hastalık sağlık tanım

Karaciğer enzim ve testleri

ALT, AST, GGT, ALP, Bilirubin

Bronkoskopi

Akciğerleri incelemek, tanı ve tedavi için girişimler yapmakta kullanılan bir tür endoskopi yöntemi

GGT yüksek ALP normal ise akla gelen durumlar

Alkol, ilaç, zehirlenme gibi

RBC düşük olan durumlar

Anemi, Kanama

DSA Dijital subtraksiyon anjiyografi

Anjiyografik görüntüler elde edilirken üst üste binecek kemik ve diğer dokuları çıkartarak sadece damar yapılarının net bir şekilde görülmesini sağlayan görüntüleme yöntemi

Çevreye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri

Atık kontrolü, Hava kirliliği ile savaş Temiz içme suyu..

Gastroskopi

Ağız içinden yemek borusunu geçerek midenin incelenmesi

Sintigrafi

Ağız veya enjeksiyon yolu ile verilen çok düşük miktarlarda radyoaktif madde sonrası gama kamera denilen cihaz ile organların 2 veya 3 boyutlu görüntülenmesi

MCV değeri yüksek durumlar

B12 vitamin eksikliği Folik asit eksikliği Alkolizm Hipotiroidizm İlaçlar Karaciğerhastalığı

Sağlığı etkileyen biyolojik etkenler

Bakteri, virüs, mantar

Kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri

Bağışıklama, Erken tanı, İlaçla koruma, Beslenme, Aile planlaması

Sağlık

Bedensel ,ruhsal ve sosyal olarak tamamen rahat, iyilik içerisinde olma halidir.

Semptom

Belirti, iz, hasta şikayeti

Komplikasyon

Bir hastalığın devamı sırasında oluşan başka patolojik olaylar veya hastalık

Sedimantasyon

Bir saatin sonunda, kanın şekilli elemanlarının çökme hızıdır. Vücutta anormal bir durumu (inflamasyon/iltihap, kanser gibi) gösterir.

Endikasyon

Bir tedavinin hangi hastalıklara ve hangi biçimde uygun olacağını ifade eden terim.

Kontrendikasyon

Bir tedavinin yada operasyonun uygulanamayacağı, sakıncalı olduğu durumları ifade eden terim

Rinoskop

Burun içini görüntülemek için kullanılan alet

MR Manyetik Rezonans

Büyük mıknatıslarla oluşturulan güçlü manyetik alan içinde radyo dalgaları kullanılarak belirli anatomik yapıları, diğer yapılardan net olarak ayırt etmek, sağlıklı ve hastalıklı dokular arasındaki farklılıkları saptamak ve tanımlamak için kullanılan bir tıbbi tekniktir

Sigmoidoskopi

Daha kısa bir tüpün kullanarak kolonun sadece alt kısmının incelemesi

Anjiyokardiyografi

Damar ve kalp boşluklarına özel kateterler gönderilerek kalp sorunlarının tanımlanması

MCV değeri düşük durumlar

Demir eksikliği anemisi Talasemi (Akdeniz anemisi) Kurşun zehirlenmesi Kronik hastalık. Bakır eksikliği Kronik alkol kullanımı

Temel madde eksiklikleri

Demir, iyot, vitaminler

Üçüncül koruma

Diabeti olan kişinin göz komplikasyonları varken körlüğün engellenmesi

Oskültasyon

Dinleyerek yapılan fizik muayene yöntemi

Mikroalbuminüri

Diyabetik nefropati tespitinde kullanılan test

Birincil koruma

Diyet ve egzersiz önerilmesi, bağışıklama, AP hizmetleri.

Palpasyon

Dokunarak yapılan fizik muayene yöntemi

Mamografi

Düşük doz X-ışını kullanarak göğüs dokusunun görüntülenmesi için kullanılan yöntem. Meme kanserini erken evrede saptayabilmek için kullanılır.

Otoskop

Dış kulak yolu (DKY) ve kulak zarının ışık ile muayene ederken kullanılan el aleti

İkame

Eksikliği saptanan maddeleri tamamlamaya yönelik tedavi

WBC yüksekse

Enfeksiyon, Lösemi

İnce İğne Aspirasyon Biyopsisi(İİAB)

Enjektörün ucuna ince (21-24 no'lu) iğne takılarak, bir kitleden emme-basma hareketleriyle hücre kopartma ve bu hücreleri bir lam üzerine püskürttükten sonra, sitolojik olarak değerlendirme işlemidir.

