zijn stuk voor stuk aspecten die 'zin' hebben voor ons en waar we ons op richten ('zin' in de betekenis van 'gerichtheid op'). Onze zintuigen verschaffen ons een toegang en kennis tot de omringende wereld. Dit maakt dat dit soort van kennen een subjectief kennen is. Het is een kennen dat vanuit het eigen standpunt gevormd wordt en het levert ons kennis die voorhanden is omdat we als zintuiglijke wezens in de wereld zijn.

Wat wordt er begrepen onder het begrip 'ambiguïteit'?

Ambiguïteit is iets dubbelzinnig dat op verschillende manieren begrepen kan worden. Ambiguïteiten laten interpretatie toe. Eenduidige bewoordingen leggen alles stil, het zoeken wordt gestopt.

Wat is het verschil tussen 'analyse' en 'synthese'? Geef een omschrijving van het begrip 'analyse' en het begrip 'synthese'

Analyseren is het ontleden van een geheel in de samenstellende delen. Je kan bijvoorbeeld een gerecht bestuderen door het bestuderen van de individuele ingrediënten ervan. Synthetiseren is omgekeerd het samenstellen van een geheel op basis van de samenstellende delen. Je kan bijvoorbeeld een gerecht samenstellen door het samenvoegen van verschillende ingrediënten.

Waarom kunnen 'empirische studies' en 'wetenschappelijke experimenten' als een vorm van een 'primaire bron' beschouwd worden?

Bij empirische studies doen ze onderzoeken op basis van experimenten. Doordat ze deze experimenten zelf uitvoeren en waarnemen, zijn hun geschriften die hieruit volgen een rechtstreekse getuigen van het fenomeen dat onderzocht werd. En dus een primaire bron.

Wat is het verschil tussen een fundamenteel onderzoek en een toegepast onderzoek? Geef een omschrijving van het begrip 'fundamenteel onderzoek'. Geef de omschrijving van het begrip 'toegepast onderzoek'.

Bij fundamenteel gaat niet direct over de toepassing, maar eerder vanuit de interesse van de onderzoeker. Het is eerder de start van een onderzoek waarbij de fundamenten, de basis, onderzocht en achterhaald wordt. De focus ligt hierbij voornamelijk op ideeën en niet zozeer de fysieke realiteit. Het is dus niet direct van toepassing. Bij toegepast onderzoek wordt er eerder gericht op het verwerven van kennis die direct toepasbaar is. In die zin resulteert dit soort onderzoek direct in kennis die het leven kan vergemakkelijken. Dit is wel direct van toepassing.

Wat is de rol van het 'subject van het kennen' binnen een kwalitatief onderzoek?

Bij kwalitatieve onderzoek, dat niet zozeer gericht op het verklaren van de onderzochte fenomenen maar eerder op het begrijpen ervan. Vanuit het kwalitatief onderzoek wordt er dus via de interpretatie veelal gezocht naar betekenissen. Hierbij zijn de subjectieve interpretaties van de onderzoeker dus van belang.

Wat is het verschil tussen een 'onderzoek over de kunsten' en een 'onderzoek in de kunsten'?

Bij onderzoek OVER de kunsten staat de onderzoeker buiten het onderwerp of domein. Dit soort onderzoek wordt voornamelijk toegepast om culturele fenomenen op een objectieve manier te bestuderen. Dit gebeurt meestal met behulp van normatieve wetenschappelijke methoden. Dit gebeurt voornamelijk in de vorm van toegepast, kwantitatief onderzoek. Daarnaast is er ook onderzoek IN de kunsten, wat wel wordt uitgevoerd door een kunstenaar of ontwerper. Hierbij staat vaak de persoonlijke visie van de onderzoekende kunstenaar centraal, dit als startpunt voor het onderzoek waarbij men een persoonlijke houding tegenover een fenomeen willen verwoorden in begripsmatige kennis. Hierbij gaat het altijd over fundamenteel onderzoek, of het nu is om de basis van de eigen praktijk te ontdekken of de fundamenten van een bepaald materiaal of onderwerp. Hierbij wordt er vaak gewerkt met zowel de artistieke als wetenschappelijke methoden, en het is enkel door deze te combineren dat het een meerwaarde kan geven ten opzichte van de louter verstandelijke of de louter intuïtieve werkwijzen.

Waarom moet een 'onderzoeker in de kunsten' een kunstenaar of ontwerper zijn?

Bij onderzoek in de kunst start men altijd vanuit de kunstenaar zelf, vanuit de de persoonlijke handelwijzen van de kunstenaar of ontwerper (intuïtieve kennis vormen) en zoeken ze naar hoe deze persoonlijke houdingen verduurzaamd kunnen worden tot begripsmatige kennis vormen. Het is enkel op deze manier dat het onderzoek in de kunsten een meerwaarde kan hebben ten opzichte van de louter verstandelijke of de louter intuïtieve werkwijzen, door ze te combineren. Daarnaast hanteert de onderzoeker-kunstenaar een eigen methode, die van hoogste belang is voor de unieke aard waar het onderzoek in de kunsten juist om draait. En deze eigenzinnige methode valt niet zomaar te vervangen door iets normatief, want het is juist deze manier van werken die geldt als brug tussen het artistieke en het wetenschappelijke.

Wat is het verschil tussen beeldende kunst en muziek wanneer het gaat over hetverwoorden van dat wat er gebeurt?

Binnen de muziek is het duidelijk over welke opvatting van taal we het hebben (de klassieke of de brede opvatting). Daar kan enkel sprake zijn van deze tweede brede invalshoek aangezien deze artefact-als-representatie-laag niet aanwezig is. Wat literatuur betreft kunnen dan ook wel weer deze twee lagen aanwezig zijn (taal als een gerichtheid-op-iets en taal als een gerichtheid-op-zichzelf).

Leg de 'leercyclus van Kolb' uit. Waarom wordt de 'leercyclus van Kolb' een cyclisch leerproces genoemd?

Binnen deze leercyclus worden vier leerfasen onderscheiden. 1. Experimenten: voor Kolb is dit een concrete ingreep in de werkelijkheid door de lerende. 2. Ervaren: waarneming via de zintuigen van de lerende, die uiteindelijk zal resulteren in het concreet ervaren van wat er gebeurde. 3. Reflecteren: Het overdenken van de ervaren werkelijkheid. Hierbij zal de lerende nagaan of de werkelijkheid zoals ervaren overeenkomt met het abstracte begrippenkader dat voor die lerende zin gaf aan diezelfde werkelijkheid. 4. Conceptualiseren: Indien er een discrepantie optreedt tussen het abstracte begrippenkader en de concrete ervaring van de werkelijkheid zal er overgegaan worden tot conceptualiseren: het abstracte begrippenkader wordt bijgewerkt (de ervaring is immers wat ze is en kan niet aangepast worden) om de eventuele discrepantie ongedaan te maken. Vervolgens kunnen deze abstracte begrippenkaders weer aanleiding geven tot nieuwe experimenten en kan het hele leerproces opnieuw doorlopen worden. Vandaar dat dit leerproces ook een cyclisch leerproces wordt genoemd.

Wat verstaan we onder het begrip 'causaliteit'?

Causaliteit betekent dat als de ene variabele verandert, dit effect heeft op de andere. Het is dus een soort oorzaak-gevolg verband.

Wat wordt er verstaan onder het begrip 'collectief leren'?

Collectief leren kan gezien worden als het leren en het delen van kennis met anderen, zoals er in scholen gebeurt

Leg uit wat er bedoeld wordt met de woorden 'het onzegbare onder woorden brengen'.

