kompan finals

Madalas na pagkakamali sa gramatikang Filipino:

A. Paggamit ng nang at ng B. Paggamit ng din at daw/rin at raw C. Paggamit ng kung at kong D. Paggamit ng sila at nila/sina at nina E. Palagitlingan - Ginagamit kapag: F. Kudlit

KAKAYAHANG PRAGMATIK

Abilidad niyang ipabatid ang kaniyang mensahe nang may sensibilidad sa kontenkstong sosyo-kultural at gayon din sa abilidad niyang magbigay ang kahulugan ng mensaheng nagmumula sa ibang kasangkot sa komunikatibong sitwasyon (Fraser, 2010)

(Paano ang takbo ng usapan?)

Act of Sequence

Cooperative Principle

Ang kasangkot sa komunikasyon ay inaasahang makiisa para sa isang makabuluhang pag-uugnayan.

Speech Act Theory

Ang teoryang ito na nagagamit ang wika sa pagganap sa mga kilos at kung paanong ang kahulugan ng kilos ay maiuugnay sa wika (Clark, 2007)

Komunikasyong Di-Berbal (12)

Chronemics (oras) Proxemics (distansiya) Kinesics (body laguage) Haptics (sense of touch) Iconics (simbolo) Colorics (kulay)

(Ano ang midyum ng usapan?)

Instrumentalities

LINGGUWISTIKA

Ito ang tawag sa maagham na pag-aaral ng wika.

KAKAYAHANG SOSYOLINGGUWISTIK

Ito ay kakayahan na gumagamit ng wika na nangangailangan ng pag-unawa sa konteksto ng LIPUNAN kung saan niya ito ginagamit.

Ng

Nagsasaad ng pagmamay-ari ng isang bagay Bilang pang-ukol na katumbas ng with sa Ingles

Kong

Nanggaling sa panghalip panaong "ko" at inaangkupan ng "ng"

(Ano ang paksa ng usapan?)

Norm

KAKAYAHANG DISKORSAL Pagpapalawak ng Pangungusap

Pagpapahaba sa pamamagitan ng kataga Pagpapahaba sa pamamagitan ng panuring Pagpapahaba sa pamamagitan ng komplemento

Nang

Pang-ugnay sa pandiwa at pang-abay na pamaraan Kasingkahulugan ng upang at panumbas sa "so that" o "in order" sa Ingles

Kung

Pangatnig na panubali at karaniwang ginagamit sa hugnayang pangungusap.

(Sino ang kausap?)

Participants

KAKAYAHANG LINGGUWISTIKO

Ponolohikal/Ponolohiya Morpolohikal/Morpolohiya Sintaktika/Sintaks Semantika Ortograpiya

KAKAYAHANG LINGGUWISTIKO

Tumutukoy ito sa anyong gramatikal sa wika sa lebel ng pangungusap. Nahahanay dito ang kakayahang umunawa ng morpolohiya, ponolohiya, at sintaktik na katangian ng wika at kakayahang magamit ito sa pagbuo ng salita, parirala, sugnay at pangungusap, at gayundin ang pagbibigay ng interpretasyon at kahulugan.

Kohirens

Tumutukoy naman ang Kohirens sa kaisahan ng lahat sa isang sentral na ideya.

Patinig ng Filipino

a, e, i, o, u

Ponemang Segmental

ang mga tunog na ito ay nirerepresenta ng mga simbolikong ponemiko na halos katulad din ng titik.

Locutionary act

ay ang batayang akto ng pahayag o ang paggawa ng isang makabuluhan sa linggwistiko.

Mga Pares-Minima

ay ang mga pares ng mga salita na magkaiba ng kahulugan ngunit magkapareho ang kapaligiran maliban sa isang ponema. Halimbawa: paso:baso, tayo:dayo, kuro:guro, mana:nana, habi:sabi

perlocutionary act

ay tumutukoy sa epekto ng mismong pahayag.

illocutionary act

ay tumutukoy sa intensyon at gamit ng pahayag.

KAKAYAHANG DISKORSAL

ay tumutuon hindi sa interpretasyon ng mga indibidwal na pangungusap kundi sa koneksyon ng magkakasunod na mga pangungusap tungo sa isang makabuluhang kabuuan. (Savignon, 2007)

Kohisyon

ayon kina Halliday at Hassan (1976), ay tumutukoy sa ugnayan ng kahulugan sa loob ng teksto. Maituturing na may kohisyon ang mga pahayag kung ang interpretasyon ng isang pahayag ay nakadepende sa isa pang pahayag.

