FISZKI WIKTOR

Podaj przykłady zespołów mieszkaniowych w Europie powstałych w ramach rewitalizacji terenów poprzemysłowych.

- 13 dzielnica w Paryżu - lofty w Żyrardowie - Amsterdam - doki wschodnie - (półwysep Borneo i Sporenburg) - Łódź - lofty u Scheiblera -Silodam w Amsterdamie- Magazyny portowe przerobione na mieszkania

Założenia barokowe w układach urbanistycznych miast polskich i europejskich. Omów wybrane przykłady.

- Miasto stanowi racjonalnie przemyślaną całość, geometryczne, osie, zamknięcia - Miasto jest rezydencją, architektura rezydencjonalna: zamki, pałace - liczne owalne, okrągłe i prostokątne place z zasadą trójramienistego rozgałęzienia arterii (Rzym, Wersal) - Szachownicowy lub promienisty układ ulic, - Rezydencje- założenia pałacowo-ogrodowe ( definiują fragment miasta) - typ pałacu między dziedzińcem i ogrodem (Wersal, Vaux-le-Vicomte), ogród o układzie osiowo-geometrycznym i promienistym (barokowy styl ogrodowy). - Położenie nad morzem, przy rzece, na skrzyżowaniu ważnych szklaków komunikacyjnych Główne cechy kompozycji barokowej w urbanistyce (z wykładów): - geometryzacja przestrzeni -sztywne ramy kompozycyjne -formalizm -stosowanie linii prostych w postaci ulic i szerokich alei -układy gwiaździste -Miasto jest nowoczesną twierdzą włączoną w system obronny państwa (stacjonuje tam wojsko, koszary itp) -podporządkowanie ruchowi ulicznemu 1) Miasta europejskie: Petersburg, Paryż, Nancy Petersburg - dawna stolica Rosji, trójpalczasty układ głównych ulic odchodzi promieniście od gmachu Administracji Wesal- założenie pałacowo-ogrodowe (pierwowzór ogrodów francuskich) Geometryczny plan zakłada oś centralną, która porządkuje symetrycznie wszystkie elementy ogrodu. Do złożenia prowadzą trzy szerokie arterie ( przypominające kurzą stopę) zbiegają się na placu głównym. Przez dziedziniec przechodzi się do pałacu za którym znajduje się rozległa część ogrodowa. Za pałacem znajdują się partery kwiatowe, oranżeria, fontanny i kanał który prowadzi do krągłego placu z którego promieniście rozchodzi się 10 alejek 2) Miasta Polskie: :, Oś Saska w Warszawie Radzyń Podlaski, Frampol, Rydzyna, Siemiatycze Białystok- założenie pałacoweo-ogrodowe Branickich - Najpierw powstał pałac Branickich, natępnie od strony prawego skrzydła pałacu powstawało miasto oddzielone od niego systemem wód. Jesto to najlepiej zachowane założenie parkowo-pałacowe w Polsce.

Jakie są dwa parametry (czynniki) decydujące o ukształtowaniu wnętrza urbanistycznego?

- podloga- posadzka - kąt brzegowy i środkowy (stosunek powierzchni posadzki do ścian) ????-akcenty i dominanty przestrzenno-wysokościowe, układ komunikacyjny - uzupełniająca je zieleń: ściany zieleni, aleje, szpalery drzew, topografia terenu

Wymień funkcje jakie pełni zieleń w mieście oraz jak wpływa na klimat miasta.

- rekreacyjna - ekologiczna - zdrowotna - złagodzenie uciażliwości życia w mieście - wprowadzenie ładu przestrzennego Wpływ na klimat miasta: - modyfikacja warunków klimatycznych: - obniżanie temperatury - podwyższanie wilgotności - modyfikacja kierunku i prędkości wiatru - oczyszczanie atmosfery z zanieczyszczeń pyłowych i gazowych - jonizacja powietrza - częściowe wytłumianie hałasu

Podaj minimum 5 przykładów znanych współczesnych (powstałych po II wojnie światowej) budynków mieszkaniowych wielorodzinnych. Podaj ich tworców i powody uznania za ikony architektury mieszkaniowej.

1) JEDNOSTKA MARSYLSKA - Le Corbusier, Marsylia W chwili oddania do użytku był największym budynkiem świata. Zgodnie z ideą Le Corbusiera, „maszyny do mieszkania". Modernistyczny budynek z surowego betonu, ustawiony na dwóch szeregach słupów. Mieścił w sobie 23 rodzaje mieszkań, od jefnopokojowych do wielkich, dwukondygnacyjnych. Na 8 piętrze znajdowała się dwukondygnacyjna „ulica handlowa" ze sklepami, restauracją itp. Na ostatnim piętrze przedszkole, na dachu zaś basen, plac zabaw, klub itp. 2) SILODAM - grupa MVRDV, Amsterdam Budynek reprezentuje filozofię zrównoważonego rozwoju. Jest zarówno wielorodzinny, jak i usługowy. Oparty na układzie szkieletowym, na wodzie, na terenie portu, utworzony w kontrowersyjnej formie zwartego bloku naśladującego wyglądem kontenery portowe. Dla mieszkańców wykonany wspólny taras, parkingi na dwóch podwodnych kondygnacjach. Skomplikowany wewnętrzny układ mieszkań. 3) HABITAT 67 - Moshe Safdi, Montreal Kompleks budynków składający się ze 158 bloków połączonych ze sobą w fantazyjną formę. Śmiała forma architektoniczna - 354 moduły połączone ze sobą w różne kombinacje za pomocą lin stalowych tak, że tworzą trójwymiarową strukturę. Każde mieszkanie ułożone jest w taki sposób, by każde posiadało taras na dachu lokum poniżej. 4) BUDYNKI APARTAMENTOWE PRZY LAKE SHORE DRIVE - Ludwig Mies van der Rohe, Chicago Architekt uznany za prekursora stylu „amerykańskiego". Jako pierwszy zaczął stosować stalową konstrukcję, której elewacje w całości wykończone były szkłem - nowość w budynkach mieszkalnych, dotychczas większość budynków mieszkalnych wykonana była z cegły. 26-kondygnacyjne budowle charakteryzują się lekkością. 5) NEMAUSUS - Jean Nouvel, Nimes (FR) Dwa galeriowce - mieszkania dostępne są z galerii, czyli otwartego ciągu komunikacyjnego przebiegającego przed elewacją. 6-piętrowe budynki socjalne z dwukondygnacyjnymi mieszkaniami. Parkingi znajdują się pod budynkami, a życie społeczne zostało przeniesione na szerokie galerie, które graniczyły z mieszkaniami po jednej stronie, a po drugiej były umieszczone tarasy. Budynku cechuje industrialna (przemysłowa) estetyka, których przyczyną były względy oszczędnościowe (siatka, stalowe schody itp.)

W czym przejawia się zróżnicowanie standardu mieszkań.

1) Metraż mieszkania 2) Ilość łazienek 3) Zastosowane instalacje (woda ciepła i zimna, ogrzewanie, elektryczność, telefonia itd.) 4) Wyposażenie (łazienki i kuchni) 5) Jakość materiałów wykończeniowych

Typy układów mieszkań

1).Ze względu na sposób oświetlenia i przewietrzania: jednostronnie oświetlone nieprzewietrzane (1,2 pokojowe) dwustronnie oświetlone, przewietrzane na przestrzał dwustronnie oświetlone, przewietrzane narożnikowo trójstronnie oświetlone, przewietrzane wielostronnie 2).Ze względu na konfigurację pionową : jednokondygnacyjne dwukondygnacyjne (moissenet - wielopoziomowe) z przesunięciem poziomów o pół kondygnacji 3).Ze względu na układ pomieszczeń: mieszkanie rozkładowe (mieszkanie, w którym każde pomieszczenie ma wejście z przedpokoju) mieszkanie o układzie mieszanym( przechodnio- rozkładowe) mieszkanie amfiladowe ( amfilada- układ przestrzenny w którym kolejne pomieszczenia i drzwi leżą na jednej osi, przez co przy otwartych drzwiach tworzy się efektowna perspektywa. Amfiladowy układ wytworzył się w pałacach dojrzałego renesansu i jest charakterystyczny dla barokowych i klasycystycznych wnętrzach pałacowych. W XIX i XX w stosowny w kamienicach miejskich.) mieszkanie cyrkulacyjne mieszkania jednoprzestrzenne (kawalerki)

Główne miasta polskiego średniowiecza. Omów układ urbanistyczny, zabudowę rynków oraz zabudowę z nimi sąsiadującą.