Dat men de kennis die moeilijk te verwoorden valt toch kunnen delen met anderen, dit door middel van het abstracte domein in ons denken. De in dit verstand ontstane begrippen zorgen er echter wel voor dat de begripsmatige kennis op een andere manier voor de lerende ter beschikking komt en zo ook een mededeelbaarheid krijgt (collectief leren). Het is op deze manier dat men soms zegt dat het onzegbare (intuïtieve kennisvormen) onder woorden gebracht kan worden (begripsmatige kennis vormen).

Wat is het verschil tussen een klassieke en een brede opvatting van taal? Volgens welke opvatting van de taal is er een groot fundamenteel verschil tussen mens en dier? Leg uit waarom.

De eerste klassieke opvatting stelt dat taal bestaat uit een verzameling van arbitraire (maar duidelijk afgesproken) woordbetekenis-combinaties (tekens) die aan elkaar gelinkt worden door een systeem van syntactische en grammaticale regels. De taal representeert dan de concreet waargenomen werkelijkheid (en zorgt er voor dat er onder elkaar over gesproken kan worden) maar is abstracter, staat relatief los van deze werkelijkheid. Het is deze opvatting van taal die onderliggend is aan de radicale breuk die door sommigen tussen mens en dier verondersteld wordt: mensen kunnen spreken, dieren niet. Een tweede, misschien minder voor de hand liggende opvatting van taal is breder en stelt dat taal voor een groot deel ook een lichamelijk fenomeen is (gebaren en gesproken taal) dat primair geworteld is in onze sensorisch-motorische interactie met de wereld. Het gesproken woord (als een fysiek gebaar) en de waarneming haken op elkaar in waarbij de waarneming gevat wordt door woorden en waarbij woorden de veruitwendigingen zijn van het waargenome. In het licht van deze opvatting is de breuk tussen mens en dier al heel wat minder radicaal.

Wat wordt er begrepen onder het begrip levenswereld?

De levenswereld of de gemeenschappelijke cultuur, waar en op welke manier we leven, wordt natuurlijk ook bepaald door beelden, artefacten en de taal die we gebruiken in de omgang met elkaar (de producten van de menselijke geest). Zodoende is deze levenswereld gebaseerd op een wereldbeeld dat in taal en beeld tot uiting wordt gebracht (en gecreëerd wordt) door mensen die in de wereld zijn (en er dus niet als objectieve buitenstaander naar kijken). De levenswereld is dus ook in grote mate cultureel bepaald.

Welke drie soorten van bronnen kunnen er onderscheiden worden? Wat wordt er verstaan onder een 'primaire bron'? Wat wordt er verstaan onder een 'secundaire bron''? Wat wordt er verstaan onder een 'tertiaire bron'?

De primaire bronnen (denk aan eerste) zijn bronnen die recht van een fenomeen komen, en dus niet via via ergens geraken. Denk hierbij aan een soort ooggetuigen die alles rechtstreeks heeft zien gebeuren. Bij een secundaire bron is de informatie van een primaire bron dus verwerkt, herschreven. De informatie komt dus niet meer direct van het fenomeen waarover de bron gaat. Als we verder gaan op het idee van het ooggetuige, dan is de secundaire bron het politierapport dat is opgesteld na de ondervraging van het ooggetuige. Tertiaire bronnen zijn dus eigenlijk een soort samenvatting van de secundaire bronnen. Denk hierbij aan het nieuwsbericht over het politierapport van het ooggetuige.

Waarin onderscheidt de wetenschappelijke methode zich van de artistieke methode?

De wetenschappelijke of normatieve methoden gaat ervan uit dat we alles op een objectief mogelijke manier moeten bestuderen om aan kennis te komen. Vaak gaat dit over een systematisch waarnemen van de wereld, waarbij de dingen tot objecten worden gemaakt, kunnen tot in het oneindige verder opgedeeld en opgestapeld worden ('analyse' en 'synthese'), en de relaties en interacties tussen deze dingen ('oorzaken en gevolgen') kunnen in kaart gebracht worden op een rationele manier. De artistieke methoden gaat meer over het volgen van het gevoel en de objectiviteit, het start dan meestal ook vanuit de ideeën van de kunstenaar om zo een persoonlijke houding tegenover iets weer te geven. Het leven wordt geleefd en ervaren ('subjectief') en zo via het handelen, de materie of als beeld terug in de wereld geplaatst (door gebruik te maken van intuïtie). Ten slotte is er ook de artistieke onderzoeksmethode, een ander soort methode die de beide combineert en kan dus ook niet louter afgemeten worden aan de hand van criteria uit deze twee domeinen apart.

Wat wordt er verstaan onder het begrip 'deductie'?

Deductie is het omgekeerde van inductie. Het is een vorm van redeneren waarbij de conclusie wordt getrokken vanuit het uitzonderlijke van de regel. Hierbij wordt er een conclusie getrokken door het bestuderen van de redeneringen, startend van algemeen naar uitzonderlijk. Hierbij leiden we dus het concrete af, vanuit het abstracte.

Leg uit wat de begrippen discursief en niet-discursief betekenen.

Discursief staat voor al dat wat talig en conceptueel is in de wereld, het is propositionele kennis die we kunnen verwoorden en delen met anderen doordat deze via redeneren (op basis van ons verstand en het denken) tot stand komt. Door in conversatie te gaan met anderen wordt deze gedeeld en kunnen er nieuwe ideeën ontstaan. Daar recht tegenover is de niet-discursieve kennis die staat voor alles wat niet talig en dus preconceptueel is. Het is de belichaamde kennis en betekenis die valt af te leiden vanuit alles wat rondom ons ervaren, door interactie met de wereld. Deze kennis is dus ook moeilijker onder woorden te brengen.

Wat is het belang van de context in het kader van een onderzoek?

Dit wil kort zeggen dat een antwoord op een vraag zich altijd vormt uit de ideeën die zijn ontstaan tijdens het onderzoek (of te wel de context). Een antwoord van op een vraag of onderzoek komt dus niet uit het niets.

Leg uit wat er verstaan wordt onder het begrip 'heuristiek'.

Dit zijn vuistregels die op intuïtieve (moeilijk verwoordbare) manier werkzaam zijn en op basis van ervaring gevormd worden. Heuristieken laten toe om richting te geven aan het eigen handelen. In het begin van het leerproces zijn deze heuristieken nog niet gevormd op basis van ervaring en is ons handelen onaangepast. Maar na verloop van tijd kunnen we op basis van ervaring beschikken over een mooi stel heuristieken dat ons snel en efficiënt toont welke beslissingen te nemen en zo richting geeft aan ons handelen.

Op welke manier kan men binnen de wetenschappen spreken over 'kennisopbouw'?

Door het onderzoeken, op welke manier dan ook, wordt er gebouwd aan onze logica en kennis. Door onderzoek te doen en eigen theorieën proberen te bevestigen wordt er aan kennisopbouw gedaan.

Beschrijf de tegenstelling tussen de twee oude Griekse termen 'Doxa' en 'Episteme'.

Doxa voor het gezwets of de mening van de gewone man in de straat, de subjectiviteit. En Episteme voor de echte, op rationaliteit gebaseerde kennis van de filosofen, de objectiviteit. Later zijn de betekenissen van deze termen wat veranderd maar steeds komt het er op neer dat de echte wetenschappelijke kennis vrij moet zijn van individuele meningen (subjectiviteit), dat de onderzoeker belangeloos tewerk moet gaan om tot objectieve kennis te komen en dat er dus geen instrumentele of strategische belangen bepalend mogen zijn in het proces van kennisverwerving. In de context van de wetenschappen is de geest dus vrij, neutraal en passief bij de inontvangstneming van empirische onderzoeksresultaten

Wat is een 'criterium'?