D-Dimer

Fibrin yıkımından açığa çıkan bir madde.

Sağlığı etkileyen bünyesel etkenler

Genetik, hormon ve metabolik hastalıklar

HgbA1c

Glikozillenmiş hemoglobin testi. Son 2-3 ayda kandaki ortalama glukoz miktarını değerlendirir

İnspeksiyon

Görerek yapılan fizik muayene yöntemi

Oftalmaskop

Göz içini muayene etmekte kullanılan cihaz

Sağlığı etkileyen kimyasal etkenler

Gıda katkı maddeleri, civa, kurşun

Laringoskop

Gırtlağı görüntülemede kullanılan cihaz

Amniosentez

Hamileliğin 15 ile 22 haftaları arasında fetüsün içerisinde bulunduğu amnion sıvısından yaklaşık 15 ile 20 ml arasında bir sıvının alınması işlemidir.

Patoloji

Hastalıkları inceleyen bilim dalı

Etyoloji

Hastalıkların etkenlerini inceleyen bilim dalı

Semptomatik (Palyatif) Tedavi

Hastalığı tam olarak tedavi etmeden hastalık belirtilerini ve bulgularını ortadan kaldırmaya yönelik tedavi

Prognoz

Hastalığın muhtemel seyri ve sonucu

Lezyon

Hastalığın neden olduğu yapısal veya fonksiyonel değişiklikler

Radikal tedavi

Hastalığın nedeninin ortadan kaldırılmasına yönelik tedavi,

Ampirik (ilkel) tedavi

Hastalığın nedeninin tam olarak tesbit edilemediği, ancak olası nedenlere yönelik tedavi

Efor Testi (Stres Testi)

Hastayı yorarak (dönen bir bant üzerinde yürütülerek veya sabit bir bisiklette pedal çevirtilerek) kalp hızını ve kalbin enerji tüketimini artırarak damarlarda bir problem varsa bunu ortaya çıkarma amaçlı yapılan bir testtir.

RBC yüksek olan durumlar

KOAH, Böbrek hastalığı, Polisitemi

Ekokardiyografi (EKO)

Kalbin ses dalgaları yolu ile iç yapısı ve işlevlerinin incelenmesi

Kolonoskopi

Kalın bağırsak incelenmesi

2 basamak tedavi hizmeti veren kuruluş

Kamu ve özel hastaneleri

Doppler Ultrasonografi

Kan akımını renk ile kodlayarak damarlar içindeki kan akımının varlığını, akımın yönünü ve hızını gösteren ultrasonografi tekniğidir.

İkincil koruma

Kan basıncı ölçümleri, serviksten sürüntü alınması, tüberkülin testi.

Trombosit sayısı çok düşükse

Kanama riski artar

Hct (Hematokrit)

Kanın şekilli elementi (eritrositlerin) plazmaya oranı

Hemogram

Kanın şekilli hücrelerinin ve plazmasının analiz edilmesi

ALT, AST beraber yüksek ise akla gelen organ

Karaciğer

Alanin Transaminaz ( ALT) Serum GlutamikPirüvikTransaminaz (SGPT)

Karaciğer spesifik test. Sadece karaciğerde bulunan protein üretimi sırasında kullanılan enzim

Aspartat Aminotransferaz ( AST) Serum Glutamik Oksaloasetik Transaminaz (SGOT)

Karaciğer, kalp ve iskelet kaslarında bulunan protein üretiminde kullanılan enzim

GGT, ALP beraber yüksek ise akla gelen organ

Karaciğer, safra kanalları

GGT normal ALP yüksek ise akla gelen durumlar

Kemik hastalıkları Kemik iliğini tutan hastalık, tümörler Gençler Gebeliğin son üç ayı

WBC düşükse

Kemik iliği hastaları, AIDS, Kemoterapi sonrası

Olfaksasyon

Koklayarak yapılan fizik muayene yöntemi

Floroskopi

Kontrast maddenin ağız, damar, rektal, vajinal yolu ile verilmesi sonucu boyanarak görünür hale getirilen organ veya dokuların farklı pozisyonlarda X-ışını kullanılarak görüntülenmesi. C kollu veya skopi ile çekim yapılır.

