WOS 1. 1 Życie zbiorowe i jego reguły
formy powiązań i relacji
1. bezpośrednich lub pośrednich kontaktów 2. interakcji 3. stosunków społecznych 4. zależności
norma zwyczajowa
1. dot. czynności życia codziennego 2. forma nawyków, wykonywanych nieświadomie (zachowanie przy stole)
tłum
1. duża zbiorowość ludzi, którzy znajdują się na niewielkiej przestrzeni, 2. są tam z danej przyczyny. 3. spontaniczne reakcje na bodźce, poczucie siły.
Rodzaje instytucji społecznych (5)
1. ekonomiczne- podział dóbr i usług, regulowanie obiegu pieniądza (sklep, bank) 2. polityczne- zdobywanie i sprawowanie władzy (organy państwowe, partie polityczne) 3. socjalne- pomagają najbardziej potrzebującym i wykluczonym (ośrodki pomocy społecznej) 4. religijne- działają na rzecz wyznawców danej religii, realizacja potrzeb duchowych (zw. wyznaniowe, parafie) 5. wychowawczo-kulturalne- zaspokajają potrzeby kulturalne społ., socjalizacja dzieci i młodzieży (muzea, domy kultury, teatry)
zbiorowość społeczna
1. grupa ludzi, między którymi wytworzyła się i utrzymuje, nawet krótki czas, więź społeczna, 2. mogą być postrzegani jako całość
przyczyny anomii (4)
1. głębokie zmiany ustrojowe. ideologiczne, obyczajowe, technologiczne 2. rewolucje, wojny domowe, kryzys gospodarczy 3. popularność norm społecznych, które nie wymagają od jednostki dużego zaangażowania 4. duża rozbieżność między potrzebami jednostek i grup, a możliwościami ich zaspokojenia
sposób przejawiania się konfliktów społ.
1. jawne- strony otwarcie manifestują swoje niezadowolenie i formułują żądania 2. ukryte- jedna ze stron nie ujawnia żądań, a niezadowolenie wyraża w sposób pośredni 3. zorganizowane- działania są kontrolowane i planowane 4. spontaniczne- działania są żywiołowe 5. ostre- natężenie negatywnych emocji i stosowanie przemocy 6. łagodne- gdy jest możliwość kompromisu
walka (rozwiązywanie konfliktów)
1. jedna ze stron wszelkimi metodami dąży do realizacji wszystkich postulatów 2. zaangażowanie wszelkich sił 3. często prowadzi do eskalacji konfliktu, a nie rozwiązania
sposoby dostosowywania się jednostek do anomii
1. konformizm- bierne podporządkowanie się 2. rytualizm- ścisłe trzymanie się tradycyjnych sposobów postępowania przy odrzuceniu celów społecznych, mniejsza ambicja 3. wycofanie- uciekanie w życie poza społeczeństwem (np. ludzie bezdomni) 4. bunt- całkowite odrzucenie norm i dążenie do wprowadzenia w ich miejsce nowych zasad (sekty, ruch kontrkulturowy) 5. innowacyjność- stosowanie nowych, często sprzecznych z prawem środków do osiągniecia celów (bogacenie się dzięki działalności przestępczej)
społeczność lokalna
1. małe terytorium (wieś, miasteczko, dzielnica miasta), przywiązanie do niego- patriotyzm lokalny 2. silne więzi społeczne, integracja (bliskość zamieszkania) 3. wspólne interesy, potrzeby 4. własne instytucje 5. elementy kultury; normy postępowania, tradycje
para
1. najmniejsza zbiorowość, 2. na podłożu seksualnym (małżeństwo, konkubinat), 3. połączone: pokrewieństwem (rodzic- dziecko), 4. sympatią ( przyjaciele), 5. zawodowo (pracownik- dyrektor)
typy więzi społecznych (3)
1. naturalna 2. zrzeszeniowa 3. stanowiona
krąg społeczny
1. niewielka zbiorowość 2. brak formalnej organizacji wewnętrznej i struktury. 3. Kręgi stycznościowe- codzienny kontakt, np. ludzie dojeżdżający do pracy tym samym busem. 4. Kręgi koleżeńskie- zainteresowania. 5. Powiązania instytucjonalne- np. pacjenci jednego lekarza.