Een criterium is een bepaalde norm waaraan iemand of iets moet voldoen. Een voorbeeld van een wetenschappelijk criterium zou kunnen zijn dat bekomen onderzoeksresultaten opnieuw verkregen worden wanneer het onderzoek herhaald zou worden door iemand anders. Een voorbeeld van een artistiek criterium zou kunnen zijn dat het artistieke werk relevant is binnen het hedendaagse kunstenveld.

Wat wordt er verstaan onder het begrip 'discours'?

Een discours kan omschreven worden als een gesprek dat tussen mensen gaande is (was) en dat vanuit een interne dynamiek (actie en reactie) al dan niet tot consensus leidt met betrekking tot bepaalde ideeën. Een ander woord is een 'vertoog' of 'discussie'.

Welke drie leesstrategieën kan je onderscheiden? Wanneer beroep je jezelf op de leesstrategie 'globaal lezen'? Wanneer beroep je jezelf op de leesstrategie 'oriënterend lezen'? Wanneer beroep je jezelf op de leesstrategie 'gedetailleerd lezen'?

Een eerste manier is het globaal lezen waarbij je je vooral laat leiden via structuuraanduiders (titels, subtitels, paragrafen, ...) en dus nog niet al te diep afdaalt in de specifieke inhoud van de tekst. Globaal lezen kunnen we zien als snel door een tekst heen gaan om de hoofd ideeën er uit te halen. Bij oriënterend lezen gaan we op zoek naar specifieke onderdelen in de tekst. Het is dus een manier om na te gaan of de tekst nuttig is voor het onderzoek. Ten slotte kan je overgaan tot gedetailleerd lezen waardoor je toegang krijgt tot alle inhoudelijke details die in de specifieke tekst vervat zitten.

Waarom kan, vanuit het standpunt van de onderzoeksmethodologie, het onderzoek in de kunsten een meerwaarde bieden binnen de academische wereld

Een onderzoek in de kunsten vertrekt vanuit het persoonlijke handelen van de kunstenaar of ontwerper, heeft als doel het ontwikkelen van persoonlijke, individuele houdingen ten opzichte van de onderzochte fenomenen (en dus niet het op instrumentele wijze oplossen van problemen), het omarmt de subjectiviteit van de onderzoeker, het hanteert een veelheid aan methoden die op geen enkele standaard manier beperkt worden, hanteert een open visie op wat 'vooruitgang' kan betekenen, ... Zelfs de manieren waarop er gecommuniceerd wordt (begripsmatige verduurzaming van het onderzoek in de kunsten) liggen niet vast (zoals dat bij sommige wetenschappelijke disciplines wel het geval is). Op deze manier wordt het onderzoek in de kunsten terug een waarachtige zoektocht ('research') en blijft het niet beperkt tot een probleemoplossende machine. Maar dat wil niet zeggen dat er geen sprake kan zijn van een methode in het kader van een onderzoek in de kunsten. Een pluralisme van methoden die niet beperkt willen worden vanuit algemene rationele principes lijkt dus aangewezen.

Wat wordt er verstaan onder het begrip 'pluralisme van methoden'?

Een pluralisme van methoden wijst direct op een grote hoeveelheid zeer uiteenlopende methoden.

Wat wordt er verstaan onder een 'schriftuur'?

Een schriftuur is een persoonlijke wijze van 'schrijven' waarbij het schrijven in dit geval zeer breed opgevat kan worden.

Wat is het verschil tussen een 'wetenschappelijke illustratie' en een 'onderzoek in dekunsten'?

Een wetenschappelijke illustratie is eerder een toevoeging aan het onderzoek werk, en dus niet zozeer een kunstenaar die zelf onderzoek doet. Hierbij kruisen de domeinen van wetenschap en kunst minimum, en is de kunst vaak ten gevolgen van het wetenschappelijk onderzoek dat als inspiratie diende. Kunstenaar gaan dan vanuit hun eigen subjectieve beleving van deze wetenschappelijke resultaten, beelden creëerden en interventies doen aan de hand van de artistieke methode ('wetenschappelijke illustratie'). Dikwijls leverde dit fraaie resultaten op maar bleef het artistieke of ontwerpmatige werk beperkt tot een illustratie van het 'echte onderzoek'. In het beste geval gingen mensen uit beide domeinen samen aan de slag maar steeds bleef deze rolverdeling tussen de objectieve 'waarnemer' en de subjectieve 'aanschouwer' gehandhaafd. Bij onderzoek in de kunsten wordt de kunstenaar een onderzoeker, en wordt er wel een brug gebouwd tussen de twee domeinen. Hierbij is het kunst onderdeel niet ondergeschikt aan de wetenschap maar juist gelijkwaardig. Beiden spelen hierbij een belangrijke rol die niet zonder de andere kan vervuld worden.

Hoe zou je het begrip 'beslissing' kunnen omschrijven?

Elk handelen bestaat uit beslissingen die al dan niet bewust genomen worden. Beslissingen zouden geen beslissingen zijn als er geen enkele onzekerheid zou zijn over de uitkomst van die beslissingen: we weten niet op voorhand of een bepaalde actie goed gaat uitdraaien of niet. Toch worden beslissingen niet blind of op basis van toeval genomen en worden we op één of andere manier geïnformeerd.

Geef een omschrijving van het begrip 'empirisch onderzoek'.

Empirisch onderzoek is onderzoek dat op een systematische manier gebruik maakt van de directe ervaring om tot kennis te bekomen.

Beschrijf de tegenstelling tussen de twee oude Griekse termen 'Techne' en 'Episteme'.

Episteme staat dus voor de objectiviteit, oftewel de rationaliteit gebaseerde kennis (kennis op basis van het 'verstand'). Techne staat voor de op het handelen gebaseerde kennis (kennis op basis van 'het doen'). Later werd Techne in het Latijn naar Ars vertaald waardoor het geassocieerd werd met kunst en design, praktijken die in de ogen van de oude Grieken geassocieerd werden met bedrog (het omzeilen van de natuur, 'art-ificieel', 'kunst-matig').

Welke drie vormen van schrijven spelen een voorname rol in het onderzoek in de kunsten? Leg uit waarom Wat is essayistisch schrijven? Wat is metaforisch schrijven? Wat is ambigu schrijven?

Essayistisch Bij essayistische werken delen de schrijvers vaak hun persoonlijke visie op een welbepaald fenomeen. Metaforisch Ook metaforen kunnen gebruikt worden om dat wat zich moeilijk op directe wijze laat omschrijven toch in beeldende woorden te vatten. Een metafoor zal de dingen nooit rechtstreeks of letterlijk beschrijven. Via een metafoor wordt woordelijk een beeld geschetst dat als vergelijking kan dienen (Vb. Het leven is als een poppenkast'). Het is een figuurlijk woordgebruik, een beeldspraak, een manier van spreken die de aandacht kan vestigen op de niet voor de hand liggende aspecten van een bepaald fenomeen (door het aan iets anders gelijk te stellen of het ermee te vergelijken). Ambigu Ambiguïteiten zijn dubbelzinnigheden. Een ambiguïteit laat iets in het midden, laat onduidelijkheid bestaan over een bepaald fenomeen. Iets wordt als ambigu omschreven als er meerdere betekenissen aan gekoppeld kunnen worden en het dus op verschillende manieren geïnterpreteerd kan worden.