1. Miasta lokowane na prawie Makdemburskim: -Kraków,Wrocław , Sandomierz, Poznań, Gniezno, Sanok - otoczenie miasta murami z bramami oraz basztami - kwadratowy rynek w centrum miasta z ratuszem i kramami handlowymi - szachownicowy układ ulic biegnących prostopadle i równolegle do rynku - w narożniku rynku kościół - na środku rynku: pręgierz, waga, studnia, sukiennice - działki przy rynku prostokątne, podłużne, ustawione krótszym bokiem do rynku, kamienice na nich stojące zamykają rynek pełną fasadą, przydzielane najbogatszym mieszczanom, później wynajmowane do handlu -Kraków - specyficzny układ bo Ul. Grodzka biegnie po skosie ( przedłużenie przekątnej rynku), zabudowa na działkach przylegajacych do rynku rozudowywana była w głąb ( działek czyli coraz dalej od rynku) i łączona z zabudową gospodarcza a pozniej rozbudowywana w górę z 2-3 kondygnacji do 4-5 -Miasta ulicówki : Lwówek sląski, Środa ślaska, Złotoria Środa Śląska - pierwsze lokacyjne miasto w Polsce na zasadzie ulicówki, lezy na szlaku handlowym z Lwowa do Krakowa i dalej, rynek staje się wydłużony, zabudowa szeregowa z podcieniami wzdłuż rynku 2. Miasta lokowane na prawie lubeckim: Gdańsk (ulice idą prostopadle do rzeki-układ grzebieniowy), Toruń, Szczecin - w XIV wieku Krzyżacy przenieśli je na prawa magdeburskie. Lubeckie pozostały: Elbląg, Frombork, Braniewo - brak placu rynkowego - jego funkcję spełnia poszerzona ulica (np. Długi Targ w Gdańsku) 3. Miasta lokowane na prawie chełminskim ( stworzone przez Krzyżaków przy lokacji Chełmna -wygląda jak makdemburskie): Malbork , Chełmno, - Kraków- bardzo duży rynek, 12 ulic pod kątem prostym, z wyjątkiem jednej, która prowadzi na Wawel, kościół Mariacki zakłóca równość pierzei, na środku placu dwie wagi, sukiennice, po ratuszu zostala tylko wieża - Wrocław - prostokątny rynek z ratuszem na środku, również sukiennice, w pobliżu kościół św. Marii Magdaleny, - Gniezno - otoczone murem drewnianym z narzutem glinianym, posiadało 3 podgrodzia i gród z kośiołem św. Jerzego, - Gdańsk - miasto ma układ grzebieniowy, brak rynku, jego funkcję pełni poszerzona ulica - Sandomierz, Kalisz

Co to jest atrium. Gdzie i kiedy stosowano zasadę domu atrialnego.

Atrium jest to wewnętrzny dziedziniec. Zasadę domu atrialnego stosowano w starożytnym Rzymie. Centralne, reprezentacyjne pomieszczenie w kształcie prostokąta, najczęściej bez dachu i zbiornikiem na wodę deszczową (w późniejszych czasach zastąpionym fontanną), wokół którego rozmieszczone były izby mieszkalne.

Na czym polega idea miasta pasmowego (liniowego). Podaj przykłady z historii urbanistyki.

Autorem jest Arturo Soria y Mata Miasto linearne w wizji Sorii miało połączyć peryferyjne dzielnice Madrytu. Miało zaistnieć wzdłuż poprowadzonej linii kolejowej i łączyć arterie drogowe, a więc mieć kształt długich i wąskich pasm zabudowy towarzyszącej szlakom komunikacyjnym. Trakcja przebiegać miała przez środek miasta (służyć miała celom komunikacji osobowej w ciągu dnia i komunikacji towarowej nocą), a w regularnych odstępach byłaby przecinana ulicą łączącą obie strony miasta. Pomiędzy terenami mieszkaniowymi miały znajdować się tereny rolnicze. Budynki mieszkalne miały być domami wolnostojącymi, z dużą liczbą terenów zielonych. idea - miasto podporządkowane przebiegom prostych szlaków komunikacyjnych(dominacja kolei), cechy - miasta miały tworzyć krawędzie trójkątów i tworzyć sieć triangulacyjną cel - ograniczenie czasu i kosztów komunikacji, wady - prymitywizm, brak zróżnicowania funkcjonalnego i plastycznego, Przykłady: - Miasto-obwodnica Arturo Soria y Mata 1882r., ok. 5hm odcinek miasta linearnego wybudowanego pod Madrytem - Rozwój Londynu jako miasta pasmowego w 1941r. - Projekt Magnitogorska z 1929r. - Plan miasta Wołgogradu z 1930r. z fabryką traktorów - Linearny System Ciągły - O. Hansen Arturo Soria- hiszpański urbanista, dziennikarz. w 1882 po raz pierwszy zaproponował projekt miasta liniowego(linearnego). Madryt był pierwszym tego typu miastem, choć projekt został zrealizowany tylko na fragmencie. Stworzono fragment linii istniejącej do dziś o długości 5km 200m, jej głównym elementem jest kolej tramwajowa a od niej odchodzą ulice dojazdowe, w kwartałach pomiędzy ulicami planowane są kwartały mieszkalne, po obu stronach tereny parkowo- leśne. Dwuetapowa praca kolei- etap dzienny to obsługa ludzi, a etap nocny- dowożenie towarów, zaopatrywanie sklepów. Co 4 kwartał występowały budynki o charakterze handlowo-usługowym(klepy, teatry). Przykładem jest Stalingrad- najdoskonalsza próba późniejszego zastosowania zasady miasta liniowego, na dole kolej, wyżej część przemysłowa (fabryka traktorów), następnie strefa zieleni, szosa, strefa mieszkaniowa wyposażona w rodzaj parku nad rzeką Wołgą. Domy 3-4 kondygnacyjne, więc zabudowa nie jest wysoka. Park ma osłaniać domy od wiatru znad rzeki.

Wymień co najmniej trzy nazwiska architektów polskich okresu międzywojennego znanych z realizacji architektury mieszkaniowej, projektujących w duchu modernistycznym. Podaj przykłady ich realizacji.

Barbara i Stanisław Brukalscy - Kolonia IV (1930) , VII( do 1934), IX na Żoliborzu Szymon i Helena Syrkusowie - osiedle Rakowiec w Warszawie 1921 Kazimierz Tołłoczko- Kolonia Dziennikarska 1928-29 Lachert - osiedle pracowników ZUS na Żoliborzu 1930

Bauhaus i jego znaczenie dla rozwoju architektury i sztuki XX wieku

Bauhaus była to uczelnia artystyczna utworzona w 1919 roku przez waltera Gropiusa w Weimarze. Powstała z połączenia Akademii Sztuk Pięknych i Szkoły Rzemiosła Artystycznego. Rozwiązana w 1925 z przyczyn politycznych, lecz restytuowana w Dessau w 1926 i działała do 1933. WPŁYW: -Podstawą programu uczelni było dążenie do integracji wszystkich dziedzin sztuki podporządkowanych architekturze, stworzenie integralnego dzieła sztuki, w którym architektura, malarstwo, rzeźba i sztuki dekoracyjne miały się wzajemnie przenikać. -Styl Bauhaus znalazł największe uznanie w aranżaci wnętrz biur i przestrzeni użyteczności publicznej. Są to bowiem miejsca, które spełniać mają swoją podstawową funkcję, nie zaś udawać coś, czym nie są. Aranżując wnętrza w stylu Bauhaus, rezygnujemy więc ze skomplikowanych form, zbędnych ulepszeń i dodatków. -Bauhaus dokonał radykalnego przewartościowania poglądów na różne rodzaje sztuki. Oprócz funkcjonalizmu, architekci i inni artyści Bauhausu wnieśli różne osobiste koncepcje, często odbiegające od powszechnego poziomu akceptacji. -Bauhaus wpłynął na kształtowanie się architektury modernistycznej, umocnienie tendencji abstrakcyjnej w sztuce i zdeformowanie metod nauczania w szkolnictwie artystycznym. -Gropius: „Chcemy stworzyć jasną, organiczną architekturę, której logika wewnętrzna będzie oczywista i promienna, nie obciążona kłamliwymi fasadami i sztuczkami; chcemy architektury przystosowanej do naszego świata, maszyn, radia, szybkich aut" -Wprowadzono funkcjonalność opartą nie tylko na przesłankach mechanicznych (takich jak wymiary człowieka), ale również psychologicznych (bo potrzeby emocjonalne są równie ważne) -Znaczenie czynników społecznych (dobro i rozwój osobisty człowieka), są ważniejsze niż wymogi czysto estetyczne, ekologiczne i techniczne Za pierwszy obiekt modernistyczny uważa się fabrykę obuwia Fagus Gropiusa z 1911 (szklany narożnik pozbawiony elem. konstrukcyjnych) Dyrektorzy Bauhausu: -Walter Gropius (1919-1927) -Hannes Meyer (1927-1930) -Ludwig Mies van der Rohe (1930-1932) Mistrzowie Bauhausu: -Itten; Molohy-Nagy; Kandinski; Klee; Feininger; Muche; Alberts; Breuer

G.L. Bernini i F.Borromini - charakterystyka cech stylowych architektury i znaczenie dla rozwoju architektury barokowej w Europie.

Borromini - nurt malowniczy Dynamiczne wygięte fasady: wklęsłe - w kościołach na placach; wypukłe lub wklęsło-wypukłe w pierzejach. Portyk kolumnowy, bogactwo dekoracji. Architektura dynamiczna, rzeźbiarskie ukształtowanie budowli, obditość detalu we wnętrzu, różne kształty planów: koliste, elipsoidalne; eliptyczne kopuły, sześciodzielne Dzieła: San Carlo Alle Quattro Fontanne; San Ivo; kościół św. Agnieszki w Rzymie Bernini - nurt klasycyzujący Twórca osiowego założenia urbanistycznego, wykorzystywał wiedzę o złudzeniach optycznych. Architektura rzeźbiarska, lekka, fantazyjna, stwarza wrażenie ruchu, perspektywa iluzjonistyczna. Silne kontrasty światłocieniowe. Rzuty na planie elipsy, układy centralne, symetryczne. Kopuły na bębnie. Fasady monumentalne zwieńczone trójkątnym tympanonem, półkolisty portyk. Wieloplanowość fasady. Dzieła: kościół Andrea al Quirinale; plac przed Bazyliką św. Piotra; schody królewskie w Watykanie Architektura baroku przejęła cechy tych architektów. Faworyzowano budowle centralne, symetryczne, stosowano bogactwo dekoracji, wygięte fasady, często wielki porządek, wysokie wieże z ozdobnymi hełmami.

Le Corbusier - tworczość i jej znaczenie dla rozwoju modernizmu.

