WOS 1. 1 Życie zbiorowe i jego reguły

formy powiązań i relacji

1. bezpośrednich lub pośrednich kontaktów 2. interakcji 3. stosunków społecznych 4. zależności

norma zwyczajowa

1. dot. czynności życia codziennego 2. forma nawyków, wykonywanych nieświadomie (zachowanie przy stole)

tłum

1. duża zbiorowość ludzi, którzy znajdują się na niewielkiej przestrzeni, 2. są tam z danej przyczyny. 3. spontaniczne reakcje na bodźce, poczucie siły.

Rodzaje instytucji społecznych (5)

1. ekonomiczne- podział dóbr i usług, regulowanie obiegu pieniądza (sklep, bank) 2. polityczne- zdobywanie i sprawowanie władzy (organy państwowe, partie polityczne) 3. socjalne- pomagają najbardziej potrzebującym i wykluczonym (ośrodki pomocy społecznej) 4. religijne- działają na rzecz wyznawców danej religii, realizacja potrzeb duchowych (zw. wyznaniowe, parafie) 5. wychowawczo-kulturalne- zaspokajają potrzeby kulturalne społ., socjalizacja dzieci i młodzieży (muzea, domy kultury, teatry)

zbiorowość społeczna

1. grupa ludzi, między którymi wytworzyła się i utrzymuje, nawet krótki czas, więź społeczna, 2. mogą być postrzegani jako całość

przyczyny anomii (4)

1. głębokie zmiany ustrojowe. ideologiczne, obyczajowe, technologiczne 2. rewolucje, wojny domowe, kryzys gospodarczy 3. popularność norm społecznych, które nie wymagają od jednostki dużego zaangażowania 4. duża rozbieżność między potrzebami jednostek i grup, a możliwościami ich zaspokojenia

sposób przejawiania się konfliktów społ.

1. jawne- strony otwarcie manifestują swoje niezadowolenie i formułują żądania 2. ukryte- jedna ze stron nie ujawnia żądań, a niezadowolenie wyraża w sposób pośredni 3. zorganizowane- działania są kontrolowane i planowane 4. spontaniczne- działania są żywiołowe 5. ostre- natężenie negatywnych emocji i stosowanie przemocy 6. łagodne- gdy jest możliwość kompromisu

walka (rozwiązywanie konfliktów)

1. jedna ze stron wszelkimi metodami dąży do realizacji wszystkich postulatów 2. zaangażowanie wszelkich sił 3. często prowadzi do eskalacji konfliktu, a nie rozwiązania

sposoby dostosowywania się jednostek do anomii

1. konformizm- bierne podporządkowanie się 2. rytualizm- ścisłe trzymanie się tradycyjnych sposobów postępowania przy odrzuceniu celów społecznych, mniejsza ambicja 3. wycofanie- uciekanie w życie poza społeczeństwem (np. ludzie bezdomni) 4. bunt- całkowite odrzucenie norm i dążenie do wprowadzenia w ich miejsce nowych zasad (sekty, ruch kontrkulturowy) 5. innowacyjność- stosowanie nowych, często sprzecznych z prawem środków do osiągniecia celów (bogacenie się dzięki działalności przestępczej)

społeczność lokalna

1. małe terytorium (wieś, miasteczko, dzielnica miasta), przywiązanie do niego- patriotyzm lokalny 2. silne więzi społeczne, integracja (bliskość zamieszkania) 3. wspólne interesy, potrzeby 4. własne instytucje 5. elementy kultury; normy postępowania, tradycje

para

1. najmniejsza zbiorowość, 2. na podłożu seksualnym (małżeństwo, konkubinat), 3. połączone: pokrewieństwem (rodzic- dziecko), 4. sympatią ( przyjaciele), 5. zawodowo (pracownik- dyrektor)

typy więzi społecznych (3)

1. naturalna 2. zrzeszeniowa 3. stanowiona

krąg społeczny

1. niewielka zbiorowość 2. brak formalnej organizacji wewnętrznej i struktury. 3. Kręgi stycznościowe- codzienny kontakt, np. ludzie dojeżdżający do pracy tym samym busem. 4. Kręgi koleżeńskie- zainteresowania. 5. Powiązania instytucjonalne- np. pacjenci jednego lekarza.