Wat wordt er verstaan onder het begrip 'etymologie''

Etymologie is het onderdeel van de taalkunde dat zich bezighoudt met de herkomst van de woorden die we vandaag gebruiken. Hierdoor kunnen er betekenissen naar voren treden die doorheen de geschiedenis op de achtergrond geraakten (maar soms dus nog impliciet een rol spelen).

Waarom kan het 'onderzoek in de kunsten' omschreven worden als 'fundamenteel onderzoek'?

Fundamenteel onderzoek is het onderzoek dat in eerste instantie ontstaat vanuit de interesse van de onderzoeker en is gericht op de fundamentele beginselen of principes achter de fenomenen. Pas in een later stadium zal er aan mogelijke toepassingen gedacht worden. Dit is dus toepasselijk in de kunsten doordat de onderzoek hierbij telkens start vanuit een persoonlijke invalshoek.

Wat wordt er bedoeld met het begrip constructivisme?

Het constructivisme is een visie op leren die de rol van de lerende (leerling) benadrukt, waarbij deze lerende controle heeft over datgene wat er geleerd wordt.

Welke twee 'methodologische principes' ontstonden er in het licht van het 'normatieve karakter' van 'manieren tot kennisverwerving'? Wat is de redenering om je te beperken tot een 'objectieve methode' in je onderzoek? Wat is de rol van 'het kwantificeren' in het methodologische principe van 'objectiviteit'? Wat is de redenering om je methode zo te kiezen opdat je resultaten 'reproduceerbaarheid' krijgen? Wat is de rol van 'het experiment' in het methodologische principe van 'reproduceerbaarheid?

Het eerste is het streven naar objectiviteit. Bij deze gehanteerde methode moet er toegelaten worden om de fenomenen te registreren zoals ze zijn en niet zoals ze ons toeschijnen. De onderzoeker plaatst zichzelf als waarnemend subject buiten het bestudeerde fenomeen en beschouwt deze als het ware als objecten buiten zichzelf ('objectief'). Registreren komt in de plaats van waarnemen, de wereld wordt opgedeeld (geanalyseerd) in af te zonderen eenheden, 'meten is gelijk aan weten'. Daar waar de wiskunde in vroegere tijden als een losstaand iets bestudeerd werd, zal vanaf de 16de eeuw de wiskunde meer een meer in de natuur geprojecteerd worden. Om deze reden zal wiskunde (en de daaruit voortgekomen kwantitatieve methoden) vaak naar voren treden in het streven naar een objectieve onderzoeksmethodologie. Het kwantificeren werd vervolgens bijna een deugd op zich, iets dat het nastreven waard is, en deze 'objectieve' methoden, die vooral in de exacte of natuurwetenschappen ontwikkeld werden, werden zo veel als mogelijk gekopieerd naar andere wetenschapsdisciplines Daarnaast is ook de reproduceerbaarheid een belangrijk onderdeel. Dit principe stelt dat de omstandigheden waarin het onderzoek plaatsvindt van dien aard moeten zijn dat het onderzoek door iemand anders herhaald zou moeten kunnen worden zonder dat daarbij de resultaten zouden kunnen veranderen. Op basis daarvan is het idee van een 'experiment' ontstaan: een bepaald fenomeen wordt zo afgebakend en vereenvoudigd zodat alle mogelijke factoren die het fenomeen kunnen beïnvloeden onder controle gehouden kunnen worden. Een experimentele methode is dan de methode waardoor het effect van één factor op een bepaald fenomeen ('oorzaak-gevolg-relaties', 'causaliteit') eenduidig aangetoond kan worden.

Wat verstaan we onder het 'empirisme'?

Het empirisme is een stroming uit de filosofie die stelt dat onze kennis voornamelijk voortkomt uit ervaring, een stroming die het ervaringsleren ziet als de enige bron van kennis. Het beschouwt het denken en de waarneming van de werkelijkheid via onze zintuigen als voornaamste bron van kennis. De tegenovergestelde stroming is het rationalisme dat stelt dat we onze wereld in grote mate kunnen kennen op basis van aangeboren kennis.

Waarom bevinden het 'experiment' en de 'ervaring' (zoals beschreven in de 'leercyclus van Kolb') zich in het concrete domein? Waarom bevinden het 'reflecteren en het 'conceptualiseren' (zoals beschreven in de 'leercyclus van Kolb') zich in het abstracte domein?

Het experiment en de ervaring spelen zich af in de directe werkelijkheid. Datgene wat zich in deze leerfasen afspeelt is immers zeer sterk gekoppeld aan het directe handelen van de lerende in de werkelijkheid en verloopt daardoor op intuïtieve wijze, op basis van een 'buikgevoel'. Het reflecteren en het conceptualiseren bevinden zich daarentegen meer in het abstracte domein. Hierbij is er voor de lerende geen directe band meer met het handelen in de concrete werkelijkheid aangezien het verstand zich hier tussen de werkelijkheid en de lerende in plaatst. De in dit verstand ontstane begrippen zorgen er echter wel voor dat de begripsmatige kennis op een andere manier voor de lerende ter beschikking komt.

Wat wordt er verstaan onder het 'filosofisch realisme'? Wat wordt er verstaan onder het 'filosofisch idealisme'? Welk begrip speelt een cruciale rol in de filosofie in de tegenstelling tussen het realisme en het idealisme? Waarom?

Het filosofisch realisme is een stroming waarbij men ervan uitgaat dat er een werkelijkheid is die losstaat van ons bewustzijn. De wereld staat dus buiten het bewustzijn van de mensen, buiten de subjectiviteit van de mensen. Het filosofisch idealisme is een stroming die stelt dat de werkelijkheid afhankelijk is van het bewustzijn. De enige manier waarop we kennis hebben van onze wereld is via ons verstand en dus heeft het geen zin om een absolute werkelijkheid te veronderstellen los van ons verstand. Daar waar de exacte of empirische wetenschappen vooral gericht zijn op het toekennen van de absolute realiteit, en zoveel mogelijk de subjectiviteit vermijden. Zullen deze twee verschillende richtingen binnen de filosofie, in hun poging om de werkelijkheid te begrijpen, het subjective omarmen en het 'subject van het kennen' een belangrijke rol toebedelen.

Wat wordt er bedoeld met het begrip 'instructivisme'? Met welke filosofische stroming wordt het 'instructivisme' geassocieerd? Waarom?

Het instructivisme is een visie op leren die de rol van de leraar benadrukt, waarbij deze leraar controle heeft over datgene wat er geleerd word. Dit wordt geassocieerd met het realisme. Doordat de manier van denken lijkt op de objectieve waarheid waar men vanuit gaat bij het realisme.

Wat is een 'onderzoeksmethode'?

Het is een manier, een soort stappenplan, om gegevens te verzamelen. Deze onderzoeksmethode verschilt van wetenschappelijke discipline tot wetenschappelijke discipline.

Wat wordt er bedoeld wanneer men spreekt over het 'object van het kennen'?

Het object van het kennen is datgene wat er precies wordt onderzocht in de wetenschappelijke tak, het is een onderwerp dat centraal staat in hun kennis en onderzoek

Welke soort vragen worden er gesteld binnen de filosofische disciplines? Geef drie voorbeelden.