Działał od pocz. XXw. Do lat 60. Ogromny wpływ na rozwój architektury, poprzez swoje budynki, różnorodny charakter dzieł, jedna z głównych z propagandowych idei modernizmu: Le Corbusier (Charles-Edouard Jeanneret)-jeden z najważniejszych architektów XIX/Xxwieku. Jego twórczość była przejawem ego myśli. Czołowy przedstawiciel modernistycznego stylu międzynarodowego. Jego wszechstronna działalność wpłynęła nie tylko na architekturę, ale także na sztuki plastyczne i urbanistykę. Posiadał swoją koncepcje budownictwa wielkomiejskiego. Zaproponował wertykalny charakter miasta, usytuowanie ogromnych wieżowców w zieleni, zabudowę blokową będącą zestawieniem identycznych mieszkań, każde z głęboką loggią-ogrodem, z dużym wysokim na dwie kondygnacje pokojem dziennym oraz dwupoziomowo rozmieszczonymi innymi pomieszczeniami. Podsumowaniem wszystkich przemyśleń Corbusiera na temat mieszkalnictwa jest Blok Marsylski. Jego twórczość miała różnorodny charakter, co jest przedstawione w poniższych przykładach. Le Corbusier jest autorem „Pięciu punktów nowoczesnej architektury", najbardziej znanego manifestu modernizmu 1) Konstrukcja słupowa 2) Poziome okna 3) Płaskie dachy i ogród na dachu - budynki mają swoje oblicze również z lotu ptaka 4) Wolny plan - zgodnie z tą zasadą budynek można, dzięki zastosowaniu konstr. żelbet., swobodnie rozbudowywać w dowolnym kierunku 5) Swobodna elewacja - nowy typ konstrukcji umożliwił swobodne rozmieszczanie otworów w elewacjach Dzieła: - Willa Savoye (1928-1930) w Poissy we Francji- jedno z czołowych dzieł architektury światowej. Użył tu wszystkich pięciu punktów nowoczesnej architektury. Połączenie betonu i szkła w bryle o precyzyjnej, geometrycznej sylwetce. Dom stoi w wolnej przestrzeni - powiązany z przyrodą poprzez otwarcie się na krajobraz. Dom nie ma ściany frontowej czy fasady, jako formę przestrzenną, trzeba oglądać ze wszystkich stron. Otoczony przez łąki i lasy, wciąga je w obręb willi, dzięki uniesieniu konstrukcji na smukłych słupach. - Jednostka Marsylska 1947-1952 Marsylia (Francja)-prototyp współczesnych bloków, konstrukcja szkieletowa, żelbetowa. Bryła budynku stoi na dwóch szeregach słupów. Na 7. i 8. piętrze znajduje się tzw. „wewnętrzna ulica" ze sklepami, restauracją, barem itp., na ostatnim piętrze budynku znajduje się przedszkole. Każde z mieszkań posiada głęboką loggię-ogród. Le Corbusier uzyskał tu możliwości, jakie daje życie w dużym zespole ludzkim, jednocześnie doskonale odeparowując życie rodzinne. Fasady są nietynkowane - to pierwszy raz, kiedy architekt pozostawił surową powierzchnię betonu, , przez co blok można określić jako jeden z pierwszych brutalistycznych budynków. Le Corbusier użył tu opracowanego przez siebie „modulora", którego podstawę wymiarów stanowi postawa człowieka: stojąca (183cm) oraz stojąca z podneisioną ręką (226cm). Odtąd architektu w kazdym dziele konsekwentnie stosuje „modulor". - Kaplica w Ronchamp 1950-1955 (Francja) (pyt. 34) - jedno z najwybitniejszych dzieł Le Corbusiera. Wzniesiona w latach 1950-55, w miejscu zniszczonej kaplicy z XVw. Początkowo, nowoczesna architektura nie zajmowała się budownictwem sakralnym. Dopiero w okresie powojennym duchowni próbowali zmieniać tradycyjny obraz kościoła za pomocą architektury. Kaplica w Ronchamp zrywa z tradycyjnym układem i wyraża 2 zasady: plan historyczny jest przestarzały, a dom boga nie powinien przypominać budynków świeckich. Jedną z najważniejszych cech kaplicy jest rzeźbiarskość. Wszystkie formy składające się na jej dynamiczną bryłę żywo oddziałują na siebie - budynek tworzy organiczną plastyczną całość. Forma kaplicy na tle pozostałych dzieł Corbusiera wygląda szokująco, ale to właśnie ten fakt sprawia, że kaplice w Ronchamp można uznać za przełomowe dzieło architektury XX wieku. Nie chodzi o samą innowacyjność bryły, ale przede wszystkim o to, iż Corbusier całkowicie zerwał ze wszystkimi dotychczasowymi założeniami modernizmu (nie stosuje się do żadnej z pięciu punktów nowoczesnej architektury). Dodatkowe przykłady: - Czandigarh (miasto w Indiach) - sekretariat (1953) Przykład rzeźbiarskiego potraktowania betonu zbrojonego - Pawilon Philipsa, Bruksela, Belgia (z Iannis Xenakis) (zniszczona) na Expo '58

Scharakteryzuj jeden ze wskazanych poniżej kierunków: ekspresjonizm, futuryzm, De Stjil, konstruktywizm rosyjski.

EKSPRESJONIZM - wg Kocha 1910-1925 (w Stanach Zjednoczonych - Art Deco) Wywodzi się m.in. z secesji i czerpie z modernizmu. Nurt zapoczątkowany w pierwszej połowie XX wieku w Niemczech. Cechy: - budowle funkcjonalne, abstrakcyjne, monumentalne rzeźby - opływowe, dynamiczne formy nawiązujące do kształtów samochodów, samolotów, transatlantyków; później - budowle wznoszone na ostrokątnych narożnikach ulic - silne podkreślenie kierunku poziomego lub pionowego, tworzenie dynamicznych form w celu uzyskania strzelistości, nowoczesności czy prędkości, w jakiej budynek funkcjonuje - inspiracja naturą i gotykiem Rozwijał się przede wszystkim w Niemczech, ale pewne znaczenie osiągnął również w Holandii i krajach Europy Środkowej Dzieła: wieża Einsteina w Poczdamie - opływowe, rzeźbiarskie formy; Hala Stulecia, Wrocław - jej konstrukcja żelbetowa

Co to jest ergonomia. Jakimi zagadnieniami się zajmuje

Ergonomia - dziedzina nauki badająca warunki pracy, dostosowanie środowiska pracy i maszyn do potrzeb pracownika, aby zapewnić optymalne warunki wykonywania pracy. .Zajmuje się zagadnieniami typu: higiena pracy - bezpieczeństwo, psychologia pracy - tworzenie optymalnych warunków, antropologia - dostosowanie sprzętów do ciała przeciętnego człowieka itp.

Architektura ostatnich dekad XX w. i pocz. XXI w. - omów tworczość trzech wybranych architektów na tle ówczesnych tendencji w architekturze.

Frank Gehry - Muzeum Gughenheima w Bilbao. Jest przedstawicielem nurtu zwanego dekonstruktywizmem. Jego budynki posiadają charakter kolażu złożonego z powyginancyh brył o powierzchni wykonanej z różnych materiałów nieprzystających do siebie w tradycyjnej architekturze (tytan, beton, kamień, tynk, siatka druciana). Gehry zaskakuje też niekonwenconalnymi zestawieniami barw. Architektura zorientowana na efekt zewnętrzny, świadomie wywołując szok poprzez kontrast z tradycyjną przestrzenią miejską. Dzieła: Muzeum Guggenheima w Bilbao, Dom własny w Santa Monica, Tańczący dom w Pradze. Santiago Calatrava Hiszpański architekt, kontynuator modernizmu organicznego. Jego architektura charakteryzuje się lekkością formy, stalową konstrukcją. Bryła nawiązuje do ciała człowieka lub do otaczającej natury. Dynamiczna bryła - rzeźba, kompozycja skupia się na połaczeniu elementów symetrycznych i niesymetrycznych. Przeciwnik kąta prostego. Dzieła: Puente del Alamillo w Sevilla; Audytorium na Teneryfie, Dworzec kolejowy w Lizbonie, Muzeum sztuki w Milwaukee. Richard Meier - kościół milenijny w Rzymie Amerykański architekt, mistrz czystej i prostej formy, estetyki, w której przestrzeń to ład i harmonia. Idealnie wyważone proporcje form. Biel jest symbolem jego twórczości, zwiększa moc widzianej formy. Poszukiwał klarowności, eksperymentował z równowagą światła i przestrzeni, dzieki czemu stworzył pełne życia, oryginalne struktury. Dzieła: Ratusz i Biblioteka w Hadze, Ateneum w New Harmony, dom własny

Co to jest infrastruktura techniczna, a co infrastruktura społeczna?

Infrastruktura techniczna są to urządzenia i sieci przesyłowe zapewniające podstawowe media: sieć przesyłu ciepła, wodociągowa, elektroenergetyczna, kanalizacyjna, gazowa itp. Infrastruktura społeczna to urządzenia zaspokajające potrzeby kulturalne i społeczne ludności takie, jak: szpital, szkoła i przedszkole, obiekty sportowe, rekreacyjne, obiekty kulturalne - teatr, opera, kino itp.

Frank Lloyd Wright jako prekursor architektury organicznej.

