Węglowodory
NAZEWNICTWO ALKANÓW
1. Ustalamy najdłuższy łańcuch węglowy - tzw . łańcuch główny . Pozostałe łańcuchy traktujemy jako podstawniki . Jeżeli w cząsteczce są dwa łańcuchy o tej samej liczbie atomów węgla , to łańcuchem głównym jest ten , który ma więcej podstawników ( rozgałęzień ) .
Węglowodory cykliczne
1. alicykliczne - cykloalkany cykloalkeny cykloalkiny 2. Aromatyczne
Węglowodory alifatyczne
1. nasycone - alkany 2. Nienasycone - alkeny, alkiny
NAZEWNICTWO ALKANÓW 2.
2. W łańcuchu głównym numerujemy atomy węgla od tego końca , który umożliwia nadanie podstawnikowi możliwie najniższego numeru .
NAZEWNICTWO ALKANÓW 3.
3. Jeżeli dwa podstawniki znajdują się w równej odległości od obu końców łańcucha głównego , to przy numeracji bierzemy pod uwagę kolejny podstawnik
NAZEWNICTWO ALKANÓW 5.
5. Liczbę identycznych podstawników oznaczamy przedrostkami : di- , tri- , tetra- , penta- , itd .
Nasycone
Alkany te są jak najedzeni ludzie - mają one wiązanie pojedyncze, są juz nasycone więc nie będą chciały już nasycać wiązań (mało reaktywne)
Przeanalizowanie wzorów w szeregu homologicznym pozwala określić 4 wzór ogólny alkanów , który ma postać
CnH2n + 2 gdzie n oznacza liczbę atomów węgla w cząsteczce alkanu .
NAZEWNICTWO ALKANÓW 4.
Nazwy grup alkilowych oraz innych grup będących podstawnikami przy atomach węgla w najdłuższym łańcuchu wymieniamy w porządku alfabetycznym , a nie w kolejności wynikającej z ich numeracji . Grupy alkilowe mają wzór ogólny CnH2n + 1 i powstają z alkanów w wyniku pozbawienia ich jednego atomu wodoru .
Wzór szkieletowy ( kreskowy ) :
Nie występują w nim symbole literowe atomów węgla i wodoru . Atomy węgla znajdują się w punktach , w których łączą się odcinki linii łamanych oraz na końcach tych linii . Każdy atom węgla jest związany z tyloma atomami wodoru , aby była spełniona reguła czterowartościowości węgla .
Wzór strukturalny
Uwzględnia tylko rodzaj i liczba atomów tworzących cząsteczkę
Atomy węgla w związkach organicznych są
czterowartościowe - czyli mogą wiązać się z innymi atomami czterema wiązaniami
Nazwę grupy alkilowej wraz z przedrostkiem należy poprzedzić odpowiednim
lokantem ( numerem atomu węgla ) do którego ten podstawnik jest przyłączony . W przypadku kilku takich samych grup alkilowych wymienia się wszystkie lokanty oddzielając je przecinkami . 7 - etylo oraz 2,3,4,5,5 - pentametylo
Węglowodory to
najprostsze związki organiczne o wzorze ogólnym CxHy
Węglowodory nasycone
pomiędzy atomami węgla o hybrydyzacji sp3 występują pojedyncze wiązania
Alkany bardzo dobrze rozpuszczają się w
rozpuszczalnikach niepolarnych , np . w benzynie , eterze .
Alkany nie rozpuszczają się w
rozpuszczalnikach polarnych , np . w wodzie .
szereg homologiczny
szereg węglowodorów , w którym każdy następny węglowodór ma jeden atom węgla i dwa atomy wodoru ( o grupę -CH₂- ) więcej od poprzedniego .
Homologi
to związki należące do tego samego szeregu homo logicznego .
Im większa liczba atomów węgla w cząsteczce alkanu
tym wyższa temperatura topnienia i wrzenia oraz gęstość .
W szeregu homologicznym węglowodorów wraz ze zwiększaniem się liczby atomów węgla w cząsteczce ( wydłużaniem się łańcucha węglowego )
zmienia się stan skupienia alkanów : • pierwsze cztery węglowodory są gazami w temperaturze pokojowej • te , które zawierają od 5 do 16 atomów węgla w swym składzie są cieczami • wszystkie pozostałe są ciałami stałymi
NAZEWNICTWO ALKANÓW 6. Zapisując nazwę alkanu należy :
• na jej początku podać numery , liczbę i rodzaj podstawników w kolejności alfabetycznej • po ich wymienieniu dopisać nazwę alkanu , któremu odpowiada ustalony najdłuższy łańcuch węglowy
Alkany w szeregu homologicznym różnią się :
● temperaturą wrzenia , • temperaturą topnienia , • gęstością .