Het zijn voornamelijk vragen naar de betekenis van dit alles, vragen over het bestaan. Hoe kunnen we onze eigen handelingen als goed of kwaad bestempelen als de rest van de mechanistische en materiële wereld betekenisloos lijkt? Wie of wat zijn we? Op welke manier kan er dan zoiets als bewustzijn ontstaan vanuit de materie die zich enkel op een mechanistische manier laat beïnvloeden?

Wat wordt er verstaan onder het begrip 'subject van het kennen'?

Hierbij spreken we over de subjectieve interpretaties van de onderzoeker.

Wat wordt er bedoeld met een 'iteratieve groei van kennis en betekenis'?

Hiermee bedoelen ze dus dat kennis en betekenis groeit naarmate we ermee in contact komen. Door ervaringen op te doen zal onze kennis in een bepaald onderzoek, of onze kennis in het algemeen groter worden. Het kan dus ook omschreven worden als ervaringsleren.

Wat wordt er bedoeld wanneer we mensen handelende wezens noemen?

Iedere beweging die we uitvoeren, wordt gestuurd door onze handelingen. Dit doordat er een soort koppeling tussen het handelen en het waarnemen, wat ons toestaat om de coherentie te zien tussen de verschillende aspecten. Het handelen geeft ons ook een kennis in de beweeglijke wereld, die we vanuit ons handelen kunnen kiezen om te onderzoeken of niet. Dit geeft ons kennis over de wereld.

Geef enkele voorbeelden van gemeenschappelijke structureren/domeinen waarbinnen ieders persoonlijke context gesitueerd kan worden?

Iedere persoon bekijkt dus alles vanuit zijn of haar eigen ervaringen. Doordat sommige ervaringen daarvan gelijk lopen, zal onze persoonlijke context ook beïnvloedt worden door gemeenschappelijke structuren. Een goed voorbeeld hiervan zijn scholen, een omgeving waarin men vele leerlingen hetzelfde aanleert, en dus ongeveer dezelfde ervaringen bezorgt.

Wanneer noemen we iets 'subjectief'?

Iets is subjectief wanneer het zich laat leiden door de interpretaties, meningen of voorkeuren van iemand. Wanneer het fenomeen niet meer door louter afstandelijke ogen wordt bekeken. Dit is het tegenovergestelde van objectief, waarbij de interpretaties zoveel mogelijk achterwege worden gelaten voor een zo zuiver mogelijk idee over het fenomeen.

Wat wordt er onder het begrip 'epistemologie' verstaan?

In de filosofie, en meer in het bijzonder binnen de tak van de wetenschapsfilosofie, is men steeds op zoek geweest naar de manieren waarop we als mensen kennis kunnen verwerven. Deze kennisleer wordt ook wel epistemologie genoemd, een woord waarin het Griekse woord 'episteme' weer terug te vinden is.

Waarom is er nood aan een 'pluralisme van methoden' wanneer we spreken over een onderzoek in de kunsten'?

In het samenspel van maken, denken en doen verfijnen onderzoekers in de kunsten bestaande methoden en ontwikkelen ze nieuwe. Tegenover de genormaliseerde wegen van kennisverwerving die gangbaar zijn binnen het wetenschappelijk onderzoek beproeven ze een pluralisme aan methoden en strategieën. Zo kunnen nieuwe visies ontwikkeld worden en komt er een conceptuele (begripsmatige) ruimte om de platgetreden paden te verlaten. Veeleer dan met strikt afgebakende methodologische kaders ('reproduceerbaarheid') die de fenomenen als buitenstaander beschouwen ('objectiviteit') werken onderzoekers in de kunsten met zelf ontwikkelde structuren van concepten, instrumenten en technieken waarmee ze vrij kunnen opereren.

Waarom kan het 'onderzoek in de kunsten' omschreven worden als een 'steeds hernieuwde zoek beweging'?

In plaats van het organiseren van een zoektocht naar objectieve kennis komt het onderzoek in de kunsten zo heel dicht bij de kern van wat fundamenteel onderzoek betekent: een steeds hernieuwde zoekbeweging die niet per se haar sluitstuk vindt en steeds de fenomenen tot in de fundamenten blijft bevragen.

Wat wordt er verstaan onder het begrip 'inductie'?

Inductie is een manier van redeneren waarbij de uitkomst altijd voor een generalisatie zorgt. Het is een vorm van waarnemen die leidt tot een algemene regel. Hierbij start het onderzoeken en redeneren altijd vanuit de waarneming. Hierbij leiden we dus het abstracte af, aan de hand van het bestuderen van het concrete. Een voorbeeld van inductie is de beroemde hypothese 'alle raven zijn zwart'. Deze conclusie komt voort uit een groot aantal waarnemingen van zwarte raven, zonder daarbij één enkele witte raaf te observeren. De conclusies die volgen uit een inductieve redenering waarbij de vertrekpunten, de premissen, waar zijn, kunnen waar maar ook onwaar zijn, zodra één witte raaf wordt waargenomen.

Wat wordt er verstaan onder het begrip 'intellectualisme'?

Intellectualisme is in functie van het mens - of wereldbeeld. Het intellectualisme binnen de wetenschap is gericht op fundamentele inzichten met betrekking tot ons mensen wereldbeeld en moet zich dus expliciet niet bezighouden met de praktische problemen.

Leg uit waarom intuïtieve kennisvormen moeilijk onder woorden te brengen zijn Leg uit waarom begripsmatige kennis vormen gemakkelijk onder woorden te brengen zijn.

Intuïtieve kennisvormen komen tot stand dankzij de interactie met de buitenwereld, door ervaringen. Deze ervaringen zijn moeilijk te verwoorden doordat ze in het concrete domein zitten, en nooit verwoord zijn. Zodra we deze verwerken en de niet-discursieve kennis omzetten naar begripsmatige kennis kunnen we deze wel verwoorden. Binnen een onderzoek in de kunsten spraken we van intuïtieve kennis vormen (die we veelal als niet-discursief en belichaamd omschreven) en de eerder begripsmatige kennis vormen (die als discursief en propositioneel bestempeld zouden kunnen worden). Deze twee vormen van kennis worden als evenwaardig beschouwd, ook al zijn ze zelden gemakkelijk vertaalbaar naar mekaar. Gezien de voordelen van beide kennisvormen is het slaan van een brug tussen beide echter van groot belang. Hierdoor blijft het onderzoek niet steken in de kunstpraktijk op zich (zonder te verharden of te verduurzamen in taal) of houdt het zich bezig met dingen die ver weg staan van de wereld (zoals stand gebracht vanuit een ogenschijnlijk objectief standpunt).

Wat wordt er bedoeld wanneer men aangeeft dat 'reproduceerbaarheid' het 'unieke in de fenomenen vermijdt'?

Je kan je voorstellen dat het zo eenvoudig maken van de fenomenen (opdat ze experimenteel methodologisch te onderzoeken zijn) niet gemakkelijk is. Meestal gaat het dan ook om laboratoriumonderzoek waarbij de omstandigheden perfect gecontroleerd kunnen worden door de onderzoeker. Teneinde de resultaten reproduceerbaar te krijgen wordt dus het unieke in de fenomenen vermeden en wordt de aandacht enkel gericht op datgene wat algemeen is, datgene wat steeds hetzelfde blijft in de onderzochte fenomenen, datgene wat het individu overstijgt. Ook hier zien we dat het idee van reproduceerbaarheid van onderzoek (en de neiging om onderzoek te beperken tot dat wat in laboratoria observeerbaar is) vanuit de exacte of natuurwetenschappen zijn ingang vond buiten de exact wetenschappelijke laboratoria, richting de andere wetenschapsdisciplines

Op welke manier kunnen zoektermen met elkaar gecombineerd worden in een bepaalde zoekactie in een databank?