Profilaktik

Koruyucu tedavi

Böbrek fonksiyon testleri

Kreatinin Üre/ BUN,

Bilirubin

Kırmızı kan hücrelerinin parçalanması sırasında ortaya çıkan madde. Karaciğer ve safra kanallarındaki problemlerde yükselebilir

Aneminin tipini belirlemekte kullanılan testlerden biri

MCV

İdiyopatik

Nedeni belli olmayan

Troponin

Normalde kanda hemen hemen hiç bulunmayan kalp kasının hasar gördüğü durumlarda hasarlı hücrelerden dışarı çıkarak kan dolaşımına katılan protein. Kalbe spesifik test

RBC, Eritrosit, Alyuvar

Oksijen taşıyan hücrelerin miktarı.

MCV (mean corpuscular volume)

Oksijen taşıyan hücrelerin ortalama büyüklüğü

Duedenoskopi

Oniki parmak bağırsağı incelenmesi

Koagülasyon testleri

PT (Protrombin zamanı) APTT (Aktive Parsiyel Tromboplastin Zamanı) INR (Uluslararası Düzeltme Oranı)

Holter

Portatif bir kayıt cihazı kullanılarak 24-72 saat boyunca yapılan kalp atımlarının veya tansiyon değerlerinin kaydı

Anamnez

Problemi belirlemek ve muhtemel tanıyı koymak için alınan hasta öyküsü

PLT (Platelets, Trombosit)

Pıhtılaşmayı sağlayan hücreler

Anemiyi gösteren tahliller

RBC, Hgb, Htc

Primordial koruma

Risk faktörleri ortaya çıkmadan onların oluşmasını önlemek için

Alkalen Fosfataz (ALP)

Safra kanalları yakınındaki karaciğer hücrelerinde ve kemiklerde bulunan, Karaciğer ve kemik hastalıklarında yükselen enzim.

Gamma Glutamik Transferaz (GGT)

Safra kanallarına yakın karaciğer hücrelerinde bulunan safra kanallarını ilgilendiren enzim

Bulgu

Sağlık hizmeti veren kişiler tarafından belirlenen tıbbi işaretler

1 basamak tedavi hizmeti veren kuruluş

Sağlık ocakları, Poliklinik, Muayene

Hgb (Hemoglobin)

Solunum organından dokulara oksijen, dokulardan solunum organına karbondioksit taşıyan protein

Sağlığı etkileyen fiziksel etkenler

Su, lağım ve pis sular, çöpler, gübreler, konutlar, iklim, hava, gürültü,

İatrojenik

Tedaviye bağlı gelişen

Trombosit sayısı çok yüksekse

Tromboz riski artar

Kardiak testler

Tropnin I Troponin T

Perküsyon

Vurarak yapılan fizik muayene yöntemi

EKG Elektrokardiografi

Vücudun belirli bölgelerine bağlanan elektrotlar aracılığı ile kalbin elektriksel aktivitesinin (kalbin ritmini, frekansını, kalp atışlarının ritmini, yayılmasını ve reaksiyonun tekrar yok olması) elektrogram kağıdı üzerine grafik halinde kaydedilmesi işlemi

WBC, Lökosit, Akyuvar

Vücudun savunma ve bağışıklık hücrelerinin toplamını gösterir

USG Ultrasonografi

Yüksek frekanslı ses dalgaları kullanarak yapılan görüntüleme işlemi

D-Dimer yüksekse

pıhtı oluşumu, pulmoner emboli derin ven trombozu

Negatoskop

Çekilen röntgen filmlerini floresan ışığında incelemek için kullanılan alet.

BT/CT Bilgisayarlı tomografi

Çekim esnasında X-ray ışınları ile vücut içindeki kemik, yumuşak doku, organ ve damarların görüntülerini farklı açılardan tarayan ve kesitler hâlinde görüntülenmesine olanak tanıyan yöntem

3 basamak tedavi hizmeti veren kuruluş

Üniversite ve özel dal hastaneleri

CRP

İltihabi reaksiyonlar sırasında kanda miktarı artan ve karaciğer ile yağ hücreleri tarafından üretilen protein

Enteroskopi

İnce bağırsağın incelenmesi