6 Godsdienst 2: theologiseren met kinderen
link tussen filosoferen en theologiseren
Gaan uit van een ACTIEF DENKEND WEZEN dat uit zichzelf een samenhang probeert te geven aan de wereld ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ is zelf GECONSTRUEERD Methode die hieruit volgt: => vragen ernstig nemen en niet te snel beantwoorden Kleuters moeten de mogelijkheid hebben om zelf een antwoord te zoeken.
Hoe is kindertheologie onstaan?
Kinderen zijn lekentheologen. Mensen die zorvuldig nadenken over theologische vragen. Kinderen denken anders dan volwassenen: fase 1ste naïviteit: niet op de onwetendheid van kinderen maar de onbevangenheid die eigen is aan kinderen verhalen en symbolen worden letterlijk opgevat Is geen probleem. Voor Bucher is deze fase een natuurljike periode Van daaruit doorgroeien naar de Fase 2de naïviteit: mogelijkheid om verhalen en symbolen figuurlijk te zien BELANG VAN AANPAK opvoeder: =>kennisoverdracht =>Bevorderen van het verstaan van godsienstige uitingen door kinderen zelf =>Kinderen bepalen zelf wat ze met het godsienstige aanbod kunnen mits goede begeleiding
Wat is het verschil tussen filosoferen en theologiseren?
filosofie: gaat niet om de INHOUD, maar om de MANIER VAN DENKEN, het IN VRAAG STELLEN Theologie: Moet ook rekening houden met het inhoudelijke =>religieuze vragen en probeert recht te doen aan de religieuze traditie Theologiseren is dus filosoferen over godsdienstige thema's
vb van vragen die tijdens de godsdienstlessen en interregligieus onderwijs opkomen
naar aanleiding van een verhaal, lied, gedicht, schilderij, symbool, sacrament, viering: Is god en allah hetzelfde? Heeft God de zon gemaakt? Heeft God de bijbel of de koran geschreven kan jona in de buik van de vis ademhalen? Kan je met god praten? Waarom gaat jezus ook met slechte mensen om? Waarom heeft God zo verschillende huizen?
Theologie MET kinderen (schema)
Door het stellen van vragen en stimulerende IMPULSEN begeleidt een volwassene op TERUGHOUDENDE WIJZE het gesprek In gesprek treden met en uit dagen te REFELCTEREN => dialoog Gemeenschappelijk: leerkracht en kleuter, beiden GELIJKWAARDIG Wanneer de dialoog vast loopt is de BEGELEIDER OOK MODERATOR Kinderen hun voorstellingen en beelden uit dagen ...de bestaande voorstellingen van kinderen te openen, in welke we ze met nieuwe ervaringen en gedachten confronteren => Is een moskee zo anders dan een kerk? Theologiseren MET kinderen is in de praktijk brengen van theologie VAN kinderen LEERKRACHT IS GESPREKSLEIDER
kindertheologie. Voorwaarden als leerkracht
Goed WAARNEMEN van kleuters naar hen LUISTEREN en proberen BEGRIJPEN wat ze bedoelen In beeld proberen krijgen welke ervaringen kleuters al hebben met dat thema gaat steeds om INTERACTIE: tussen leerlingen, tussen leerlingen en de thema's, tussen leerlingen en leerkracht Grote aandacht voor spontane vragen van kinderen
vb van vragen die kinderen uit eigen beweging ontdekken
Hoe oud is God? Hoe heeft God de planten, dieren en mensen gemaakt? Kan je God ook zien? Waarom hebben ze jezus doodgemaakt, terwijl hij toch goed was voor de mensen? Waarom worden sommige mensen nooit beter en blijven anderen altijd gezond? Kan je iets geloven zonder te begrijpen?
Theologie van kinderen (schema)
Iedereen is THEOLOOG Kinderen ontwikkelen EIGEN GEDACHTEN EN INZICHTEN Het gaat niet enkel om uiten van GODSDIENSTIGE GEDACHTEN en GEVOELENS, maar ook om het REFLECTEREN over die gedachten. Gedachte dat kinderen hun eigen GEDACHTEN en INZICHTEN ontwikkelen is CRUCIAAL en moet ERNSTIG GENOMEN WORDEN => leerkracht is OBSERVATOR
Theologie VOOR kinderen
Theologie met kinderen wil afstappen van deductieve model van leren, soms lopen kinderen echter vast en is het noodzakelijk om deductief op te treden =>vb: vast zitten in een angst inboezemend godsbeeld De mentale processen van kinderen stoten ook soms op grenzen van wat kinderen weten en aankunnen. Dan is er nood aan theologische verheldering, kennis en betekenisgeving: =>symbolen verduidelijken, vertalen naar leefwereld kinderen, nieuwe informatie/ inhoud aanbrengen, verschillende godsbeelden LEERKRACHT IS EXPERT
Schweitzer spreekt over drie dimensies
Van: eigen theologische reflectie van kinderen Met: dimensie van theologisch vragen en antwoorden Voor: religieuze opvoeding en vorming
welke 'grote vragen" stellen kinderen in jouw klas zich? verschillende categoriën van vragen
Vragen die kinderen uit eigen beweging bedenken vragen die tijdens godsdienstlessen en interreligieus onderwijs opkomen vragen die in leerprocessen door de leerkrachten worden ingebracht
vb van vragen die in leerprocessen door de leerkrachten worden ingebracht
Vragen over begrippen of kernwoorden, die voorkomen in de lessituatie: Wat is kwaad wat is liefde wat is vrede wat is geloven? Vragen die kinderen stimuleren om betekenissen ontdekken: Waarom vieren joden het feest van Pesach waarom is de pelgrimstocht naar mekka voor moslims zo belangrijk?
mogelijke methodiek: verhalend ontwerpen
alle activiteiten komen voort uit de VERHAALLIJN Er is steeds iets dat OPGELOST moet worden Elk verhaal bestaat uit episodes: kinderen gaan aan de slag, stellen nog meer vragen,.... De leerkracht stelt SLEUTELVRAGEN om kinderen te blijven stimuleren INCIDENTEN: wanneer het ENTHOUSIASME weg ebt. WANDFRIES: chronologische volgorde van de werkstukken
Wat is kindertheologie?
een ONDERWIJSPRAKTIJK die recht wil doen aan de GODSDIENSTIGE ONTWIKKELING van kinderen
Een aantal methoden
vertrekken vanuit een (religieus) verhaal Ontdekkende werkvorm waarbij gesprek en onderling samenwerken door kinderen van groot belang is. Kind: geeft invulling aan het proces, is creatief en actief Begeleider: daagt uit, begeleidt en vergemakkelijkt