Je kan zoektermen in een zoekopdracht combineren door gebruik te maken van de booleaans operatoren. Booleaanse operatoren zijn logische bewerkingen die als resultaat 'waar' of 'onwaar' kunnen zijn.

Wat is het verschil tussen 'verklaren' en 'begrijpen'? Wordt het begrip 'verklaren' eerder gekoppeld aan het kwantitatieve of kwalitatieve onderzoek? Verklaar Wordt het begrip 'begrijpen' eerder gekoppeld aan het kwantitatieve of kwalitatieve onderzoek? Verklaar

Je verklaart een fenomeen wanneer je de causale relaties kan aanduiden die het fenomeen tot stand brengen. Verklaren wordt eerder gekoppeld aan het kwantitatief onderzoek doordat het verklaren een gevolg is vanuit de cijfers en andere gegevens. Je begrijpt een fenomeen wanneer je als onderzoeker vanuit een interpretatie inzicht krijgt in het fenomeen zelf. Dit wordt gekoppeld aan het kwalitatieve onderzoek doordat het begrijpen voornamelijk gebeurt met behulp van begrippen.

Hoe zou je het verschil omschrijven tussen 'kennis' en 'betekenis'

Kennis is datgene dat de mensheid helpt om dingen gemakkelijker uit te voeren. Het is een soort kennis over materialen, handelingen, ect. die ons het leven doet vergemakkelijken. De technologische vooruitgang heeft het al heel wat makkelijker gemaakt maar men blijft ook nog steeds zoeken naar kennis die ons kan ondersteunen. Betekenis is eerder een zin geven aan het leven, wat kan ons leven betekenen? wat kan ons gelukkiger maken? Zo zijn er verschillende verhalen ontstaan die de betekenis van het leven proberen te omschrijven.

Waarom kregen de manieren van kennisverwerving die naar voren kwamen in de 'epistemologie' een 'normatief karakter'?

Kennisverwerving kreeg een empirisch normatief karakter doordat het niet beïnvloedt mocht worden door bedrog (techne/arse) of individuele meningen (doxa), anders kon de kennis niet gerekend worden tot 'echte kennis'. Daarom kwam er een normatieve methodologie die je moest volgen.

Wat wordt er verstaan onder het begrip 'leren leren'?

Leren leren is het verder nadenken over de ervaringen die je hebt gehad en wat je daaruit hebt geleerd door middel van onderwijs en onderzoek.

Wat gebeurt er met kennis wanneer men uitgaat van een 'vooruitgangsdenken'? Wat betekent het wanneer men zegt dat kennis 'cumulatief' is? Welke kritiek kan er geformuleerd worden op het vooruitgangsdenken?

Men gaat ervan uit de kennis cumulatief is en zich verder uitbreidt. Kennis is cumulatief als deze stap voor stap opgebouwd kan worden en als elke stukje kennis toegevoegd kan worden aan het geheel van kennis dat we reeds al hebben opgebouwd. Als gevolg van dit idee zal men eerder verder opbouwen op de ideeën en niet zozeer teruggevallen op eerder bedachte ideeën. Er werd aangeduid dat de vooruitgang niet altijd even continu verliep en soms grote sprongen kon maken na lange periodes van stilstand. Maar zelfs het idee van vooruitgang zelf werd dikwijls in vraag gesteld. Gaan we op basis van wetenschappelijke inzichten als mensen beter met elkaar om? Zijn we er daardoor gelukkiger op geworden? Biedt de technologische vooruitgang meer ruimte voor kwaliteit in onze levens? Deze kritische houdingen hebben steeds gelijke tred gehouden met dit vooruitgangsdenken en werden reeds op verschillende manieren verwoord.

Wat wordt er verstaan onder het begrip 'intuïtie'?

Met intuïtie wordt een soort van 'innerlijk weten' bedoeld, een weten dat op basis van het (buik-) gevoel ontstaat. Het wordt ook wel eens een 'direct weten' genoemd omdat het rechtstreeks gelinkt is aan de dingen zelf en niet aan de manier waarop deze dingen aan ons voorgesteld worden via het verstand.

Wat bedoelt men wanneer er gezegd wordt dat iets 'prototypisch' is?

Met prototypisch wordt er bedoeld dat iets het perfecte of meest algemene voorbeeld is van een bepaalde categorie. Zo is de merel prototypisch voor de categorie van vogels dan de pinguïn.

Wat wordt er verstaan onder het begrip 'tentatief denken'?

Omdat het onderzoek in de kunsten uitgaat van een weten dat op een intuïtieve manier belichaamd wordt in persoonlijke handelwijzen, waarin dit weten steeds opnieuw begripsmatig en kritisch in vraag wordt gesteld, spreken we over een tentatief denken. Het is 'proberend' denken, alle mogelijkheden afgaan.

Hoe kan het 'onderzoek in de kunsten' kort omschreven worden?

Onderzoek in de kunsten is een apart profiel dat niet zozeer beschreven kan worden als iets puur wetenschappelijk of artistiek. Daarnaast doordat het haast altijd een eigen methode hanteert kan het ook niet louter vergeleken worden. Het onderzoek in de kunsten kan daarom best omschreven worden als een fundamenteel onderzoek waarin houdingen ten opzichte van de werkelijkheid ontwikkeld worden vanuit de persoonlijke handelwijzen van de kunstenaar of ontwerper (intuïtieve kennis vormen) en waarin deze persoonlijke houdingen tegelijk ook verduurzaamd worden tot begripsmatige kennis vormen, om op die manier overdraagbaar te worden.

Welke twee kennisvormen worden er gecombineerd in een 'onderzoek in de kunsten'?

Onderzoek in de kunsten is een soort brug tussen het wetenschappelijke en artistieke, tussen kennis en gevoel. Het is een combinatie tussen intuïtieve kennis en begripsmatige kennis. Het is een vorm van onderzoek waarbij de persoonlijke houding van de kunstenaar wordt verduurzaamd tot begripsmatige kennis om het op die manier overdraagbaar te maken.

Wat is de meerwaarde van het 'onderzoek in de kunsten' ten opzichte van de louter'verstandelijke werkwijzen'? Wat is de meerwaarde van het 'onderzoek in de kunsten' ten opzichte van de louter 'artistieke werkwijzen'?

Onderzoek in de kunsten kan een meerwaarde zijn juist doordat het de twee verschillende domeinen combineert. In plaats van het organiseren van een zoektocht naar objectieve kennis komt het onderzoek in de kunsten zo heel dicht bij de kern van wat fundamenteel onderzoek betekent: een steeds hernieuwde zoek beweging die niet per se haar sluitstuk vindt en steeds de fenomenen tot in de fundamenten blijft bevragen. De ambiguïteit (de meerduidigheid van verschillende subjectieve interpretaties en zienswijzen naast mekaar) wordt zo eerder omarmd dan vermeden. In die zin is het onderzoek in de kunsten gebaseerd op experiment in de etymologische zin van 'proefondervindelijk ervaren'.

Wat wordt er verstaan onder de 'zelfreflexieve dimensie' binnen een 'onderzoek in de kunsten'?

Onderzoek in de kunsten laat toe dat de kunstenaar stilstaat bij de eigen praktijk, ideeën en waarnemingen. Het is een reflectie op de subjectief ervaren artistieke praktijk. Hierdoor vervaagt de grens tussen het 'subject van het kennen' en het 'object van het kennen'. Dit is echter een subjectiviteit die allesbehalve vrijblijvend is en daardoor niet de aanleiding kan zijn om eender wat te doen. Het gaat om een zelfinvestering die gepaard gaat met risico, de onderzoeker in de kunsten zet onvermijdelijk ook zichzelf op het spel.