Jeden z najważniejszych architektów XXw, arch. modernistyczny. Głównym założeniem architektury organicznej było konstruowanie za pomocą analogii do natury. Charakterystyczne są płynne i plastyczne formy. Motywem przewodnim często były organizmy żywe. Wright czerpał natchnienie z natury, a do swych prac wykorzystywał naturalne materiały budowlane. Można go nazwać prekursorem architektury organicznej, czyli wkomponowanej i zespolonej z naturą. Forma budynków konstruowanych według zasad architektury organicznej miała wynikać z kontekstu oraz odzwierciedlać stosunek między konkretnym miejscem a potrzebami klienta. W wyborze materiałów, z których miał być zbudowany organiczny budynek Wright kierował się d. ostępnością lokalnych surowców. W niektórych obiektach Wrighta widać nawiązanie do organicznego kształtu (Muzeum Guggenheima, które we wnętrzu odzwierciedla budowę muszli). Przykłady dzieł: -Robie House (dom preriowy) 1909 w Chicago - Larkin Company Administration Building w Buffalo, NY (1903) (gmach administracji handlowo-przemysłowego przedsiębiorstwa Larkin Company ) , nie istnieje. - Graycliff, Buffalo, NY (1929) - Fallingwater, Pensylwania (1939) - Museum Guggenheima w Nowym Jorku (1943)

Jednostka Marsylska - autor, czas, zasada kompozycji, układu funkcjonalnego, skala.

Jednostka Marsylska - autorem dzieła jest Le Corbusier, powstała w latach 1947-1952. Charakteryzuje się konstrukcja szkieletowa, żelbetowa. Bryła budynku stoi na dwóch szeregach słupów. Fasady są nietynkowane - (to pierwszy raz, kiedy architekt pozostawił surową powierzchnię betonu z odciśniętym szalunkiem.) Blok mieszkalny, który posiadał 23 rodzaje mieszkań, od jednopokojowych, po rozległe, dwukondygnacyjne. Każde z mieszkań miało głęboką loggię-ogród. Na 7. i 8. piętrze znajduje się tzw. „wewnętrzna ulica" ze sklepami, restauracją, barem itp., na ostatnim piętrze budynku znajduje się przedszkole. Na dachu zlokalizowano m.in. basen, plac zabaw dla dzieci, solarium, klub. Corbusier uważał, że system metryczny przyczynił się do zagubienia skali w architekturze, konieczne więc było opracowanie nowej skali wymiarowania. W Jednostce Marsylkiej użył opracowanego przez siebie „modulora", którego podstawę wymiarów stanowi postawa człowieka: stojąca (183cm) oraz stojąca z podneisioną ręką (226cm). Odtąd architekt w kazdym dziele konsekwentnie stosuje „modulor".

Geneza jednostki mieszkaniowej (jednostka sąsiedzka); podstawowe zasady organizacji funkcjonalno-przestrzennej strukturalnej jednostki mieszkaniowej.

Jednostka sąsiedzka to idea Clarenca Perry'ego (powstała na przełomie XIX i XX) czyli umieszczania w pobliżu domów mieszkalnych obiektów usługowych. Podkreślał, że jego koncepcja została narzucona przez samochód. Powstała jako odpowiedź na złe warunki życia, zbyt duże zagęszczenie zabudowy, uciążliwość przemysłu oraz problemy komunikacyjne. Koncepcja ta zakładała wydzielenie obszarów o powierzchni ok.75 ha z hierarchią dróg wewnętrznych, przeznaczonych na ok. 1000 osób. Obszar jednostki otaczały drogi przelotowe. Obszary wyposażone we własne usługi i tereny rekreacyjne, z centrum komunalnym w środku układu oraz centrami handlowymi przy wjazdach na osiedle.

Dlaczego kaplica w Ronchamp uznawana jest za przełomowe dzieło architektury XX wieku

Kaplica w Ronchamp - jest jedym z najwybitniejszych dzieł Le Corbusiera. Wzniesiona w latach 1950-55, w miejscu zniszczonej kaplicy z XVw. Początkowo, nowoczesna architektura nie zajmowała się budownictwem sakralnym. Dopiero w okresie powojennym duchowni próbowali zmieniać tradycyjny obraz kościoła za pomocą architektury. Kaplica w Ronchamp zrywa z tradycyjnym układem i wyraża 2 zasady: plan historyczny jest przestarzały, a dom boga nie powinien przypominać budynków świeckich. Jedną z najważniejszych cech kaplicy jest rzeźbiarskość. Wszystkie formy składające się na jej dynamiczną bryłę żywo oddziałują na siebie - budynek tworzy organiczną plastyczną całość. Forma kaplicy na tle pozostałych dzieł Corbusiera wygląda szokująco, ale to właśnie ten fakt sprawia, że kaplice w Ronchamp można uznać za przełomowe dzieło architektury XX wieku. Nie chodzi o samą innowacyjność bryły, ale przede wszystkim o to, iż Corbusier całkowicie zerwał ze wszystkimi dotychczasowymi założeniami modernizmu (nie stosuje się do żadnej z pięciu punktów nowoczesnej architektury).

Dekonstrukcja. Charakterystyka kierunku, głowni przedstawiciele - omow tworczość jednego z nich.

Kontynuacja architektury postmodernistycznej rozpoczęta w późnych latach 80. XXw. Charakterystyka: - idea fragmentacji - manipulacja pomysłami dotyczącymi powierzchni lub pokrycia konstrukcji -krzywoliniowe kształty, które służą zaburzeniu i przemieszczeniu takich elementów architektury jak konstrukcja szkieletowa oraz bryła -stumulująca nieprzewidywalność i kontrolowany chaos Przedstawiciele: - Frank Gehry - dom wlasny w Santa Monica, Muzeum w Bilbao - Vlado Milunić - Zaha Hadid muzeum motoryzacji w Glasgov, Heydar Aliyev Center w Azerbejdżanie - Rem Koolhaas Siedziba CCTV w Pekinie, biblioteka w seattle - Daniel Libeskind museum żydowskie w Berlinie, - Peter Eisenman - Pomnik pomordowanych Żydów Europy w Berlinie Twórczość Franka Gehry'ego Budynki Gehry'ego mają character kolażu złożonego z powyginanych brył o powierzchni wykonanej z różnych materiałów nieprzystających do siebie w tradycyjnej architekturze (np. beton, tytan, kamień, tynk, siatka druciana itd.). Gehry zaskakuje również niekonwencjonalnymi zestawieniami barw. Jego architektura jest zorientowana pprzede wszystkim na efekt zewnętrzny, świadomie wywołując szok poprzez kontrast z tradycyjną przestrzenią miejską. Charakterystyczne i łatwo kojarzone z architektem są silnie przechylone ściany i pofalowane płaszczyzny. Dzieła: - dom własny w Santa Monica w Kaliforni (1978) - Gehry skazał się na życie z nielubianym materiałem - blachą falistą - Chiat/Day Building, Venice, California (1991) - Guggenheim Museum Blibao, Hiszpania (1997) Daniel Libeskind: polsko - amerykański architekt współczesny: - Muzeum Żydowskie w Berlinie -apartamentowiec Złota 44 w Warszawie -Nowe centrum Łodzi: Brama miasta -Imperial War museum North w Manchesterze

Wyjaśnij pojęcia: mieszkania elastyczne, przestrzeń uniwersalna

MIESZKANIE ELASTYCZNE- Jest to taki układ mieszkań który można łatwo modyfikować i jest bardzo podatny na zmiany . Umożliwia łączenie, powiększanie oraz indywidualny sposób kształtowania wnętrza. PRZESTRZEŃ UNIWERSALNA- jest to takie kreowanie przestrzeni z której mogą korzystać wszyscy bez względu na wiek, stopień sprawności i inne ograniczenia psychofizyczne. Można ją wykorzystać na kilka sposobów Uniwersalna, otwarta przestrzeń umożliwia organizację warsztatów, wystaw, galerii, pokazów mody, performance oraz realizację wszelkich projektów kulturotwórczych. Dająca się kształtować przy pomocy odpowiedniej aranżacji mebli i nielicznych ekranów ścian (np przesuwnych).

Małe miasta płn.-wsch. Polski (Tykocin, Zabłudów, Choroszcz, Krynki, Supraśl).

Najstarsze miasta Podlasia, powstałe na podstawie planu. Każde z tych miast posiada rynek o wyjątkowej formie, kóre zachowały się do dziś Tykocin: - Niezmienny od ponad stu lat układ przestrzenny. Składa się na niego zespół powstałych w różnym czasie dzielnic z własnymi rynkami. - Miasto lokowane w 1425r. skupione wokół rynku - dziś plac Czarnieckiego - Największy rynej spośród wymienionych miast - Barokowa przebudowa w XVIIIw. inspirowana wzorami francuskimi - Kompozycja rynku z dominacją bryły kościoła w jednej pierzei i usytuowanym centralnie monumentem Czarnieckiego stanowi pierwszy w Polsce przykład zorganizowania przestrzeni miejskiej przez pomnik - Równolegle do rzeki Narwi ciągnie się zespół dworków, dawniej stanowiących własność okolicznej szlachty Zabłudów: - Twórcą Grzegorz Chodkiewicz - Siedziba dworska oddzielona od miasta rzeką i stawem - Dość spory rynek zaprojektowany w XVI kształtem zbliżony do kwadratu, w jego krańcach wyznaczono pary ulic wychodzące z każdego rogu, które zbiegały się pod kątem prostym - We wschodniej części rynku usytuowano kościół parafialny p.w. Wniebowzięcia NMP - Występuje cerkiew murowana - Rynek istniejący do dziś Choroszcz: - Letnia rezydencja Jana Klemensa Branickiego. Pałacyk Branickich powstał w XVIII wieku na sztucznej wyspie otoczonej kanałami oraz ogromnym 25-hektarowym parkiem zakomponowanym o zarysie zbliżonym do trapezu - Przy pałacu znajdował się folwark z zabudowaniami - Całość terenu była w kształcie rombu, pośrodku którego znajdował się pałac z pawilonami - W XVI wieku było to jedno z ważniejszych miast regionu - Rynek w Choroszczy (dziś 11-go listopada) usytuowany jest na peryferiach miasta. Jest on obudowany parterowymi kamienicami z XIX wieku z trzech stron oraz barokowym kościołem św. Jana Chrzciciela z klasztorem dominikanów, ufundowanym przez Branickiego Krynki: - Spotkać można tu jedyny w Polsce układ architektoniczny przypominający gwiazdę - niczym w Paryżu ulice rozchodzą się promieniście od sześciobiocznego rynku (w krynkach jest 12 promienistych ulic) - Zabytkowy kościół z XVIw. (ufundowany przez króla Zygmunta Starego) połączony jest z rynkiem poprzez oś jednej z odchodzących od niego ulic - Taki układ przestrzenny miasta z II poł. XVIIIw. zawdzieczamy reformatorowi Antoniemu Tyzenhauzowi Supraśl: - Miasto powstało w XVIw. po wybudowaniu tam warownego prawosławnego monasteru i miało początkowo charakter mnisiej pustelni - W I poł. XIXw. do Supraśla sprowadzili się przemysłowcy, którzy rozwinęli tutaj przemysł włókienniczy, pozostawiając po sobie trwały ślad w postaci obecnego podziału architektonicznego na kwadraty i osiedla - Supraski rynek wyróżnia się oryginalnym sposobem obudowy - trzy pierzeje są zamknięte budynkami, natomiast czwartą pierzeję tworzy krajobraz