norma religijna

1. obowiązuje wyznawców danej religii i wynikają z jej zasad 2. określają zachowania jako właściwe lub grzeszne (np. post w określone dni) 3. najwięcej odnośnie relacji międzyludzkich 4. treści często pokrywają się z n. moralnymi lub prawnymi (nie zabijaj, nie kradnij)

norma moralna (etyczna)

1. określają zachowanie jako dobre/złe 2. charakter absolutny (bezwzględny nakaz/zakaz danych postępowań) np. zakaz kradzieży, zabijania, nakaz mówienia prawdy

Rodzaje zbiorowości

1. para 2. krąg społeczny 3. tłum 4. społeczeństwo 5. społeczność lokalna 6. wspólnota

Grupy, między którymi często dochodzi do k. społ.

1. pracodawcy i pracownicy 2. g. etniczne, religijne, narodowe 3. tradycjonaliści i zwolennicy zmian 4. jednostki z różnych pokoleń (k. międzypokoleniowy) 5. obozy polityczne (partia i jej zwolennicy) 6. rządzeni i rządzący 7. rząd i opozycja

skutki anomii

1. rozpad więzi międzyludzkich 2. narastanie patologii 3. członkom brakuje wytycznych postępowania, co jest dobre, a co złe 4. poczucie bezsensu, zagubienia w społeczeństwie

społeczeństwo

1. samowystarczalna forma zbiorowości 2.historycznie ukształtowana na danym terytorium, 3.mająca działające instytucje i wartości kulturowe, 4.posiadająca odrębność w stosunku do innych społeczeństw 5. ustalony sposób komunikacji 6. normy i wartości społeczne

wspólnota

1. silna więź emocjonalna, chęć spędzania ze sobą czasu, 2. tradycje: obyczaje, wartości, normy przekazywane z pokolenia na pok. pokrewieństwo, terytorium ( wspólnotą może być s. lokalna), 3. dla członków ma wyższe znaczenie niż inna zbiorowość (element tożsamości jednostki, ważna jak rodzina, religia), 4. trwała, ekskluzywna ( ludzie spoza są "obcy", w są "swoi"), bezwarunkowa przynależność (można być w jednej wspólnocie danego typu)

konflikt społeczny

1. stan relacji między ludźmi, grupami, organizacjami, państwami, nacechowany niechęcią i wrogością 2. objawia się: kłótniami, demonstracjami, strajkami, zamieszkami lub nawet konfliktem zbrojnym i rewolucją

kompromis

1. strony dochodzą do kompromisu, rezygnując z kilku swoich postulatów 2. w drodze negocjacji- ustalenia między stronami 3. w drodze mediacji- rozmowa z niezależnym mediatorem, który pomaga w negocjacji

etapy konfliktu

1. utajony 2. spostrzeżony 3. odczuwany 4. manifestowany 5. zakończony

Sposoby rozwiązywania konfliktów

1. współpraca 2. kompromis 3. arbitraż 4. sąd 5. głosowanie powszechne 6. walka 7. unikanie 8. uleganie

norma obyczajowa

1. wzorce postępowań i rytuały w pewnych sytuacjach 2. często typowe dla danej zbiorowości i przekazywane z pok. na pok. (sposób obchodzenia świąt)

społeczności wirtualne

1. za pomocą internetu (fora, serwisy społecznościowe, portale) 2. bardzo silne, ale niezbyt trwałe relacje

normy społeczne

1. zasady postępowania jednostki w grupie lub społeczeństwie 2. charakter powszechny i abstrakcyjny- obowiązują wszystkich członków zbiorowości, ale nie do konkretnej jednej osoby) 3. formalne/ nieformalne- forma przepisów, spisane/ zwyczajowe, obyczajowe 4. do przestrzegania norm mają skłaniać sankcje (kary/ nagrody)- krytyka, pozbawienie wolności/ podziw, nagroda, odznaczenie

Funkcje ins. społ. (5)

1. zaspokajanie potrzeb (dobro do właściwego funkcjonowania np. szpital, szkoła) 2. regulacyjna- przestrzeganie norm obowiązujących w społeczeństwie (policja i prokuratura) 3. integracyjna- umacniają więzi w społeczeństwie i mniejszych zbiorowościach 4. kulturalna- rozwój kultury społeczności 5. utrzymywanie ciągłości znajomości- instytucje działają mimo zmian składu (szkoła, wojsko, kościół)