Wat kan je zeggen over de 'begripsmatige abstractie' in het kader van een 'onderzoek in de kunsten'? Welke vormen kan deze aannemen? Geef enkele voorbeelden.

Onderzoekers in de kunsten steven ernaar om, in parallel met de artistieke praktijk, en in alle vrijheid en concentratie, begripsmatige abstractie te maken van die eigen persoonlijke praktijk en de daaruit voortvloeiende concrete ervaring van het 'hier en nu'. Deze abstrahering genereert inzichten en denkwijzen, strategieën en methoden, die ook expliciet gecommuniceerd kunnen worden met de buitenwereld. Ze vindt haar neerslag in uiteenlopende schrifturen, van academisch en essayistisch tot literair en conceptueel schrijven. Steeds gaat het om eigenzinnige communicatie- en presentatievormen, die inherent deel uitmaken van de beeldende, ontwerpende en 'beelddenkende' praktijk.

Hoe zou je het begrip 'ontwerpmethodologie' kunnen omschrijven? Op welke manier komt de kritiek op de ontwerpmethoden overeen met de kritiek op de onderzoeksmethoden? Waarom zou een 'ontwerpmethode' ook 'normatief' genoemd kunnen worden Wat wordt er bedoeld met te zeggen dat iets 'instrumenteel' is?

Ook binnen de kunsten wordt er over methodologie gesproken. Meestal is dat in de context van de toegepaste kunsten, en dikwijls in de context van teams van meerdere mensen die gezamenlijk vorm geven aan een product. We komen dan in het domein van de ontwerpmethodologie. Ook hier zit een sterk normatief karakter vervat in deze benaderingen: hoe moet het ontwerpproces aangepakt worden opdat het snel en efficiënt tot resultaten zou leiden? Meestal wordt er dan een gefaseerde aanpak voorgeschreven die de ontwerper er doorheen leidt. En dit alles wordt dan netjes weergegeven in de mooiste flow-charts. Hier kunnen we ook spreken van een instrumentele benadering binnen de ontwerpmethodologie. Deze klassieke ontwerpmethodologieën werd er van uitgegaan dat het ontwerpprobleem gegeven werd of voorafgaand gedefineerd kon worden. In wezen kwam het ontwerpen dus neer op het oplossen van een ontwerpprobleem. Meer en meer werd echter duidelijk dat ontwerpsituaties niet op deze eenduidige manier omschreven konden worden problemen kunnen moeilijk gedefinieerd worden, of het zorgvuldig definiëren ervan kwam eigenlijk neer op het reeds oplossen ervan. In die zin kwam deze kritiek grotendeels overeen met deze van de anarchistische wetenschapsfilosofen. Zij hadden immers ook kritiek op gestandaardiseerde methoden tot kennisverwerving waarbij er van uit gegaan wordt dat het soort problemen die opgelost moeten worden op voorhand rationeel gekend is. Wat immers met de (hoogst interessante) problemen die niet op voorhand gekend zijn? De enige manier waarop een genormaliseerde methode tot kennisverwerving zinvol is , is wanneer de werkelijkheid reeds in zijn volledigheid gekend zou zijn. Dat is duidelijk niet het geval en daarom is het zinloos, zelfs contraproductief, om de manieren waarop kennis verworven kan worden te beperken, op welke manier dan ook. Zelfs methoden die vanuit sommige standpunten irrationeel lijken, kunnen hier hun waarde hebben en hebben in het verleden hun nut reeds aangetoond

In welke soorten van wetenschappen werden 'objectiviteit' en 'reproduceerbaarheid' hoog in het vaandel gedragen? En in welke soorten wetenschappen botsten deze twee normatieve principes op weerstand? Vanuit welke filosofische stroming werd er ook kritiek geleverd op deze twee normatieve methodologische principes? Leg uit waarom. Wat is de redenering achter de kritiek van de 'anarchistische benaderingen binnen de wetenschapsfilosofie' op de 'gestandaardiseerde wetenschapsmethodologie'?

Op deze strikt normatieve methodologische benaderingen is inmiddels heel wat kritiek geformuleerd. De kwantitatieve onderzoeksmethoden met hun focus op objectiviteit en reproduceerbaarheid kunnen dan wel hun nut bewezen hebben in de exacte of natuurwetenschappen, ze zomaar overdragen naar andere wetenschapsdisciplines zoals de levenswetenschappen of de sociale en humane wetenschappen blijkt toch op problemen te stoten. Ook werd met name vanuit de filosofische fenomenologie het unieke in de fenomenen benadrukt met daaraan gekoppeld een niet weg te denken subjectiviteit van de onderzoeker. Maar ook vanuit de wetenschapsfilosofie kwam er kritiek op de pogingen om op basis van het verstand manieren voor te schrijven tot kennisverwerving. Volgens deze eerder 'anarchistische' benaderingen binnen de wetenschapsfilosofie' moeten eerder alle wegen tot kennisverwerving open gelaten worden en moeten we onszelf daar als onderzoekers van een deels onbekende werkelijkheid zeker geen beperkingen opleggen.

Wat wordt er bedoeld met het begrip 'peer-review'? Op welke manier wordt de 'betrouwbaarheid' van 'secundaire bronnen' verhoogd door een proces van 'peer-review'?

Peer-review is wanneer het artikel voor het publiceren wordt nagelezen door enkele experts die goed geïnformeerd zijn over dit bepaalde onderwerp (peers), het wordt gebruikt als een soort kwaliteitscontrole. Deze "peers" kunnen dan het artikel nog verbeteren/aanpassen of zelfs weigeren. Op deze manier kunnen deze secundaire bronnen pas tot stand komen wanneer ze goed gecontroleerd, of bij primaire bronnen goed geïnterpreteerd werden. Wanneer bronnen peer-reviewed zijn ben je dus zekerder van de betrouwbaarheid van de bron. Aangezien deze bronnen bekeken zijn door experts op dat vlak.

Wat is het verschil tussen de 'betrouwbaarheid 'van 'primaire bronnen' en 'secundaire bronnen'? Wat kan je zeggen over de 'betrouwbaarheid' van 'primaire bronnen'? Wat kan je zeggen over de 'betrouwbaarheid' van 'secundaire bronnen'?

Primaire bronnen zijn een rechtstreeks gevolg van een bepaald fenomeen, terwijl secundaire bronnen zijn ontstaan uit de primaire bronnen. Hierdoor hebben secundaire bronnen geen rechtstreekse connectie met het fenomeen. Doordat secundaire bronnen later zijn ontstaan hebben die vaak meer weet over de bredere context van het fenomeen. Hierdoor kunnen deze waardevoller zijn dan primaire bronnen, die vaak zijn ontstaan in een soort subjectiviteit van de maker. Dit is natuurlijk ook een interessant aspect om te kijken hoe anderen dat fenomeen kijken.

Wat betekent propositionele kennis?

Propositionele kennis is kennis die niet ontstaat uit ervaringen, maar uit de discursieve omgang met anderen en bronnen.

Wat wordt er verstaan onder het begrip 'realisme'?

Realisme staat voor een accurate en volledige beschrijving van de werkelijkheid. Hierbij gaat men er van uit dat er een werkelijkheid bestaat los van de mens die deze werkelijkheid waarneemt en dat het de rol van de wetenschap is om deze werkelijkheid in haar volledigheid bloot te leggen.

