Q4 Aralin 1: Pansibiko at Pagkamamamayan: Konsepto at Katuturan

Jun Sanguinis

- (Law of the Blood) - ang pagkamamamayan ng isang tao ay nakabatay sa pagkamamamayan ng isa sa kaniyang mga magulang. - pagkamamamayan ayon sa relasyon sa dugo. - prinsipyong sinusunod sa Pilipinas.

Jus Soli/Jus Loci

- (Law of the Soil) - ang pagkamamayan ay nakabatay sa lugar kung saan siya ipinanganak. - prinsipyong sinusunod sa Amerika

Justice-Oriented Citizen

Uri ng pakikilahok kung saan siya ay: - hindi gaanong nagbibigay pansin sa konsepto ng pagkamamamayan - mayroong malalim na pagsusuri sa mga sanhi ng kasalukuyang kalagayan ng lipunan Mga ginagawa nila: - sinusuri at binibigyang-aksyon ang mga isyu at hindi makatarungang gawain - kritikal na sinusuri ang mga institusyong panlipunan, pampolitika, at pang-ekonomiya

Participatory Citizen

Uri ng pakikilahok kung saan siya ay: - isang mabuting mamamayan na aktibong nagpaplano at nag-iisip ng mga gawaing pansibiko at panlipunan na makakabuti para sa iba Mga katangiang taglay: - aktibong miyembro ng organisasyong pansibiko, nakikilahok sa mga gawaing komunidad - namumuno o nag-oorganisa ng mga gawain tungo sa pagtulong - alam ang mga ahensiya ng pamahalaan at tungkulin nito - alam ang mga estratehiya upang makahikayat ng iba pang mga tao upang makiisa

Commonwealth Act No. 63

- dito nakasaad ang mga dahilan ng pagkawala ng pagkamamamayan.

Artikulo IV ng 1987 Konstitusyon ng Pilipinas

- dito nakatadhana ang pagkamamamayan ng Pilipino

Karapatang Sibil

- karapatang mahalaga at nagtatakda ng kalayaan ng bawat isa (Freedom of Speech, relihiyon, pagkamit ng katarungan) - Kaugnay ng Institusyon: Korte o Hukuman

Karapatang Panlipunan

- karapatang mamuhay nang maayos at may dignidad, karapatan sa kaligtasan at kagalinang panlipunan - Kaugnay na Institusyon: Mga paaralan, mga ahensiya sa sebisyong pampubliko

Karapatang Politikal

- karapatang nagpapahintulot sa mamamayang makilahok sa mga gawaing pampamahalaan. - Kaugnay na Institusyon: Kongreso, Senado, Pamahalaang Nasyonal, Lokal, Pambarangay

Ligal na Pananaw/Tradisyunal na Pananaw

- pagkamamamayan ayon sa itinatadhana ng batas Citizenship (pagkamamamayan)

Lumawak na Pananaw/Makabagong Pananaw ng Pagkamamamayan

- pagkamamamayan kung saan tinitignan kung paano makilahok ang isa sa mga gawaing pampubliko at pansibiko gamit ang kaniyang mga karapatan.

Naturalisadong Mamamayan

- tumutukoy sa paraan ng pagtanggap ng bansa sa isang dayuhan at pagkakaloob sa kanya ng mga karapatang tinatanggap ng mga mamamayan. - maaari itong makamit sa pamamagitan ng hatol ng hukuman o batas na ipinasa ng Kongreso.

RA 16, RA 2639, RA 3834

Ang Commonwealth Act No. 63 ay inamyendahan ng anong mga batas?

Jun Sanguinis, Jus Soli o Jus Loci

Ano ang dalawang prinsipyo kapag Likas ang Pagkamamamayan?

Likas ang Pagkamamamayan, Naturalisadong Mamamayan

Ano ang dalawang uri ng mamamayang Pilipino batay sa pagtamo ng pagkamamamayan?

1. pagiging naturalisadong mamamayan ng ibang bansa 2. tahasang pagtataksil sa pagkamamamayan 3. pagsumpa ng katapatan sa Konstitusyon ng ibang bansa 4. pagsisilbi o pagtanggap ng komisyon sa hukbong sandatahan ng ibang bansa 5. pagkansela sa sertipiko ng naturalisasyon 6. pagtataksil sa Hukbong Sandatahan ng Pilipinas sa panahon ng digmaan 7. sa kaso ng kababaihang nakapag-asawa ng banyaga at sinasabi ng batas sa bansa kung saan nagmula ang kanyang asawa na kailangan niyang maging mamamayan dito, maaaring mawala ang kanyang pagkamamamayang Pilipino.

Ano ang mga Dahilan ng Pagkawala ng Pagkamamamayan ayon sa Commonwealth Act No. 63?

- nauunawan ang kanilang karapatan at hindi nahihiyang ipaglaban ito - sumusunod sa batas at patakaran dahil batid nila ang mga ito - pinapahalagahan an gpagkapantay-pantay, dignidad, at kalayaan

Ano ang mga katangian ng isang aktibong mamamayang nakikilahok sa mga gawain at usaping pansibiko?

