KADAKILAAN NG MGA BABAE NOON AT NGAYON

GOMBURZA

Ang GOMBURZA ay daglat para sa pangalan ng tatlong paring martir na Pilipino sinaMariano Gomez, Jose Burgos, at Jacinto Zamor na ginarote pagkatapos idawit ng pamahalaang Espanyol at mga prayle sa nabigong pag-aalsa sa lalawigan ng Cavite noong 1872. Ang kanilang pagkamartir ay nagdulot ng maalab na nasyonalismo ng mga Pilipino.

CORAZON AQUINO

Ipinanganak noong Enero25, 1933. Si Maria Corazon "Cory" Cojuangco Aquino. Nagsilbi bilang ika-11 Presidente ng Republika ng Pilipinas at kauna unahang babaeng Pangulo na naihalal sa bansa at kauna-unahang babaeng pangulo sa Asya. Kinilala bilang ina ng Demokrasya sa Asya, sapigura ng 1986 People Power Revolution na nagtapos sa 21 taong pamamahala ni dating Pangulong Ferdinand E. Marcos.

ELISA ROSALES-OCHOA

Isilang noong Desyembre 3, 1897 sa Agusan, unang babaeng Kongresista sa Pilipinas, na kadalasan ay para sa lalaki lamang ang puwestong ito. Naitalaga bilang Presidential Technical Assistant on Health kina Presidente Ramon Magsaysay and Carlos P. Garcia.

GERONIMA TOMELDEN-PECSON

Isilang noong noong Desyembre 19, 1895 Barrio Libsong, Lingayen, Pangasinan. Kilala sa tawag na "Super Social Worker", unang babae na naupo Senado ng Republika ng Pilipinas. Pinangunahan ang komite sa edukasyon at kalusugan. Isa sa masipag na guro at social worker, at nagsilbi rin bilang kalihim ni dating Pangulo Jose P. Laurel gayundin, bilang executive secretary ni dating Pangulong Manuel Roxas.

MARCELO DEL PILAR

Isinilang noong Agosto 30, 1850, Kupang, Bulacan, Bulacan. Naging tagapagtatag at patnugot ng Diariong Tagalog at naging ikalawang patnugot ng La Solidaridad ng pumanaw si Graciano Lopez Jaena. Kilala rin Del Pilar sa sagisag-panulat na Plaridel at ito ngayon ay isang bayan sa lalawigan ng Bulacan na isinunod sa pangalan ni Marcelo Del Pilar.

RAMON MAGSAYSAY

Isinilang noong Agosto 31, 1907 sa Iba Zambales, at tinaguriang "Idolo ng Masa" bago pa magwaging pangulo ng Republika ng Pilipinas noong 1953. Ipinagpatuloy niya ang simpleng buhay at katapatan sa bayan. Kaya isang pambansang pagluluksa ang ginanap sa bigla niyang pagpanaw nang bumagsak ang eroplanong sinasakyan sa Bundok Manunggal, Cebu noong Marso 17, 1957.

DR. HONORIA ACOSTA-SISON

Isinilang noong Desyembre 30, 1880. Hindi akalain ng marami na mayroon isang babae na sisibol sa larangan ng medisina, dahil noon halos lalaki lamang ang mga nasa serbisyo. Si Dr. Honoria ay nagpakadalubhasa sa obstetrics and gynecology, nagturo sa St. Paul's Hospital, Unibersidad ng Pilipinas sa Kolehiyo ng Medisina, nagsulat ng mga libro na aabot sa 103. Iminulat din ni Dr. Honoria method na low caesarian section na pangangak sa bansa na naging tulong para sa mga kababaihan. Sa husay at talento ipinamalas ginawaran siya Presidential Medal for Medical Research

APOLINARIO MABINI

Isinilang noong Hulyo 23, 1864. Tinaguriang bilang Dakilang Paralitiko at Utak ng Rebolusyon, Noong bata pa si Apolinario Mabini, nagpakita na siya ng hindi pangkaraniwang talino at pagkahilig sa pag-aaral. Noong 1881 sa Manila, nakamit niya ang iskolar na nagbigay-daan upang makapag-aral siya sa Kolehiyo ng San Juan deLetran. Nakapagtapos siya ng kurso sa abogasya at naging masugid na tagapayo ni Heneral Emilio Aguinaldo.