Czym charakteryzuje się neomodernizm. Podaj trzy przykłady architektury mieszkaniowej neomodernistycznej w Polsce

Neomodernizm powstał na przełomie XX i XXI wieku. Jest to reakcja na przepych eklektycznego postmodernizmu. Nawiązuje do form przestrzennych i detalu modernizmu, jednak nie ma żadnej ideologii społecznej - naśladuje modernizm tyko na płaszczyźnie estetycznej. Sprzeczne jest to z założeniami modernizmu, że budynek powinno się traktować jako całość. Tworzone w tym stylu budynki posiadają jedynie neomodernistyczną fasadę. Przykłady: - Zabudowa Żoliborza, Saskiej Kępy, Starego Mokotowa - niedościgły wzór mieszkaniówki: solidnej i wygodnej - budynek mieszkalny przy ul. Sobieskiego: Zielonka i Szymborski Architekci 1995-1997 - zespół mieszkaniowy przy ul. Hozjusza: JEMS 1996 - zespół mieszkaniowy PROKOMU w Gdyni -Budynki EKO-Parku w Warszawie

Zastosowanie rozwiązań proekologicznych w zespołach mieszkaniowych

Osiedle Bo01 w Malmo, Szwecja (Klas Tham) W 100% samowystarczalne energetycznie. Energia wytwarzana jest na miejscu. - kolektory na dachach i fasadach zastosowane we wszystkich budynkach - energia cieplna pozyskiwana jest z energii geotermalnej - ciepło jest również odzyskiwane z wentylacji - turbiny wiatrowe wytwarzają energię elektryczną - recykling odpadów - zasilenie terenu wodą opadową - duża ilość zieleni osiedlowej dopełnionej zagospodarowanymi powierzchniami dachowymi

Tworczość Oskara Sosnowskiego, jako synteza dokonań architektury polskiej pierwszej ćw. XX wieku.

Oskar Sosnowski w swojej działalności architektonicznej koncentrował się na projektach mieszkalnych i sakralnych, w których łączył nowoczesne tendencje architektoniczne z rodzimą tradycją budowlaną, uwzględniając ponadto lokalną kulturę, materiały, właściwości klimatu i terenu. W architekturze sakralnej łączył nowoczesność z własną interpretacją form historycznych i tradycją architektoniczną z silnym naciskiem na harmonię z otoczeniem. Główne realizacje: 1) Sakralne - Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP w Warszawie (ul. Grójecka) - wybitne dzieło wczesnego modernizmu - Kościół św. Anny we Lwowie - Kościół św. Rocha w Białymstoku - uważany za najlepszy przykład ekpresjonizmu w architekturze polskiej 2) Inne - wille podwarszawskie m.in. w Piasecznie - Pałac Kronenberga przy Alejach Ujazdowskich - projekt niezrealizowany - projekt miasta-ogrodu na warszawskim Czerniakowie

Andrea Palladio - klasyczna koncepcja architektury i jej naśladownictwa w XVIII i XIX wieku w Europie i w Polsce.

Palladio nie zawsze stosuje reguły, które wywodzi ze studium budowli antycznych. Jednak jego starania w kształtowaniu architektury stały się później obowiązującym kanonem: - upodobanie do planów budowli antycznych - zmysł symetrii (np. Villa Rotonda) - harmonijne proporcje - fasady kościółów i willi przypominają starożytne świątynie - motyw palladiański - okrągło-łukowa arkada z mniejszymi prostokątnymi otworami po bokach (nawiązujący do Serlia) - wielki porządek (przyjęty od Michała Anioła) Do palladianizmu chętnie powrócono w okresie klasycyzmu. Budynki nawiązujące: 1) Europa: Anglia i Francja - Chiswick House, 1729, Anglia - nawiązuje do Villa Rotonda - Holkham Hall, Norfolk, 1734 - Petit Trianon, Wersal, 1749 2) Polska: - Królikarnia, Warszawa, 1786 - oparta na Villa Rotonda - pałacyk w Lubostroniu, 1800 - również Rotonda - teatr w Łazienkach Warszawskich - oparty na Teatro Olimpico pod Vicenzą

Awangarda architektoniczna w drugiej połowie lat 20. i w latach 30. XX w wieku wobec nowych problemów społecznych.

Po I Wojnie Światowej wiele państw na nowo się kształtuje. Następuje rozwój gospodarki. Priorytetem jest budowa tanich mieszkań dla ubogiej ludności. Rodzi się funkcjonalizm, według którego, to funkcja wyznacza formę budynku. Planowane są całe osiedla. Architektura sprzężona jest z przemysłem - elementy budynków są prefabrykowane - tzw. „fabryka mieszkań". Mieszkania mają być tanie - architektura w ten sposób wspomaga rozwiązanie problemów socjalnych. W Polsce pierwszą awangardą jest purystyczny funkcjonalizm. Rodzi się pod wpływem Le Corbusiera (dokładniej Jednostki Marsylskiej). W Warszawie powstają nowe osiedla dla mniej zamożnej ludności, proste, funkcjonalne, tanie, pozbawione detalu - minimalistyczne. W Polsce zajmują się takim projektowaniem Brykalscy (funkcjonalizm), Syrkusowie (sprzężenie architektury z przemysłem), grupa Praesens (zerwanie z przesżłością, funkcjonalizm, program tanie mieszkanie). Odejście od indywidualnego projektowania na rzecz pracy zespołowej. Dzieła: Osiedle Rakowiec - Syrkusowie , Kolonia VII, Kolonia VI Brukalskich, Żoliborz dziennikarski.-Kazimierz Tołłoczko

Rozwój i ewolucja modernizmu po II wojnie światowej. Wybierz trzech architektów i scharakteryzuj ich twórczość zwracając uwagę na jej cechy indywidualne.

Po II wojnie światowej, modernizm w krajach zachodniej Europy i Stanów Zjednoczonych osiągnął wysoki poziom akceptacji. Symbolizował nowoczesność i demokrację. Zniszczenie wielku miast uznano za szansę wprowadzenia generalnej reformy ich osiedli mieszkaniowych i przestrzeni publicznych. Le Corbusier- klasztor La Tourette, Po wojnie, jako jednemu z najsłynniejszych architektów, powierzano mu najbardziej prestiżowe realizacje, nie tylko w Europie. Le Corbusier opracował „Pięć punktów nowoczesnej architektury", które stanowiły ważną rolę rozwoju modernizmu. Budynki miały konstrukcję słupową, poziome okna, ogrody na tarasie, wolny plan i wolną elewację. Dodatkowo, architekt opracował „modulor" - własną jednostkę skali, którą posługiwał się w projektowaniu, gdyż uważał, że dotychczasowy system metryczny przyczynił się do zagubienia skali w architekturze. Oscar Niemeyer Brazylijski architekt uważany za jednego z najbardziej wpływowych architektów ruchu modernistycznego. Pionier możliwości zbrojonego betonu i jego ascetycznego wyglądu. Jego architektura charakteryzuje się mieszaniem ogromnych pustych przestrzeni w, które tworzą niekonwencjonalne wzory. Budynki często podpierał na konstrukcji słupowej. Jeden z urbanistów miasta Brasilia, któremu, wraz z Costą, zaprojektował kształt ptaka w locie. Alvar Aalto - sanatorium w Paimo, pawilon finski, willa Mairea w Noormarku Fiński modernistyczny architekt i projektant form przemysłowych. Architektura fińska charakteryzuje się prostotą, stosowaniem naturalnych materiałów: drewna, kamienia, cegły, indywidualizmem rozwiązań, komponowaniem zespołów architektoniczno-pejzażowych. Aalto działał zarówno w swoim kraju, jak i zagranicą. Ceniony był za humanistyczne podejście do architektury (zaspokajanie ludzkich potrzeb: łączenie funkcjonalizmu z niepowtarzalnością, wygodą i kontaktem z naturą). Jego prace obejmują nie tylko budynki, ale także meble i wyroby szklane. Można dodać Mies van der Roche

