Filipino - LT 1 (2nd Q)

Tabloid

- tagalog na dyaryo - mura

Hugot lines

- tinatawag ding "love lines o love quotes" - kadalasang "eksperensyal" ang lalim ng mga ideya at karanasan na nakapaloob sa mga linya nito - wika ay malikhain

Kulturang popular

- uri ng kulturang nakabatay sa pagkagusto o pagtangkilik ng maraming tao

Genre

- uri ng pagpapahayag - uri ng pananalita na nakalahad muka sa isang sitwasyon

Barayti ng wika

1. Dayalek 2. Sosyolek 3. Idyolek 4. Pidgin 5. Creole

Tatlong sangkap ng Speech act

1. Locutionary 2. Illocutionary 3. Perlocutionary

Paul grice

Ang bawat mensahe ay mayroong kahulugan para sa mga tagapagsalita

Kapaligiran

Ang pagdarausan o lugar na gagamitin sa anumang pulong, kumperensya, seminar at iba pa

Speech acts

Ang paggawa ng mga bagay gamit ang salita

Allophone

Ang tunog na /e/ at /i/ o /o/ at /u/ ay malayang nagkakapalitan ng hindi nagbabago ang kahulugan ng mga salita - babai-babae

Edward sapir (1949)

Ang wika ay maituturing na gamit o kasangkapan sa sosyolisasyon

Instrumenties

Anyo at istilo ng pananalita/ginagamit sa usapan

Kaanyuang pisikal

Ay maaaring makatulong sa mensaheng nais niyang iparating

Pang-angkop

Bahagi ng pananalita na ginagamit para maging maganda pakinggan ang pagsasabi ng pangungusap - na, ng, g

Pandiwa

Bahagi ng pananalita na nagsasaad ng kilos

Panaguri

Bahagi ng pangungusap na nagbibigay ng kaalaman o impormasyon tungkol sa paksa

Simuno

Bahaging pinag-uusapan

Antala/Hinto

Bahagyang pagtigil sa pagsasalita upang higit na maging malinaw ang mensaheng ibig ipahatid sa kausap

Tungkol sa uri / maxim of quality

Hindi dapat magbigay ng impormasyon tungkol sa isang bagay nang hindi nalalaman kung totoo, o kung kulang ang patunay

Katahimikan

Hindi pagsasalita/hindi pag-imik ng isang tao

Tungkol sa pagiging akma / maxim of relevance

Ipinagpalagay ng nakikinig na makabuluhan sa paksang pinag-uusapan ang sinasabi ng nagsasalita

Tungkol sa pamamaraan / maxim of manner

Ipinapalagay na maliwanag at hindi malabo ang sinasabi ng nagsasalita at hindi nito ipinagkakait ang anumang bagay na mahalaga sa usapan

Di-verbal

Isang karaniwan at lahat ng uri o kapamaraanan ay ginagamit upang ipahayag ang mensahe

Pandama o Paghawak (Haptics)

Ito ay isa sa pinaka-primitibong anyo ng komunikasyon - pagyakap, paghaplos

Popular

Ito ay mga bagay na lughang tanyag o nauuso

Keys

Kabuuang tono o kaayuan ng salita

Tungkol sa dami / maxim of quantity

Kailangang gawing impormatibo at naaayon sa kinihingi ng pagkakataon ang kontribusyon ng nagsasalita sa usapan

Canale at Swain

Kakayahang Gramatikal sa kasaysayan sa ponolohiya, morpolohiya, sintaks, semantika, gayundin ang mga tuntuning pang-ortograpiya

Pang-abay

Nagalalarawan sa pang-uri, pandiwa, at kapwa nito pang-abay - taimtim, agad

Pangawing

Nagkakawing ng paksa o simuno at panaguri - ay

Pang-uri

Naglalarawan ng katangian ng pangngalan - matangkad, mabango

Kinesika (Kinesics)

Pag-aaral ng kilos at galaw ng katawan A. Ekspresyon ng mukha B. Galaw ng mata C. Kumpas D. Tindig o postura

Morpolohiya

Pag-aaral ng mga morpema o salita ng isang wika

Sintaks

Pagsasama ng mga salita upang makabuo ng pangungusap na may kahulugan

Kakayahang pragmantiks

Pagtukoy sa mga kahulugan ng mensaheng sinasabi at di sinasabi batay sa kinikilos ng taong kausap

Wikang ingles

Pamagat ng mga pelikulang Pilipino

Pangngalan

Pangalan ng tao, bagay, hayop, pook, pangyayari

Panghalip

Panghalili sa pangalan

Kultura

Pangkalahatang aktibidad ng sangkatauhan sa isang partikular na lugar

Sosyolek

Pangkat panlipunan

Idyolek

Personal

Creole

Pinaghalong dalawang wika

Morpema

Pinagsama-samang ponema

Diptonggo

Pinagsamang tunog ng isang patinig /a,e,i,o,u/ at yunig ng isang malapatinig /w,y/ sa iisang pantig - araw, ayaw

