Chú thích - Chuyện người con gái Nam Xương

Ngõ liễu tường hoa

Chỉ nơi có những chuyện quan hệ trai gái không đứng đắn

Quan san

Chỉ nơi xa xôi

Đầu mục

Chức quan cai trị nhỏ ở địa phương

Tiện thiếp

Cách xưng hô khiêm tốn của người phụ nữ ngày xưa

Tư dung

Dáng vẻ và nhan sắc

Nương tử

Dùng để chỉ hoặc gọi người phụ nữ một cách tôn kính

Trối

Dặn dò lần cuối khi sắp chết

Thất hòa

Mất sự hòa thuận

Tào Nga

Một cô gái đời Hán nhảy xuống sông với xác cha không được đã tự tử luôn, khi xác nổi lên, người ta thấy nàng ôm được thây cha => khác với cái chết vì bị nghi oan của Vũ Nương, có ý khuyên nàng nghĩ đến quê hương, gia đình, chồng con.

Nam Xương

Nay thuộc huyện Lí Nhân, tỉnh Hà Nam

Nước hết chuông rền

Người xưa dùng đồng hồ nước để đo thời gian. Khi nước chảy nhỏ giọt hết cũng là lúc chuông báo sáng. Ý nói thời gian qua nhanh, đời người đến lúc kết thúc.

Mùa dưa chín quá kì

Người đi lính thú, đến kì thay phiên được về nhà

Tiên nhân

Người đời trước mình, chỉ cha ông, tổ tiên. Ở câu sau có ý chỉ Trương Sinh

Dung hạnh

Nhan sắc và đức hạnh

Hào phú

Nhà giàu và có thế lực

Khai Đại

Niên hiệu thứ hai của Hồ Hán Thương (1403-1407)

Nghi gia nghi thất

Nên cửa nên nhà, ý nói thành vợ thành chồng, gây dựng hạnh phúc gia đình.

Đất thú

Nơi xa xôi ngoài biên ải

Số cùng khí kiệt

Số mệnh đã hết, sức lực đã cạn.

Ngọc Mị nương

Theo tích ngọc trai giếng nước trong truyền thống Mị Châu - Trọng Thủy, ý nói đến chết vẫn giữ lòng trong sáng

Xích Hỗn

Tên của sứ giả được Linh Phi sai đưa Phan Lang ra khỏi thủy cung trở về cõi trần (xích: đỏ, hỗn: một loại cá quả)

Trần Thiêm Bình

Tên Đại Việt gian đời nhà Hồ, theo giặc Minh

Cỏ Ngu mĩ

Tích về nàng Ngu Cơ, vợ Hạng Vũ, ý nói đến chết vẫn giữ lòng chung thủy

Tự tận

Tự kết liễu đời mình, đồng nghĩa với tự vẫn, tự sát.

Binh cách

Việc quân sự, việc chiến tranh

Lòng chim dạ cá

Ý nói thay đổi lòng dạ, không chung thủy.

Một tiết

Ý nói trọn lòng chung thủy với chồng

Thóc cũ không còn, thóc mới vừa gặt

Ý nói đã tròn một năm, mùa này đã tiếp mùa khác.

Tuần

Đơn vị tính thời gian xưa. Một tuần có 10 ngày, một tháng có 3 tuần

Đeo ấn phong hầu, mặc áo gấm

Được làm quan to, được ban ấn và áo may bằng gấm quý

Ngựa Hồ gầm gió bắc, chim Việt đậu cành nam

Đất Hồ ở phương Bắc lắm ngựa quý, đất Việt ỏ phương nam (Trung Quốc) lắm chim lạ. Dù ở đâu thì ngựa Hồ mỗi khi thấy gió bắc lại hí lên, chim Việt vẫn nhớ khí hậu ấm áp phương nam nên tìm đến cành cây phía nam để đậu => Ý nói vẫn nhớ nước cũ, quê cũ.

Đền dao

Đền bằng ngọc dao, ý nói cung điện, đền đài thật sang trọng