Wat is een 'theorie'?

Theorie is het samenhangend geheel van opvattingen over hoe iets uit de wereld of zelfs hoe de wereld in elkaar zit.

Wat is de rol van het 'subject van het kennen' binnen een kwantitatief onderzoek? Wat wordt er verstaan onder een puur mechanisch mens- en wereldbeeld?

Vanuit het wetenschappelijk onderzoek dat eerder kwantitatief van aard is (vooral binnen de exacte wetenschappen), komt eerder een puur mechanistisch wereld- en mensbeeld naar voren. Het subject van het kennen is hierbij dus niet zozeer van toepassing doordat hierbij gekeken worden naar de objectiviteit van het onderzoek. Het sluit dus aan bij het mechanisch mens- en wereldbeeld waarbij men ervan uitgaat dat alles te verklaren valt. Het idee dat aan alle natuurlijke fenomenen een waarneembare, fysieke verklaring hebben als basis. Sterk hieraan gelinkt is het idee dat alles materie is (materialisme) en dat alles volkomen verloopt volgens vastliggende oorzaak-gevolg-relaties en dat daarmee het verloop van de werkelijkheid vastligt (determinisme).

Wat is het belang van beeld en taal als denkinstrument?

Verder worden binnen een onderzoek in de (beeldende kunsten) het beeld en de taal niet enkel ingezet als output van een proces dat doorlopen werd. Beeld en taal worden als verbeelding vormen ook ingezet als denkinstrumenten. Het verbeelden van ideeën of het omzetten ervan in taal gaat andere ideeën naar voren laten komen door de traagheid die het verbeelden of het neerschrijven ervan in zich heeft. Een idee bedenken of het een vaste concrete vorm geven in beeld of taal zijn dus twee verschillende processen in ons hoofd en kunnen bijgevolg andere resultaten opleveren. Er moet met andere woorden in het denken zelf mentale ruimte gecreëerd worden voor interactie tussen de begripsmatige en de intuïtieve kennisvormen. Vandaar dat zowel het schrijven als het beelden belangrijke handelingen voor het denken zijn.

Welke drie vragen moet je in het achterhoofd houden wanneer je de 'betrouwbaarheid van een bron' wil inschatten?

Wanneer bronnen geraadpleegd worden is het steeds goed de betrouwbaarheid ervan in het achterhoofd te houden. Hiermee wordt bedoeld dat je steeds weet wie iets zegt (wie is de auteur van de bron?), waarom het gezegd werd (wat is de functie van de bron?), en in welke context het gezegd werd (welke informatie moet mee in rekening gebracht worden bij het begrijpen van de bron?).

Geef een beschrijving van het begrip 'wetenschap'

Wanneer we op een systematische manier kennis vergaren en deze ordenen volgens bepaalde rationele principes (de principes van ons verstand), dan spreken we over de wetenschappen.

Het begrip 'wetenschap' kan op drie manieren een betekenis krijgen. Geef deze drie betekenissen. Geef drie verschillende visies op de functie of de rol van de wetenschappen.

Wanneer we op een systematische manier kennis vergaren en deze ordenen volgens bepaalde rationele principes (de principes van ons verstand), dan spreken we over de wetenschappen. De wetenschap staat dan voor drie dingen: De kennis zelf ('het object van het kennen') Manier waarop kennis verkregen wordt ('het wetenschappelijk onderzoek') De gemeenschap waarin kennis tot stand kwam ('het wetenschappelijk instituut')

Wat wordt er bedoeld met het begrip 'bronnenonderzoek'?

Wanneer we systematisch te werk gaan in het raadplegen van bronnen (teneinde erdoor beïnvloed te worden in ons reflexief denken) noemen we dit een bronnenonderzoek.

Via welke weg worden er binnen de academische wereld 'secundaire bronnen' ter beschikking gesteld aan onderzoekers?

Wat betreft de secundaire (en tertiaire) bronnen zijn er in de academische wereld databanken beschikbaar die je toelaten om op zoek te gaan in deze grote hoeveelheid secundaire bronnen (een verzameling die met elke uitgevoerd onderzoek steeds groter wordt). Zo zijn er in iedere bibliotheek wel steeds verschillende databanken van tijdschriften beschikbaar die digitaal ter beschikking staan en die via software doorzocht kunnen worden. Goede voorbeelden van dit soort databanken met bijbehorende software (beschikbaar binnen heel wat wetenschappelijke instellingen) zijn EBSCO (www.ebsco.com), JSTOR (www.jstor.org), Het Archief (www.hetarchief.be). In de academische wereld kunnen we goede secundaire bronnen aan de hand van databanken, een soort online bibliotheek.

Wat wordt er bedoeld wanneer we mensen met-elkaar-interagerende wezens noemen?

We staan niet alleen op de wereld maar er zijn voortdurende ontmoetingen met anderen, dit verzekert ons dat er meer is in de wereld dan datgene wat op elk moment door onszelf kan ervaren worden. Verschillende gezichtspunten kunnen verondersteld maar ook uitgewisseld worden. Dit maakt dat dit soort van kennen een intersubjectief kennen is waardoor en een gedeelde levenswereld beschikbaar wordt. Er is dus ook kennis voorhanden omdat we als met-elkaar-interagerende wezens in de wereld samenzijn.

Wat wordt er verstaan onder het begrip 'methodologie'?

de leer van de wetenschappelijke methoden of regels die 'voorgeschreven' worden (die je 'moet' volgen) om te komen tot 'echte kennis'.

Welke vier verschillende soorten wetenschappen kunnen er onderscheiden worden? Beschrijf elke vorm van wetenschap en geef telkens 'het object van het kennen' binnen de wetenschap.

exacte of natuurwetenschappen (bijvoorbeeld chemie, fysica, etc.). Onder natuur wordt hier de fysische werkelijkheid bedoeld, en meestal dan de werkelijkheid die niet door mensen beïnvloed werd. 'object van het kennen': het kennen van de fysieke werkelijkheid. humane wetenschappen of geesteswetenschappen (bijvoorbeeld taalkunde, kunstwetenschappen, geschiedenis, etc.). 'object van het kennen': de producten van de menselijke geest. sociale wetenschappen of gedragswetenschappen (bijvoorbeeld psychologie, sociologie, etc.). De sociale of gedragswetenschappen bevinden zich tussen de humane wetenschappen en de exacte wetenschappen in. object van het kennen' : alles rond de mens en maatschappij formele wetenschappen (bijvoorbeeld wiskunde, logica, etc.). 'object van het kennen': gelijk aan de pure grondvorm van het opbouwen van de kennis

Wat wordt er verstaan onder het begrip 'pragmatisme'?

in functie is van de menselijke interesses. Binnen het pragmatisme moet de wetenschap de zaken eerder op een praktische manier oplossen en moet er geen volledigheid of accuraatheid nagestreefd worden. De focus blijft daarbij gericht op dat wat voor ons als mens interessant is.

Wat is het verschil tussen kwantitatief en kwalitatief onderzoek? Geef een omschrijving voor het begrip 'kwantitatief onderzoek'. Geef een omschrijving voor het begrip 'kwalitatief onderzoek'.

kwalitatief: niet in cijfers uitdrukbaar, interpretaties, begrijpen kwantitatief: in cijfers uitdrukbaar, meetbaar, verklaren

Welke twee vormen van communicatie kunnen onderscheiden worden binnen een onderzoek in de (beeldende) kunsten?

niet-discursieve en discursieve; beeld en taal