Norms

Pinakaangkop o pinakatanggap na kilos o gawi sa pakikipag-usap

Telebisyon

Pinakamakapangyarihang media sa kasalukuyan

Tindig o postura

Tindig pa lamang nf isang tao ay malalaman mo na kung anong klaseng tao siya

Pantukoy

Tinutukoy ang relasyon ng paksa at panaguri sa pangungusap - si, ang, ang mga, (Pantangi at Pambalana)

Dayalek

Wika sa isang rehiyon

Wikang Filipino

Wika sa radyo sa AM man o sa FM

Rehiyonal

Wikang estasyon sa probinsya

Kumpas

"Galaw ng kamay"

Ekspresyon ng mukha

"Nagpapakita ng emosyon"

Fliptop

'Modernong balagtasan' na napalaganap ng taong 2013

Pick up lines

- "Kontemporarying anyo" ng bugtong - isang porma ng diskurso ng biruan na nagsisilbing libangan ng isang pangkat

Lingua franca

- Filipino ang wikang ginagamit

Diin

- ang lakas, bigat, o bahagyang pagtaas ng tinig sa pagbigkas ng isang pantig sa salita - maaaring gamitin sa pagkilala ng pantig na may diin ang makaling titik

Locutionary

- anyong linggwistiko - literal na pagbigkas

Perlocutionary

- epekto sa tagapakinig

Broadsheet

- ingles ang sulat - mahal

Verbal

- isang pormal o intelektuwalisadong kapamaraanang sumasailalim sa estruktura ng wika - pasulat o pasalita

Memes

- ito ay mga larawang may kakabit na nakakatwang mga pahayag - "double bladed" ito sapagkat kinakayaan tayong tanggapin ang mga sensitibong usapin sa pamamaraang kwela

Ends

- layunin at mithiin ng usapan - ano ang layunin ng pag-uusap?

Act sequence

- layunin at mithiin ng usapan - paano dumadaloy ang usapan?

Ponema

- makabuluhang tunog - ang tawag sa mga yunit ng tunog ng isang wika

Participants

- mga taong sakop ng usapan - sinu-sino ang nag-uusap?

Setting and scene

- oras at lugar ng usapan - saan mag-uusap?

Ponemang suprasegmental

- pantulong sa ponema - ginagamit bilang pantulong 1. Tono (pitch) 2. Haba (length) 3. Diin (stress) 4. Antala (juncture)

Illocutionary

- sadya o intensyonal

Pang-ukol

Ginagamit kung para kanino o para saan ang kilos - tunkol kay, kina

Pangatnig

Ginagamit para ipakita ang relasyon ng mga salita sa pangungusap - dahil, maging, man

Cable / satellite connection

Ginagamit upang makapanood sa telebisyon

Pragmantiks

Greek: Pragmantikos Latin: Pragmanticus

Pelikula

Karaniwang ingles ang pamagat ngunit tagalog ang wika

Espasyo o distansya (proxemics)

Layo ng pakikipag-usap 1. Espasyong Intimate 2. Espasyong Personal 3. Espasyong Sosyal 4 Espasyong Pampubliko

Dell Hymes

Linguist, sociolinguist, anthropologist, at folklorist mula sa Portland, Oregon (1966)

Tono

Maaaring gamitin ang bilang 1 sa mababa, bilang 2 sa katamtaman, at bilang 3 sa mataas - kahapon = 213, pag-aalinlangan - kahapon = 231, pagpapatibay

Ponolohiya

Maagham na pag-aaral ng tunog

Klaster / Kambal katinig

Magkasamang tunog ng dalawang ponemang katinig sa iisang pantig - blusa, tren

Pares minimal

Magkatugmang salita na hindi magkaugnay na kahulugan subalit tugmang-tugma sa bigkas maliban sa isang ponema - pala-bala, hari-pari

Dell hymes

Mahalagang malaman kung kailan tayo magsasalita at hindi magsasalita, ano ang pag-uusapan, sino ang kakausapin, saan, at sa paanong paraan

Pidgin

Makeshift

Galaw ng mata

Mensaheng ipinahahayag batay sa tagal, direksyon at kalidad ng kilos ng mata

Paralanguage

Mga di-linggwistikong tunog na may kaugnayan sa pagsasalita

Wikang Filipino

Midyum sa telebisyon sa bansa na ginagamit ng mga lokal na channel - teleserye - pantanghaliang palabas - magazine show - news and public affairs - reality show

Noam Chomsky

Reaksyon sa kakayahang lingguwistik ni ______

Kakayahang Komunikatibo

Reaksyon sa kakayahang lingguwistika ni Noam Chomsky