Karapatang Sibil, Politikal, Panlipunan

Ano-ano ang mga elemento ng Pagkamamamayan ni T.H. Marshall (1950)?

> 21 taong gulang > nanirahan sa Pilipinas nang 10 taon > may pag-aari sa Pilipinas nang hindi bababa sa limanlibong piso/mayroong legal na trabaho, propesyon, o nasa larangan ng legal na kalakalan > marunong magsalita ng Ingles o anumang wika dito sa Pinas > taglay ang mabuting pag-uugali a naniniwala sa mga prinsipyong nakapaloob sa Konstitusyon ng Pilipinas > nakarehistro ang menor de edad na anak sa publiko o pribadong paaralan sa PIlipinas

Ano-ano ang mga kwalipikasyon upang maging naturalisadong Pilipino?

Personally Responsible, Participatory Citizen, Justice-Oriented Citizen

Ano-ano ang mga uri ng pakikilahok batay sa makabagong pananaw ng pagkamamamayan?

Seksiyon 5

Anong seksiyon ng Artikulo IV ng 1987 ito: Ang dalawahang katapatan ng mamamayan ay salungat sa kapakanang pambansa at dapat lapatan ng kaukulang batas.

Seksiyon 2

Anong seksiyon ng Artikulo IV ng 1987 ito: Ang katutubong inianak na mamamayan ay yaong mamamayan ng Pilipinas mula pa sa pagsilang na wala nang kinakailangang gampanang ano mang hakbangin upang matamo o malubos ang kanilang pagkamamamayang Pilipino. Ang mga nagpasiyang maging Pilipino ay dapat ituring na katutubong inianak na mamamayan.

Seksiyon 3

Anong seksiyon ng Artikulo IV ng 1987 ito: Ang pagkamamamayang Pilipino ay maaaring mawala o muling matamo sa paraang itinatadhana ng batas.

Seksiyon 4

Anong seksiyon ng Artikulo IV ng 1987 ito: Mananatiling angkin ang kanilang pagkamamamayan ng mamamayan ng Pilipinas na mag-asawa ng mga dayuhan, matangi kung sa kanilang kagagawan o pagkukulang, sila ay ituturing, sa ilalim ng batas, na nagtakwil nito.

1. mamamayan ng Pilipinas sa panahon ng pagpapatibay ng saligang batas na ito 2. isa o pareho sa mga magulang ay Pilipino 3. mga isinilang bago Enero 17, 1973 sa Pilipinong ina (pumili sa pagkamamamayang PIlipino sa karampatang gulang) 4. mga naging mamamayan ayon sa batas

Ayon sa Seksiyon 1 ng Artikulo IV ng 1987, paano masasabing ang isa ay mamamayan ng Pilipinas?

Bernard Crick, 1990

Ayon sa kanya, ang Paglahok sa mga Gawaing Pansibiko ay tumutukoy kung paano nakikilahok ang isa sa kaniyang lipunan at sa mga gawaing pampubliko.

a. Legal at Politikal na Aspekto b. Paglahok sa mga gawaing Pansibiko c. Citizenship Education

Bukod sa legal na batayan, ano pa ang iba't ibang pagpapakahulugan sa pagkamamamayan?

Tsino

Kanino ikinumpara na ang mga Pilipino ay mas malaya sa pansibikong pakikilahok kumpara sa kanila na limitado lamang an gkarapatang ipinagkaloob sa kanila ng kanilang pamahalaan?

Legal at Politikal na Aspekto

Pagkamamamayan kung saan: - pagtamasa sa mga karapatang saad ng batas (tulad ng pagboto, pag-aaral, at mabuhay) - kabilang ang mga tungkuling kailangang isakatuparan (pagbabayan ng buwis, pagsunod sa batas, pangangalaga sa kalikasan) - inihahalintulad sa nasyonalidad

Citizenship Education

Pagkamamamayan kung saan: - proseso ito ng pagtuturo kung paano maging aktibo, mulat, at responsableng mamamayan - mahalaga dahil may epekto ito sa antas ng kaniyang partisipasyon sa lipunan - maaaring iturong pormal sa mga paaralan at unibersidad, o hindi pormal tulad ng pagtuturo ng mga magulang at pakikilahok sa gawaing panlipunan

Paglahok sa mga Gawaing Pansibiko

Pagkamamamayan kung saan: - tumutukoy sa kung paano siya makilahok sa kaniyang lipunan at sa mga gawaing pampubliko (Bernard Crick) - may iba't ibang pananaw ang bawat lipunan tungkol sa antas ng pakikilahok ng mga mamamayan - mas malaya ang mga Pilipino sa pansibikong pakikilahok kumpara sa mga Tsino na limitado lamang ang karapatang ipinagkaloob sa kanila ng kanilang pamahalaan.

Personally Responsible

Uri ng pakikilahok kung saan siya ay: - tumatalima sa kanyang mga responsibilidad sa kanyang komunidad. Mga karaniwang ginagawa: - responsable at maingat na pagkilos - may trabaho, nagbabayad ng buwis - sumusunod sa mga batas - boluntaryong nagsisilbi, tumutlong sa panahon ng krisis at kalamidad