Architektura cerkiewna na Podlasiu

Pochodzą z różnych okresów- o zróżnicowanej architekturze 1). Pochodzenia unickiego (starsze) XVIII/XIX w -o wyraźnym trójpodziale przestrzeni np. cerkiew w Dostojewo -na rzucie 8-bocznym np. Pulsze - o układzie centralnym np. Bielsk podlaski - o ukł. podłużnym z trój lub czterobocznie zamkniętym prezbiterium np. Czyże, Pawły 2). Prawosławne ( późniejsze, z XIX w, nawiązujące do arch. Powstającej w Rosji) · Drewniane - (typowy plan i układ przestrzenny) Narew, Łosinka, Nowa Wola · Styl rusko-bizantyjski -Białowieża, Fasty, Wasilków · Klasycystyczne (murowane)-Św. Mikołaja w Białymstoku, w Zabłudowie W architekturze cerkwi zawarte są przesłania ideowe i symboliczne - świątynia to plastyczna figura Boskiego nieba na Ziemi 1. Miejsce orientowana - naznaczone cudem, objawieniem i żarliwą wiarą wiernych, często przy źródełkach 2. Rzut najczęściej centralny - koło - symbolizuje nieskończoność, wieczność Kościoła - krzyż - moc i życie, jakie kościół otrzymał przez zmartwychwstanie Jezusa · nartekst - przedsionek, miejsce dla grzeszników i pokutników; nad narteksem chór · naos - nawa; uosobienie świata ludzkiego, ziemi, przestrzeń dla wiernych. Solea - podwyższone miejsce komunii wiernych w centrum nawy głównej · kopuła - nieodzowna w cerkwi jako symbol sfery niebieskiej - 1. bóg jedyny; 3. trójca święta; 5. Chrystus i 4 ewangelistów; 7. sakramenty; 9. chóry anielskie; 13. Chrystus i 12 apostołów · sanktuarium - uosobienie Raju i Królestwa Bożego. Miejsce sprawowania Eucharystii oddzielone ikonostasem

Struktura konstrukcji i program ideowy gotyckiej katedry francuskiej

Początek gotyku francuskiego ( a tym samym europejskiego), miał miejsce na początku XII wieku w Il-de-France, gdzie wynaleziono sklepienie krzyżowo-żebrowe. To dzięki temu w budynkach sakralnych można było zastosować konstrukcję szkieletową, gdzie mur jest jedynie wypełnieniem między kolumnami i przyporami, a jego funkcją jest ochrona przed warunkami atmosferycznymi. Nie musiał przenosić obciążeń, co pozwoliło na umieszczanie wewnątrz ogromnych witraży. Budowle na planie podłużnym, układ bazylikowy, 3 i 5 nawowe. Obejście prezbiterium z wieńcem kaplic. Program ideowy przepełniony symboliką: - plan krzyża łacińskiego - obraz ciała Chrystusa - koło - niebo; kwadrat - ziemia - konstrukcja szkieletowa - odbicie boskiego ładu - prezbiterium - skierowane na wschód, w kierunku wschodzenia prawdziwego światła - rozeta w fasadzie - cykliczny ruch świata / Maryja - róża duchowa - portal główny - symbol przejścia pomiędzy światami - wysokie strzeliste wieże - zbliżenie się do Boga

Postmodernizm. Charakterystyka kierunku, stosunek do modernizmu, najważniejsi architekci - omów tworczość jednego z nich.

Postmodernizm jest niemal odwrotnością modernizmu, odcina się od jego koncepcji projektowych. Głównymi jego hasłami są: Less is bore (Im mniej tym nudniej) i Form follows fiction (Forma podąża za fikcją). Podczas, gdy modernizm jest zdyscyplinowany, oszczędny w formie, nie uznaje ornamentów, charakteryzuje się prostotą i ascetyzmem, postmodernizm tak naprawdę nie posiada jednolitej ideologii. Rozłącznie traktuje funkcję i formę. Odrzuca funkcjonalizm - architektura to sztuka. Przedkłada złożoność nad prostotę, a zewnętrzność budynku jest dekoracją. Lubi sprzeczności, stawia na ciekawe, zaskakujące, czasem zabawne i ironiczne zestawienia, bawi się konwencjami i przyzwyczajeniami estetycznymi odbiorców. Wkomponowuje budynki w miejscowy krajobraz, czasem nawiązuje do miejscowej architektury lokalnej. Architekci: Robert Venturi (związany z powstaniem kierunku) - Aldo Rossi, Rem Koolhas, Mario Botta, Philiph Johnson, Herzog & de Meuron Aldo Rossi - włoski architekt postpodernistyczny, laureat Nagrody Pritzkera z 1990 roku. Już jego wczesna twórczość cechuje się nawiązującą do historii, lecz jasną i uproszczoną formą i wykorzystywaniem efektów światłocieniowych. Jego budynki, bez względu na funkcję, docierają do jej istoty. Rossi zauważył również, że we współczenym projektowaniu, miasto zostaje niezrozumiane, jego historyczne wartości są niedocenione i należy to zmienić. Dlatego jego budynki wtapiają się w tkankę miejską a nie wdzierają w nią. Napisać o Remie Koolhasie ;p

Na czym polega projektowanie uniwersalne

Projektowanie uniwersalne - projektowanie produktów oraz otoczenia tak, aby były one dostępne dla wszystkich ludzi, w największym możliwym stopniu, bez potrzeby adaptacji lub wyspecjalizowanego projektowania. Jednym z głównych celów strategii uniwersalnego projektowania jest promowanie równości i zapewnienie pełnego uczestnictwa w życiu społecznym osobom z obniżoną funkcjonalnością poprzez usuwanie istniejących barier i zapobieganie powstawaniu nowych.

Secesja w architekturze. Podobieństwa i różnice w różnych krajach.

Secesja narodziła się w ostatnim dziesięcioleciu XX wieku. Secesję w architekturze cechowała forma stosunkowo abstrakcyjna, lecz jednicześnie o bogatej ornamentyce. Poza czołowymi architektami, wyznaczającymi rozwój kierunku, styl ograniczał się do zdobnictwa, sprawy funkcji i konstrukcji pozostawiane były inżynierom budowlanym, w związku z czym rozwiązania urbanityczne i rzuty mieszkań w większości pozostały zgodne z praktyką XIX wieku. Respekt dla natury, charakterystyczny dla secesji, przejawiał się w ornamencie i strukturze budynku. Ornament podkreślał konstrukcję i tektonike budynku, a dodatkowo stanowił symboliczne przedstawienie jego funkcji. Elewacje posiadają ciągłą i płynnie przechodzącą powierzchnię, widoczne jest zamiłowanie do miękkich i krzywych linii i wyobleń. Ornament obejmuje także detale wykończenia budynku, takie jak klamki czy balustrady. Belgia: To tu najwcześniej pojawiła się architektura secesyjna. Cechy charakterystyczne nurtu uosabia pierwsze secesyjne dzieło - Dom Tassela (Victor Horta, 1893). - pomieszczenia o różnorodnych kształtach, wzajemnie się przenikające. - krzywolinijne, dynamiczne ornamenty - różnorodność materiałów Wiedeń: Panował tu wyróżniający sie odłam secesji. Główni przedstawiciele: - odwrót linii krzywej do prostej - upodobanie prostych figur i brył geometrycznych - prostokąta, kwadratu, koła, prostopadłościanu i kuli - desenie szachownicowe, rytmiczne powtarzanie motywów i grupowanie ich - prawie całkowity brak ornamentów roślinnych - redukcja ornamentów do minimum Niemcy: Niemcom secesja wydała się być zbyt powierzchownym stylem i zwrócili się ku architekturze opartej na związkach funkcjonalnych - miękkość sylwety - zapomniano o rzetelności materiałów Francja: „Nowy styl" we Francji w dużej mierze charakteryzował się na rokoko. Główny przedstawiciel: Hector Guimard (żelazne, oparte na bujnych, płynnych liniach wejścia do metra) - nacisk na detal - długie, smukłe, kręte linie - motywy głównie roślinne, ale także orientalne - asymetria, zaokrąglone kanty, zakrzywione ściany, powyginane balustrady i gzymsy Anglia: Secesja nie zostawiła zbyt dużego piętna na architekturze angielskiej. - zmiękczona forma bryły budynku Hiszpania: Głównymprzedstawicielem secesji był Antonio Gaudi, głównym ośrodkiem stylu stałą się Barcelona. Gaudi stworzył odrębny styl, tylko po części secesyjny. Dziełem jego życia stałą się Sagrada Familia, którą ciężko sklasyfikować, po części jest neogotycka, a po części secesyjna. - faliste, rozkołysane fasady praktycznie bez linii prostych - fantazyjne ornamenty - motywy roślinne, linie krzywe

Architektura systemów totalitarnych - Niemcy okresu faszyzmu, Związek Radziecki.

Socrelizm- połowa lat 30 XX wieku, w krajach socjalistycznych miał oficjalny status podstawowej i jedynej metody twórczości artystycznej i był ideowym oraz propagandowym narzędziem partii komunistycznych. Określona została jako architektura tradycyjna lub z wątkami klasycyzmu. Odwołanie się do lokalnych tradycji, korzystanie z tradycyjnych materiałów. Zamiłowanie do symetrii i monumentalizmu. Popierana przez reżimy totalitarne III Rzeszy i socrealizm radziecki, który uważa, że architektura ma wyrażać potęgę państwa a nie piękno czy elegancję. Architektura socrealistyczna była przewidziana jako styl państwowy ZSRR. Cechy budynków: przeskalowane, monumentalne, symetria, elementy takie, jak: attyka, kolumnady, pilastry, wysokie partery podkreślające monumentalnosć bryły. Przykładami tej architektury są: Dom na wybrzeżu rzeki Moskwy, Stadion olimpijski w Berlinie, Pałac Kultury i Nauki- Lew Rudniew; (Lew Rudniew, Albert Speer) Albert Speer: Kancelaria Rzeszy, Nowe założenie Berlina z Halą Germania; -Pawilon niemicki w Paryżu 1937, Albert Speer - Nowa Kancelaria Rzeszy w Berlinie 1939 (zniszczona w 1945) Albert Speer -Uniwersytete Moskiewski 1749-1953 Lew Rudniew -Pałac Kultury i Nauki 1952-1955 Warszawa, Lew Rudniew

Synagogi grupy białostocko-grodzieńskiej.