DR. JOSE P. RIZAL

Isinilang noong Hunyo 19, 1861. Mula sa Calamba Laguna, ang kaniyang buong pangalan ay José Protacio Rizal Mercado y Alonzo Realonda, ang may-akda ng dalawang obramaestra na Noli Me Tangere at El Filibusterismo, na naging susi para sa mga Pilipino na magising sa daang taon pagkakasakop. Binaril sa Bagumbayan na ngayon ay Luneta Park noong Disyembre 30, 1896 dahil na rin sa pagtatangol sa ating Inang Bayan.

MARCELA AGONCILLO

Isinilang noong Hunyo 24, 1859 sa bayan ng Taal, Batangas. Nakilala si Agoncillo sa pagtahi ng Pambansang watawat ng Pilipinas at iwinagayway sa balkonahe ni Heneral Emilio Aguinaldo noong Hunyo 12, 1898. Bilang pagpapatunay na nakamit natin ang kasarinlan ng Inang Bayan.

1.GABRIELA SILANG

Isinilang noong Marso 19, 1731 mulasa Caniogan, Ilocos Sur. Isa sa mga unang babae ng higmasikan ng Pilipinas laban sa Kastila. Maaga ikinasal dahil na rin sa udyok ng kaniyang magulang. Hindi rin nagtagal ang pagsasama nila ng kaniyang kabiyak dahil maaga itong pumanaw at nalipat sa kaniya ang mga kayamanan naiwan. Nakilala niya si Diego Silang na isa sa nagpalaya sa Vigan lalawigan ng Ilocos. Bilang pagkilala sa kaniya katapangan at kadakilaan ay bumuo ng organisayon na tinatawag na GABRIELA sa kasalukuyang panahon.

GREGORIO DEL PILAR

Isinilang noong Nobyembre 14, 1875. Sa San Jose Bulacan, Bulacan. Pinakabatang Heneral na naglingkod sa Pilipinas noong panahon ng rebolusyon. Nagsilbi siyang tagapagdala ng mensahe at tagapagkalat ng mga akdang mapanghimagsik. Nang sumiklab ang Himagsikang Pilipino, tumakas palabas ng Maynila si Goyo ang kaniyang naging palayaw at tinanggap na rin kasapi ng Katipunan at makitaan ng potensyal na maging isang batang heneral. Sa Pasong Tirad binawian ng buhay ang batang Goyo sa pagtatangol sabansang Pilipinas laban sa mga Amerikano.

DR. FE DEL MUNDO

Isinilang noong Nobyembre27, 1911. Unang Pilipina na nakatapak sa Harvard Medical School, malapit sa kaniya puso ang pag-aalaga ng ng mga bata kaya naglingkod si Dr. Del Mundo sa Children's Medical Center of the Philippines. Si Dr. Del Mundo ang isa sa matiyaga nakadiskubre sa lunas sa sakit na dengue sa Pilipinas noong 1954 na inakala na typhoid fever. Isa rin sa natatanging ambag ang maimbento niya ang medical incubator para sa mga pre-mature na sanggol.

JUAN LUNA Y NOVICIO

Isinilang noong Oktubre 23, 1857 sa Ilocos Norte. Kilala bilang Pilipinong pintor at bayani. Isa sa kaniyang likhang sining na hinangaan ng marami ang larawan ng Spoliarium, tungkol ito sa dibuho ng pagkaladkad ng mga bangkay ng mga natalong gladyator sa Arena sa Roma. Sumisimbolo lamang ito sa marahas na zpamamalakad ng mga Espanyol sa mga Pilipino ng sakupin humigit-kumulang sa tatlongdaan taon.