norma religijna
1. obowiązuje wyznawców danej religii i wynikają z jej zasad 2. określają zachowania jako właściwe lub grzeszne (np. post w określone dni) 3. najwięcej odnośnie relacji międzyludzkich 4. treści często pokrywają się z n. moralnymi lub prawnymi (nie zabijaj, nie kradnij)
norma moralna (etyczna)
1. określają zachowanie jako dobre/złe 2. charakter absolutny (bezwzględny nakaz/zakaz danych postępowań) np. zakaz kradzieży, zabijania, nakaz mówienia prawdy
Rodzaje zbiorowości
1. para 2. krąg społeczny 3. tłum 4. społeczeństwo 5. społeczność lokalna 6. wspólnota
Grupy, między którymi często dochodzi do k. społ.
1. pracodawcy i pracownicy 2. g. etniczne, religijne, narodowe 3. tradycjonaliści i zwolennicy zmian 4. jednostki z różnych pokoleń (k. międzypokoleniowy) 5. obozy polityczne (partia i jej zwolennicy) 6. rządzeni i rządzący 7. rząd i opozycja
skutki anomii
1. rozpad więzi międzyludzkich 2. narastanie patologii 3. członkom brakuje wytycznych postępowania, co jest dobre, a co złe 4. poczucie bezsensu, zagubienia w społeczeństwie
społeczeństwo
1. samowystarczalna forma zbiorowości 2.historycznie ukształtowana na danym terytorium, 3.mająca działające instytucje i wartości kulturowe, 4.posiadająca odrębność w stosunku do innych społeczeństw 5. ustalony sposób komunikacji 6. normy i wartości społeczne
wspólnota
1. silna więź emocjonalna, chęć spędzania ze sobą czasu, 2. tradycje: obyczaje, wartości, normy przekazywane z pokolenia na pok. pokrewieństwo, terytorium ( wspólnotą może być s. lokalna), 3. dla członków ma wyższe znaczenie niż inna zbiorowość (element tożsamości jednostki, ważna jak rodzina, religia), 4. trwała, ekskluzywna ( ludzie spoza są "obcy", w są "swoi"), bezwarunkowa przynależność (można być w jednej wspólnocie danego typu)
konflikt społeczny
1. stan relacji między ludźmi, grupami, organizacjami, państwami, nacechowany niechęcią i wrogością 2. objawia się: kłótniami, demonstracjami, strajkami, zamieszkami lub nawet konfliktem zbrojnym i rewolucją
kompromis
1. strony dochodzą do kompromisu, rezygnując z kilku swoich postulatów 2. w drodze negocjacji- ustalenia między stronami 3. w drodze mediacji- rozmowa z niezależnym mediatorem, który pomaga w negocjacji
etapy konfliktu
1. utajony 2. spostrzeżony 3. odczuwany 4. manifestowany 5. zakończony
Sposoby rozwiązywania konfliktów
1. współpraca 2. kompromis 3. arbitraż 4. sąd 5. głosowanie powszechne 6. walka 7. unikanie 8. uleganie
norma obyczajowa
1. wzorce postępowań i rytuały w pewnych sytuacjach 2. często typowe dla danej zbiorowości i przekazywane z pok. na pok. (sposób obchodzenia świąt)
społeczności wirtualne
1. za pomocą internetu (fora, serwisy społecznościowe, portale) 2. bardzo silne, ale niezbyt trwałe relacje
normy społeczne
1. zasady postępowania jednostki w grupie lub społeczeństwie 2. charakter powszechny i abstrakcyjny- obowiązują wszystkich członków zbiorowości, ale nie do konkretnej jednej osoby) 3. formalne/ nieformalne- forma przepisów, spisane/ zwyczajowe, obyczajowe 4. do przestrzegania norm mają skłaniać sankcje (kary/ nagrody)- krytyka, pozbawienie wolności/ podziw, nagroda, odznaczenie
Funkcje ins. społ. (5)
1. zaspokajanie potrzeb (dobro do właściwego funkcjonowania np. szpital, szkoła) 2. regulacyjna- przestrzeganie norm obowiązujących w społeczeństwie (policja i prokuratura) 3. integracyjna- umacniają więzi w społeczeństwie i mniejszych zbiorowościach 4. kulturalna- rozwój kultury społeczności 5. utrzymywanie ciągłości znajomości- instytucje działają mimo zmian składu (szkoła, wojsko, kościół)
Instytucja społeczna
1. zorganizowany typ działalności oraz powiązane z nią osoby i środki, 2. zaspokajanie potrzeb jednostek i zbiorowości
norma prawna
1. została ustanowiona albo uznana przez organ państwa 2. zawarte w przepisach prawnych 3. zachowania zgodne lub niezgodne z prawem 4. będąca normą formalną i abstrakcyjną.