Katinig ng ng Filipino

b, d, f, g, h, j, k, l, m, n, p, q, r, s, t, v, w, y, at z.

Komunikasyong Di-Berbal

ito ang mga senyas na hindi gumagamit ng salita subalit mas nakapagpapalinaw sa kahulugan ng mga pahayag.

Sintaktika/Sintaks

kakayahan ng isang indibidwal na makabuo ng mga parirala, sugnay at pangungusap

Morpolohikal/Morpolohiya

kakayahan sa pagbuo ng mga salita.

Klaster sa Filipino

magkasunod na katinig sa isang pantig at naririnig pa rin ang indibidwal na ponemang katinig. Halimbaw: pwede, braso, globo, tsart

Palagitlingan

may katagang nawawala sa pagitan ng dalawang salitang pinagsasama nananatili ang kahulugan ng dalawang salitang pinagtatambal

Ortograpiya

tumutukoy sa pag-aaral ng wastong pagbabaybay at pagsulat (bantas, pantig, palapantigan, at iba pa)

Ponolohikal/Ponolohiya

tumutukoy sa pamilyaridad sa tunog.

Olfactorics

(amoy)

Objectics

(bagay)

Kinesics

(body laguage)

Kantidad

(dami ng impormasyon)

Proxemics

(distansiya)

Relasyon

(halaga ng impormasyon)

Kalidad

(katotohanan ng impormasyon)

Colorics

(kulay)

Oculesics

(mata)

Pictics

(mukha)

Chronemics

(oras)

Pamamaraan

(paraang ng pagbibigay ng impormasyon)

Haptics

(sense of touch)

Iconics

(simbolo)

Paralanguage

(tono)

Vocalics

(tunog)

(Ano ang layunin ng pag-uusap?)

Ends

(Nagsasalaysay ba? Nakikipagtalo? Naglalarawan? Nagpapaliwanag?)

Genre

Kudlit

Ginagamit ang kudlit kung may nawawalang letra o mga letra sa dalawang salitang pinag-uugnay.

*Nang

Ginagamit bilang pangatnig sa hugnayang pangungusap Ginagamit sa gitna ng dalawang salitang-ugat na inuulit, neutral na inuulit, o pandiwang inuulit

Palagitlingan

Ginagamit kapag ang salita ay inuulit ang unlapi ay nagtatapos sa katinig at ang salitang-ugat na nilalapian ay nagsisimula sa patinig

Din at Daw

Ginagamit kung ang sinusundang salita ay nagtatapos sa katinig.

Rin at Raw

Ginagamit kung ang sinusundang salita ay nagtatapos sa patinig at malapatinig na w at y.

Maxims Conversation

Kantidad (dami ng impormasyon) Kalidad (katotohanan ng impormasyon) Relasyon (halaga ng impormasyon) Pamamaraan (paraang ng pagbibigay ng impormasyon)

PONEMANG SUPRASEGMENTAL

Kasama naman ng mga tunog upang lalong maintindihan ang isang salita o pahayag.

(Pormal ba o impormal ang usapan?)

Keys

LINGGUWISTIKA

Kinapapalooban ito ng pagsusuri ng bawat tunog (ponema), titik, yunit ng salita (morpema), salita (leksikon), pangungusap (sintaks), at pagpapahayag (diskors).

Sila at Nila

Mga panghalip panao at hindi sinusundan ng pangngalan.

Sina at Nina

Mga pantukoy na maramihan na sinusundan ng pangngalan.

DALAWANG MAHALAGANG URI NG PONEMA

Segmental at Suprasegmental

(Saan nag-uusap?)

Setting

KONSIDERASYON SA MABISANG KOMUNIKASYON

Setting participants ends act of sequence keys instrumentalities norm genre

Digrapiko sa Filipino

sikwens ng dalawang katinig ngunit may iisang tunog. Halimbawa: tsismis, shabu, tseke, short

Presupposition

tumutukoy ito sa isang bagay na ipinagpapalagay ng nagsasalita na totoo at ipinalalagay din niyang nalalaman ng nakikinig.

Semantika

tumutukoy sa pag-aaral ng kahulugan ng mga salita at ekspresyon.