ANTONIO LUNA

Isinilang noong Oktubre 29, 1866. Pilipinong heneral na namuno sa hukbong sandatahan ng Himagsikang Pilipino. Kinikilala siya bilang pinakamahusay na Pilipinong heneral sa kaniyang panahon. Kapatid niya ang pintor na si Juan Luna na lumikha ng bantog na spoliarium.

JOSEFA LLANES ESCODA

Isinilang noong Setyembre 20, 1898, tagapagtaguyod ng karapatan ng mga kababaihan sa Pilipinas, itinatag din ni Escoda ang kilala Girl Scouts of the Philippines o GSP. Na ngayon ay isa sa malalaking organisasyon sa pambuliko at pribadong institusyon.

NATIVIDAD ALMEDA-LOPEZ

Isinilang noong Setyembre 8, 1892 sa lungsod ng Maynila. Nahirang bilang abugado noong 1914 na bihira sa mga kababaihan noon. Si Atty. Lopez ay iniluklok bilang unang babae hukom sa manila noong 1934. Dahil sa kaniya pagiging aktibong personalidad ay binigyan siya ng pagkilala sa ambag sa lipunan para sa karapatan ng mga kababaihan.

MGA ORGANISASYON SA KABABAIHAN

oGABRIELA -Pinakamalakas at pinakakilalang organisasyon para sa mga kababaihan na nabuo sa panahong ng diktadura .oKABAPA -Katipunan ng Bagong Pilipina (1975) oCWP -Concerned Women of the Philippines (1978) oWOMEN -Women in Media Now (1980) oPILIPINA -Kilusan ng Kababaihang Pilipina (1981) oKALAYAAN -Katipunan ng Kalayaan para sa Kababaihan (1983) oSAMAKANA -Samahan ng Malayang Kababaihan na Nagkakaisa (1983) oKMK -Kilusan ng Manggagawang Kababaihan (1984) oAMIHAN -Alyansa ng Magsasakang Kababaihan (1986) oCAP -Concerned Artist of the Philippines Women's Desk (1986)

EMILIO JACINTO

sinilang noong Disyembre 15, 1875, kilala bilang utak ng Katipunan. Gumamit siya na iba pangalan bilang "Pingkian," at ang kaniyang sagisag-panulat na "Dimas-ilaw." Ninais ni Jacinto ng liwanag para sa ating bansang Pilipinas na sinakop ng mga dayuhang Espanyol.

ELCHORA "TANDANG SORA" AQUINO

sinilang noong Enero 06, 1812 sa Banilad, Caloocan. Kilala sa tawag na "Tandang Sora", sapagkat matanda na si Melchora noong sumiklab ang himagsikang noong taong 1896. Nakilala niya si Fulgencio Ramos, isang Cabeza de Barrio o Kapitan sa makabagong tawag biniyayaan ng anim na mga anak. Makalipas ang ilang taon namatay ang asawa ni Melchora Aquino kaya ang responsibilidad sa pamilya ay kaniyang binalikat. Noong 1896, patuloy pa rin ang kalupitan ng mga Kastila sa mga Pilipino, marami ang ikinulong at pinatay mayroon mapalad na nakatakas at nagpunta sa liblib na lugar kung saan natagpuan nila si Melchora. Walang pasubali ang naging pagtulong ni Tandang Sora sa mga kababayan na sundalong sugatan na nakasama sa pagkikipaglaban ni Andres Bonifacio.

ANDRES BONIFACIO

sinilang noong Nobyembre 30, 1863 sa Tondo Maynila. Si Bonifacio ang Pilipinong rebolusyonaryo at bayani na nagtatag ng Kataastaasan Kagalanggalang na Katipunan ng mga Anak ng Bayan o (KKK), isang lihim na organisasyon na nakatuon sa pakikipaglaban sa mga Espanyol na sumakop sa Pilipinas. Tinaguriang abilang "Ama ng Himagsikan at Rebolusyong Pilipino" at kilala sa tawag na Supremo.