arbitraż
Spór rozstrzyga niezależny arbiter, wyznaczony przez strony. Jego rozwiązanie jest wiążące.
współpraca (rozwiązywanie konfliktów)
Strony wyjaśniają przyczyny konfliktu i wypracowują rozwiązanie, które pozwala na realizację ich najważniejszych postulatów. Przeszkodą są często negatywne emocje.
głosowanie powszechne (rozwiązywanie konfliktów)
Wybory, referendum- odwołanie się do opinii społeczeństwa
konflikt zakończony
czas po ustąpieniu napięcia
ZASIĘG K. SPOŁ- międzygrupowe
głównie obrona własnych interesów lub poprawa położenia jednej z grup
ZASIĘG K. SPOŁ- interpersonalne
interpersonalne- między dwiema lub więcej os., najczęściej z różnicy poglądów
zależność
jedna strona musi podporządkować się drugiej (np. podwładny przełożonemu)
konflikt spostrzeżony
kiedy przynajmniej jedna ze stron zauważa jego źródło
rodzaje norm społecznych (5)
moralne (etyczne), prawne, religijne, obyczajowe, zwyczajowe
Piramida Maslowa
muszą być zrealizowane podstawowe potrzeby, aby zdobyć wyższe
bezpośredni i pośredni kontakt
np.: wymiana wiadomości, rozmowy
więź społeczna
powiązania, relacje, podobieństwa łączące ludzi w zbiorowości
więź zrzeszeniowa
powstaje wskutek dobrowolnych decyzji jednostki, po przystąpieniu do danego zrzeszenia ( stowarzyszenia, partie polityczne, koła hobbystyczne)
Sąd (rozwiązywanie konfliktów)
przekazanie sporu do rozstrzygnięcia uprawnionej do tego, niezależnej instytucji publicznej
anomia społeczna
rozpad systemu norm i wartości w społeczeństwie
konflikt manifestowany
rozpoczęcie przez strony działań ofensywnych, dostrzeżenie przez otoczenie
źródła konfliktów społecznych
sprzeczne dążenie stron do osiągnięcia: władzy, wpływów, bogactwa, realizacji ideałów lub interesów osobistych
konflikt odczuwany
strony odczuwają narastające napięcie, bez walki
stosunki społeczne
trwałych powiązań, których kształt wynika z obowiązujących norm społecznych ( np. relacja między przyjaciółmi, małżonkami, współpracownikami)
ZASIĘG K. SPOŁ- wewnątrzgrupowe
w grupach społecznych, przedsiębiorstwach, zwykle związane z rywalizacją o miejsce w hierarchii
więź stanowiona
w zbiorowościach, w których podziały i relacje (statuty, przepisy, ustawy) narzucone są z zewnątrz lub przez większe grupy społeczne (więzienie, szkoła, wojsko, internat)
konflikt utajony
warunki do zaistnienia sporu, jednak nie zostały one dostrzeżone przez strony
więź naturalna
wspólne pochodzenie lub pokrewieństwo (rodzina, plemię, grupa etniczna, grupa narodowa
Więź w społecznościach może wynikać z:
wspólnych wartości, celów, przekonań, wierzeń, interesów, odczuwanych do siebie emocji
interakcja
wzajemne oddziaływanie na siebie jednostek
uleganie (rozwiązywanie konfliktów)
zaakceptowania stanowiska silniejszej strony
unikanie (rozwiązywanie konfliktów)
zaniechanie działań w celu wygaszenia konfliktu lub opóźnienia reakcji
rodzaje konfliktów społecznych na:
zasięg, sposób przejawiania się, czas trwania