Synagoga to lokalny ośrodek religijnego i społecznego życia gmin zydowskich- nie są świątyniami, nie składa się ofiar i nie ma kapłanów, Rabin jest uczonym w piśmie i duchownym przywódcą gminy, rolę synagogi może pełnić każde posiadające okan pomieszczenie -tworzą piętrzący się układ brył - dominująca sala główna, przykryta wysokim, wielokondygnacyjnym dachem -przybudówki tzw. Babińce - w kazdej synagodze musiała znajdować się na środku bima (mówinica na podwyższeniu) oraz aron ha-kodesz - święta szafa przy ścianie wschodniej, w której przechowywano święte zwoje Tory) - wysokie łamane dachy, o konstrukcji krokwiowo-jętkowej z krzyżulcami - narożniki często akcentowane alkierzami - piętrowa galeria, nadwieszone ganki - ściany konstrukcji zrębowej, wzmacniane lisicami - przekrycie miało być wyobrażeniem sklepienia niebieskiego a zarazem dachu Przybytku Pańskiego Przykłady: - Zabłudów; -Sniadowo, Suchowola

Luwig Mies van der Rohe - omów tworczość w kontekście słów architekta „mniej znaczy więcej".

Van der Rohe - jeden z najwybitniejszych architektów modernizmu. Jego słowa „less is more" to jeden z jego głównych motywów przewodnich, którymi kierował się w swojej twórczości. Odnosi się on do architektury minimalistycznej, której niewątpliwie jest twórcą. Według Rohe, każdy element w budynku musi mieć swoje zastosowanie, nie stosuje się elementów zbędnych, wszystko ogranicza się do niezbędnego minimum. Przykładem zastosowania jego motta jest: - projekt niemieckiego pawilony na wystawie w Barcelonie 1929, - charakteryzuje się prostą bryłą, oszczędnością materiałów, użytymi dużymi taflami szkła, słupami podtrzymującymi strop przywodzący na myśl „latający dywan", płyty betonowe. Budynek to seria płyt zamykających przestrzeń, jakby powierzchnie wewnątrz zostały poprzesuwane pozostawiając luki na połączenie przestrzeni wewnętrznej z zewnętrzną. Rohe pokazał, że nie trzeba używać mnóstwa materiałów, aby architektura była atrakcyjna. - Villa Fornsworth 1945-1950 w Plano (Stany Zjednoczone) - Mies zrealizował tu wizję szklanych domów. Dom ma układ asymetryczny na jednoprzestrzennym rzucie. Budynek składa się z metalowych słupów emaliowanych na biało podtrzymujących stropodach. Podłoga podniesiona jest ponad ppoziom terenu nie tylko nadaje mu charakter abstrakcyjny, ale także praktyczny - chorni obiekt przez wiosennymi wylewami sąsiadującej rzeki. Całkowicie szklane ściany pozwalają krajobrazowi kształtować wygląd obiektu, a jednoczeście współgrają z jego wnętrzem które kształtują meble. Jedynym stałym i dzielącym przestrzeń elementem jest blok kuchenno-sanitarny. - Seagram Building w Nowym Jorku (1954-1958 )- czyli szklane wieżowce -Były to wysokie budynki o stalowej konstrukcji szkieletowej, całkowicie przeszklone, co było w tamtych czasach bardzo innowacyjną koncepcją. Mimo małej róznorodności materiałów, budynek w swej prostocie jest bardzo atrakcyjny, co z całą pewnością potwierdza tezę Rohe, mówiącą, że „mniej znaczy więcej".

Wymień i scharakteryzuj sylwetki pięciu najwybitniejszych według Ciebie indywidualności twórczych w historii architektury - uzasadnij wybór.

Victor Horta i Antonio Gaudi Belgijczyk i Hiszpan. Droga obu tych twórców do architektury była podobna. Horta był synem szewca, Gaudi zaś wiejskiego kowala. Obaj czuli się architektami z powołania. Mimo narzucania estetyki eklektyzmu przez szkoły, których zostali absolwentami, obaj czuli potrzebę odnowienia architektury, szukali własnych dróg. Pierwszym dojrzałym dziełem Horty jest Dom Tassela w Brukseli, który nominuje go czołowym architektem secesji. Wnętrze u Horty jest jednolitą całością opartą na swobodnym elastycznym planie, powstałym z analizy funkcji mieszkania. Jednolitość tą dodatkowo podkreśla secesyjna dekoracja oplatająca wszystko delikatną, krętą linią i specjalnie zaprojektowane meble. Twórcy secesji po raz pierwszy podjęli problem artystycznej kompozycji wnętrza. Następne dzieło - Dom Ludowy - zaskakuje swoją falującą przeszkloną fasadą o zróżnicowanych podziałach. Wprowadził secesję do architektury Gaudi ze swoją twórczością pozostawał na uboczu. Jego cechami są zmienność charakteru, skłonność do przesady, umiłowanie formy i gestu, intensywność przeżyć. W jego dziełach jest miękkość baroku a za razem strzelistość gotyku (Sagrada Familia - dzieło życia). Dzieła Gaudiego są ekspresyjne i rajonalnie wzmocnione zastosowaniem barw. Zewnętrzne ściany swych dziełk pokrywa ceramicznymi i szklanymi mozaikami o abstrakcyjnych układach i żywych szklistych barwach. Na dachach wznosi z betonu fantazyjne kominy. Jego twórczość jest tak charakterystyczna, ale dzięki połączeniu przeróżnych styli, ciężko jest ją sklasyfikować, choć uważa się go z jednego z najwybitniejszych twórców secesji. Najbardziej znanymi dziełami są kamienice w Barcelonie: Casa Mila i Casa Batallo. Architekci z całą pewnością należą do grona największych indywidualności twórczych, ponieważ ich powołanie, ich potrzeba zmiany architektury przyczyniła się do powstania tak istotnych zmian w architekturze, pokazała, jak wiele zostało jeszcze do odkrycia. Frank Lloyd Wright Amerykański architekt modernistyczny. Czerpał natchnienie z natury, wykorzystywał naturalne materiały budowlane, często z lokalnych surowców. Prekursor architektury organicznej, wkomponowanej, zespolonej z naturą. Jego budowle charakteryzowała prostota i funkcjonalność rzutu. Nie stronił od form monumentalnych. Jedna ze słynniejszych konstrukcji to Dom nad Wodospadem oraz muzeum Guggenheima w Nowym Jorku. Wright odszedł od schematów, od geometrii, zwracał się ku naturze i próbował dostosować się do wciąż zmiennych warunków otoczenia, co czyni go wybitną indywidualnością. Le Corbusier (Charles Jeanneret) Francuski architekt, urbanista. Dużo podróżował, dzięki czemu poznał różnorodność architektury, nauczył się analizować dzieła architektoniczne. Zrozumiał łączność architektury z krajobrazem, poznał ludzką skalę. Stwierdził, że system metryczny przyczynił się do zgubienia skali w architekturze i sam opracował własną skalę - tznw. „modulor", gdzie podstawowymi jednostkami był człowiek w pozycji stojącej 1,83m oraz z podniesioną ręką 2,26m. Sformułował najbardziej znany manifest modernizmu - „Pięć punktów nowoczesnej architektury". Jego dzieła to: Villa Savoye w Poisse, kaplica w Ronchamp we Francji - która jest przełomowym dziełem architektury modernistycznej, gdyż Corbusier zupełnie wyrzekł się tu swoich pięciu zasad. Ludwig Mies van der Rohe Niemiecki architekt modernizmu działający również w Stanach Zjednoczonych. Czołowy przedstawiciel stylu międzynarodowego (prądy minimalistyczny i funkcjonalistyczne, które sugerowały odejście od rodzimych wzorców na rzecz umiędzynarodowionej architektury). Sytuacja polityczna sprawiła, że wyjechał i osiedlił się w USA. Rohe jest bardzo konsekwentny. Jego dewiza brzmi „mniej znaczy więcej" i „Bóg jest ukryty w szczegółach". Architekt wyklucza wszelką fantazję w układach przestrzennych, która prowadziłaby do niepotrzebnego wzrostu kubatur. Ogranicza ilość materiałów budowlanych, dąży do ładu i zdyscyplinowania. Ojciec duchowy minimalizmu. Prekursor dzisiejszych drapaczy chmur, które powstają w oparciu o jego koncepcję stalowej konstrukcji połączonej z w całości szklaną elewacją. Główne dzieła - Seagram Building w Nowym Jorku, Villa Fornsworth

Wpływ nowych możliwości materiałowych i konstrukcyjnych na rozwój architektury w XIX wieku.

W XIX wieku najchętniej stosowanymi materiał aby były: stal, beton, żeliwo. Dzięki stali uzyskać można było duże rozpiętości przy jednoczesnym zmniejszeniu ciężaru. Można było uzyskać ażurowość, szkieletowość i idący za tym mniejszy ciężar budynku, co pozwalało na wznoszenie budynków w szybkim tempie. Beton - specyficzne właściwości konstrukcyjne, plastyczne i fakturalne uczyniły z betonu najbardziej wszechstronne tworzywa budowlane.

W poszukiwaniu „stylu rodzimego" w architekturze polskiej początku XX wieku - omów główne koncepcje.

