ARP Q1
5 Katangian ng Wikang Filipino bilang Wikang Pambansa
1. Ang Filipino ay nakabatay sa mga wikang umiiral sa bansa. 2. Ang Filipino ay buhay, dinamiko, at nagbabago. 3. Ang Filipino ay moderno at Episyante. 4. Ang Filipino ay Intelektualisado. 5. Ang Filipino ay batay sa kultura.
Wika
Ang nagbibigay katuturan sa lahat ng konseptong mayroon.
Galileo Zafra 2016
Ang wika ay nasa lahat ng aspekto ng kultura. Ito ay ang pangtawid sa Materyal at Di-Materyal na Kultura.
Materyal na Kultura
Bagay na nahahawakan tulad ng mga PRODUKTO.
Bakit hindi maituturing na intelektualisado ang wikang pambansa natin?
Hindi pa ganap na intelektualisado ang Filipino: walang suports mula sa gobyerno. at English ang midyum na ginagamit.
paano masasabing intelektualisado ang isang wika?
Kapag nagagamit sa korte, senado, paggawa ng batas atbp. Pagtutro sa agham, politika
2 Uri ng Kultura
Materyal at Di-Materyal
Praktika
Mga ginagawa ng mga miyembro ng kultura nang mag-isa man o magkakasama.
Di-Materyal na Kultura
Mga tao, pamayanan, Pananaw, Praktika
Anim na Konsepto ng kultura
Produkto, Pananaw, Paniniwala, Pamayanan, Praktikal, Tao
Apat na hakbang (Elinar Haugen)
Seleksyon, Kodipikasyon, Implementasyon, Elaborasyon
Produkto
Tumutukoy ito sa lahat ng bagay na nilikha ng mga miyembro ng kultura, kasama na iyong mula sa kapaligiran at iyong inangkin mula sa banyagang kultura.
Tao
Tumutukoy sa mga indibidwal na miyembro ng kultura at mga pamayanan. Nananahan ang kultura sa mga indibidwal na tao at sa iba't ibang panlipunang grupo o pamayanan para isagawa ang kanilang pang-araw-araw na buhay.
Pamayanan
Tumutukoy sa mga tiyak na panlipunang konteksto at grupo ng mga taong nagsasagawa ng mga panlipunang gawain.
Ang imbakan o kuhaan ng kultura ayon kay Salazar
Wika
Salazar 1996
Wika ang nagsisilbing repositoryo ng kultura.
Patrick Moran 2001
ang kultura ay ang patuloy na nagbabagong paraan ng pamumuhay.
Zafra 2016
ang kultura ay dinamiko
Ang unang wika ng mga Pilipino ay
bernakular na wika o mother tongue
bakit malabong magkaroon ng estandardisasyon ng wika
dahil multilingual ang pilipinas, tayo ay flexible, at lahat ay nanghihiram.
wika ang repleksyon ng nagbabagong lipunan
ito ang nagpapaliwanag sa kasalukuyang sitwasyon ng isang panahon. ex. jejemon, gay lingo, quarantine
ano ang mga letrang matatagpuan sa wikang katutubo?
j, v, z, f
ang Filipino ay moderno at episyante
kaya nanghiram ng 8 dagdag na letra
Rubrico 2009
kultura ang kabuoang pananaw ng mga tao sa isang lipunan
paniniwala
kung ano ang ipinapalagay na tama o mali
pagpapahalaga
kung ano ang mabuti o masama
Persepsyon o pagtingin
kung ano ang nabubuong ideya batay sa obserbasyon
Armonisasyon
layuning maituwid ang pagtuturo ng Filipino sa K-3 upang maitamo ang pambandang literasi
Wika
malaki ang papel nito sa pagtataguyod at pagpapanatili ng kultura.
ortograpiya
pamatanayan kung tama. grammar rules
Bakit Dinamiko ang Wikang Filipino?
para lumago at makasabay sa pagbabago ng mundo.
Pananaw
persepsyon o pagtingin, paniniwala, pagpapahalaga, at saloobinna nagiging batayan ng paglikha ng mga produkto at gumagabay sa mga tao at pamayanan sa paglikha at pagdanas nila ng kultura.
Estandardisasyon
proseso ng pagiging uniporme ng isang wika upang higit na gamiting at tanggapin.
Daluyong
salitang Tagalog o storm surge
Uswag
salitang cebuano at hiligaynon progress
katarungan
salitang hiligaynon at kapamgpangan "tarong" o wastong pagiral ng batas.
Payyo
salitang ifugao, hagdanang-hagdang palayan
Pakbet
salitang ilokano "pinakebbet" o pinatuyo
Pananaw ni Salazar sa koneksyon ng wika at kultura
walang kultura = walang identidad at karunungang pilipino walang wika = walang kultura