Instytucja społeczna

1. zorganizowany typ działalności oraz powiązane z nią osoby i środki, 2. zaspokajanie potrzeb jednostek i zbiorowości

norma prawna

1. została ustanowiona albo uznana przez organ państwa 2. zawarte w przepisach prawnych 3. zachowania zgodne lub niezgodne z prawem 4. będąca normą formalną i abstrakcyjną.

arbitraż

Spór rozstrzyga niezależny arbiter, wyznaczony przez strony. Jego rozwiązanie jest wiążące.

współpraca (rozwiązywanie konfliktów)

Strony wyjaśniają przyczyny konfliktu i wypracowują rozwiązanie, które pozwala na realizację ich najważniejszych postulatów. Przeszkodą są często negatywne emocje.

głosowanie powszechne (rozwiązywanie konfliktów)

Wybory, referendum- odwołanie się do opinii społeczeństwa

konflikt zakończony

czas po ustąpieniu napięcia

ZASIĘG K. SPOŁ- międzygrupowe

głównie obrona własnych interesów lub poprawa położenia jednej z grup

ZASIĘG K. SPOŁ- interpersonalne

interpersonalne- między dwiema lub więcej os., najczęściej z różnicy poglądów

zależność

jedna strona musi podporządkować się drugiej (np. podwładny przełożonemu)

konflikt spostrzeżony

kiedy przynajmniej jedna ze stron zauważa jego źródło

rodzaje norm społecznych (5)

moralne (etyczne), prawne, religijne, obyczajowe, zwyczajowe

Piramida Maslowa

muszą być zrealizowane podstawowe potrzeby, aby zdobyć wyższe

bezpośredni i pośredni kontakt

np.: wymiana wiadomości, rozmowy

więź społeczna

powiązania, relacje, podobieństwa łączące ludzi w zbiorowości

więź zrzeszeniowa

powstaje wskutek dobrowolnych decyzji jednostki, po przystąpieniu do danego zrzeszenia ( stowarzyszenia, partie polityczne, koła hobbystyczne)

Sąd (rozwiązywanie konfliktów)

przekazanie sporu do rozstrzygnięcia uprawnionej do tego, niezależnej instytucji publicznej

anomia społeczna

rozpad systemu norm i wartości w społeczeństwie

konflikt manifestowany

rozpoczęcie przez strony działań ofensywnych, dostrzeżenie przez otoczenie

źródła konfliktów społecznych

sprzeczne dążenie stron do osiągnięcia: władzy, wpływów, bogactwa, realizacji ideałów lub interesów osobistych

konflikt odczuwany

strony odczuwają narastające napięcie, bez walki

stosunki społeczne

trwałych powiązań, których kształt wynika z obowiązujących norm społecznych ( np. relacja między przyjaciółmi, małżonkami, współpracownikami)

ZASIĘG K. SPOŁ- wewnątrzgrupowe

w grupach społecznych, przedsiębiorstwach, zwykle związane z rywalizacją o miejsce w hierarchii

więź stanowiona

w zbiorowościach, w których podziały i relacje (statuty, przepisy, ustawy) narzucone są z zewnątrz lub przez większe grupy społeczne (więzienie, szkoła, wojsko, internat)

konflikt utajony

warunki do zaistnienia sporu, jednak nie zostały one dostrzeżone przez strony

więź naturalna

wspólne pochodzenie lub pokrewieństwo (rodzina, plemię, grupa etniczna, grupa narodowa

Więź w społecznościach może wynikać z:

wspólnych wartości, celów, przekonań, wierzeń, interesów, odczuwanych do siebie emocji

interakcja

wzajemne oddziaływanie na siebie jednostek

uleganie (rozwiązywanie konfliktów)

zaakceptowania stanowiska silniejszej strony

unikanie (rozwiązywanie konfliktów)

zaniechanie działań w celu wygaszenia konfliktu lub opóźnienia reakcji

rodzaje konfliktów społecznych na:

zasięg, sposób przejawiania się, czas trwania