W czasie zaborów rodzi się potrzeba poszukiwania własnej tożsamości, powstają różne style: - zakopiański - architektura drewniana, dwuspadowy dach, detal regionalny, ornamentyka, miejscowe rzemiosło - swojski - zabudowa drewniana, sztuka ludowa, wysokie dachy, wieże i dzwonnice, półkoliście zamknięte okiennice i drzwi - dworkowy - drewniany, z gankiem, kolumnami, wysokie dachy (polski, mansardowy), alkierze - wiślano-bałtycki - odmiana neogotyku, głównie w architekturze sakralnej. Postulat badania polskich zabytków, współczesna architektura miała odrodzić się na bazie rodzimej odmiany stylów średniowiecznych J. P.Dziekoński - kościół świętego Floriana w Warszawie - styl wiśl-bałt

Miasta renesansowe w Polsce i na obszarze Europy. Omówić wybrane przykłady.

W renesansie pojawiła się koncepcja miasta idealnego. Palma Nova we Włoszech Miasto-twierdza, wzniesione przez Wenecjan 1593-1595Koncepcja miasta oparta jest na bardzie dziewięciokąta foremntego ,otwarty 6 promienistymi ulicami wychodzącymi z centralnego placu (z cysterną)ogrodzonego murem z dziewięcioma wysuniętymi bastionami. Mury otoczone fosą. Barokowe miasto oparte na renesansowym schemacie plany V.Scamozzi i B.Longheny Zamość (1580)(plan Bernardo Morando) Jeden z niewielu zrealizowanych i w pełni zachowanych renesansowych układów urbanistycznych miasta idealnego. Zaprojektowany przez Bernarda Morando dla Jana Zamoyskiego. Założony na planie centralnym (ośmiokąta) na dwóch osiach: północ-południe, wschód-zachód. Wszystkie ulice przecinają się pod kątem prostym, zgodnie z głównymi osiami miasta. Ufortyfikowany wałami o siedmiu bastionach. W centrum założenia znajduje się kwadratowy rynek o boku 100m z nieodzownym ratuszem w jednej z pierzei.

Typologia układów urbanistycznych zabudowy stosowanych w zespołach mieszkaniowych

W typologii układów urbanistycznych zabudowy stosowanych w zespołach mieszkaniowych można wyróżnić: · zabudowę blokową (brzegową) jest otaczające budynki wydzielają wnętrze w środku, · zabudowę linijkową - długie, pojedyncze budynki lub ich zestawy; ( przy tego typu zabudowy ważną rolę odgrywały warunki nasłonecznienia i przewietrzanie przestrzeni międzyblokowej), · zabudowę grzebieniową ( podobnie jak w linijkowej ważną rolę odgrywały warunki nasłonecznienia i przewietrzanie przestrzeni międzyblokowej), · zabudowę punktową ( w przypadku tej zabudowy charakterystyczna jest przestrzeń otwarta, która przestała mieć formę),

Kościoły i cerkwie warowne w 2p. XVI-1 pol. XVII w.

Wraz z rozwojem cerkwi, niektóre z nich nabierały cech obronnych. Wspólne cechy cerkwii obronnych to: - trójnawowy plan z wnętrzem halowym - wieże w narożach - elementy obronne: machikuły, otwory strzelnicze, wysokie poddasze, gdube ściany (nawet 150cm), wzmocniona brama Przykłady: ( młodsze niż w pytaniu bo z pocz. XVI w.) - Cerkiew p.w. Zwiastowania NMP w Supraślu - Cerkiew w Synkowiczach, Białoruś ( tylnie baszty z gankami obronnymi, wykusz obserwacyjny w ścianie frontowej) - Cerkiew w Małomożejkowie, Białoruś

Proszę podać podstawowe standardowe wymiary (wysokości, szerokości, głębokości) roboczego ciągu kuchennego

Wysokość - 85cm Głębokość - 60cm Szerokość - 60cm płyta odstawcza/ociekowa; 90cm zlewozmywak; 60cm powierzchnia robocza; 60cm trzon kuchni (piekarnik); 30cm powierzchnia odstawcza = 300cm Odległość między blatami w kuchni dwuciągowej - 120cm Odległość między blatami w kuchni w kształcie litery U - 240cm

„Wersal Polski" - zanalizuj założenie pałacowo-ogrodowe Branickich w Białymstoku w kontekście pierwowzoru.

Założenie pałacowo-ogrodowe w Białymstoku wzorowane jest na Wersalu. Różni się od pierwowzoru tym, że nie jest sprzężone z miastem osiowo. Pałac Branickich, podobnie, jak Wersal, powstał na miejscu innego dawnego obiektu, w Białymstoku był to dwór zmieniający co jakiś czas właściela, francuski pałac powstał w miejscu dawnego pałacyku myśliwskiego. Do głównego korpusu dobudowano dwa prostopadłe skrzydła w taki sposób, że założenie miało kształt litery „U". W Wersalu dodatkowo dobudowano parę skrzydeł prostopadłych do poprzednich. Tak samo, jak przed francuską rezydencją, mamy dwa dziedzińce - większy wstępny i mniejszy między skrzydłami pałacu. Po drugiej stronie pałacu rozciaga się ogród górny - francuski, dalej ogród dolny. Zarówno w Wersalu, jak i w Białymstoku w ogrodzie stała oranżeria, gdzie przechowywano zimą egzotyczne rośliny. Tak jak w Wersalu były boskiety, ale brak jest krzyża.

Typy budynków mieszkalnych wielorodzinnych ze względu na sposób rozwiązania komunikacji wspólnej i dostępu do mieszkań.

Ze względu na układ komunikacyjny wielorodzinne budynki mieszkalne dzielimy na: · klatkowe - gdzie każdy segment kilku mieszkań ma wspólną klatkę schodową, · korytarzowe - w których z klatki schodowej wchodzi się na wspólny korytarz z dostępem do wszystkich mieszkań na danej kondygnacji galeriowe - wejścia do mieszkań są usytuowane od strony zewnętrznej galerii, na którą wchodzi się ze wspólnej klatki schodowej, punktowe - tu wszystkie mieszkania są zgrupowane wokół jednej klatki schodowej: powierzchnia jednej kondygnacji jest więc niezbyt wielka. Bezklatkowe- bez wspólnej klatki schodowej mieszane

Główne założenia idei miasta - ogrodu Ebenezera Howarda i ich wpływ na współczesną urbanistykę, przykłady miast-ogrodów w Polsce.

dea - połączenie w jeden organizm miasta i wsi, kształt - koło podzielone 3 głównymi szlakami komunikacyjnymi na 6 równych wycinków i otoczone linią kolejową centrum - kompleks parkowy oraz budynki uŜyteczności publicznej, struktura - kolejne pierścienie zabudowy handlowej, mieszkalnej, usługowej, przemysłowej ażdo rolniczego pierścienia zewnętrznego miasta duŜe - wiele zespołów pierścieni, zalety - ekologia, korzystne warunki zamieszkania, dobra komunikacja wewnętrzna, wady: duŜe zapotrzebowanie przestrzenne, zastosowanie tylko w miastach (dzielnicach budowanych jako nowe), nie uwzględnienie ekonomicznych uwarunkowań lokalizacji funkcji, monotonia zabudowy, b. wysoki koszt realizacji Wg. Howarda:Town-Country, miasto-wieś, które jest połączeniem wszystkich dobrych stron i miasta, i wsi, eliminujących ich wady. Miało być niezależną jednostką osadniczą, pełniącą samoistnie funkcję gospodarczą i społeczną. Miało być miejscem zamieszkania, pracy, ale także i rekreacji z dużym areałem terenów zielonych Miasto-ogród wraz z innymi podobnymi miastami-ogrodami miało tworzyć system miast satelitarnych, w środku którego miało znajdować się zamieszkane przez 58000 ludzi miasto centralne.(oddalone od miast ogrodów o 50km). Miasta połączone ze sb systemem kolei(dojazd do centralnego 5min, między miastami 12min) Układ miasta opierał się na planie koła, z nawodnionym ogrodem w centrum. Od niego powinny rozchodzić się promieniście drogi. Wokół placu usytuowane były obiekty użyteczności publicznej: ratusz, teatr, muzeum, biblioteka, szpital. Obiekty te otaczał park (o powierzchni 145 akrów) z łatwo dostępnymi terenami rekreacyjnymi. Następny pierścień wyznaczała zabudowa jednorodzinna. Każdy dom z ogrodem usytuowany miał być na dużej, niezależnej działce o powierzchni 240 m 2 . Zgodnie z zasadą domy lokowane powinny być wzdłuż jednej linii - frontem do alei lub drogi, czy bulwaru. Strefa zabudowy była podzielona szerokim na 130 m (420 stóp) pasem Grand Avenue. Pas ten to park o wielkości 150 akrów, w którym miały znajdować się szkoły z biblioteką, place zabaw, kościół. Zewnętrzny pierścień pełnił funkcję przemysłową z licznymi fabrykami, zakładami, warsztatami itp. Miasto otaczały tory kolejowe, które powiązane były z główną linią kolejową. Rolnicze otoczenie izolowałoby miasto-ogród od terenów sąsiednich. - struktura - kolejne pierścienie zabudowy handlowej, mieszkaniowej, przemysłowej aż do rolniczej Przykłady w Polsce: - Podkowa Leśna -Zalesie Dolne -Ząbki

Główne nurty w architekturze polskiej dwudziestolecia międzywojennego

· Nurt architektury rodzimej: dworkowej, swojskiej, Tołłoczko, T. Bursze, R. Gutt, Starostwo w Sonimiu-Jerzy Beil · zakopiańskiej : willa pod Jedlami, Kościół na Jaroszówce: Witkiewicz · Nurt kryształkowy - polska sztuka dekoracyjna - pawilon polski Józefa Czajkowskiego; · Monumentalizm- Tołwiński (Gmach Muzeum Narodowego w W-wie · Modernizm - w tym styl okrętowy- budynek ZUSu w Gdyni arch.Roman Piotrowski · Funkcjonalizm awangardowy- Osiedle Rakowiec-Syrkussowie